J. (Jan) Oudegeest

foto J. (Jan) Oudegeest
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Fotoarchief Eerste Kamer

Voorman van NVV en SDAP en dé grote man van de Spoorwegstaking van 1903. Kwam uit een christelijk arbeidersgezin. Werd bij de spoorwegen al snel actief in de vakbeweging en was in 1899 de eerste sociaaldemocraat in de Utrechtse gemeenteraad. Door de spoorwegstaking het 'zwarte schaap' voor de christelijke en liberale burgers. In 1913 voorkwamen die dat hij via het rode district Amsterdam III in de Kamer kwam. Sinds 1908 voorzitter van het NVV en in 1918 alsnog Tweede Kamerlid. Stapte later over de Senaat en naar de internationale vakbond. Goede, eenvoudige en nuchtere organisator.

SDAP
in de periode 1918-1935: lid Tweede Kamer, lid Eerste Kamer, partijvoorzitter

Inhoudsopgave van deze pagina:


1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Jan (Jan)

geboorteplaats en -datum
Utrecht, 5 augustus 1870

overlijdensplaats en -datum
Oegstgeest, 16 oktober 1950

2.

Partij/stroming

partij(en)
SDAP (Sociaal-Democratische Arbeiderspartij), vanaf 1896

3.

Hoofdfuncties/beroepen (6/10)

  • secretaris NVV (Nederlands Verbond van Vakverenigingen), van april 1906 tot 11 mei 1909
  • lid gemeenteraad van Amsterdam, van 24 oktober 1907 tot 7 september 1909 (gekozen in district III)
  • voorzitter NVV (Nederlands Verbond van Vakverenigingen), van 11 mei 1909 tot 24 oktober 1919
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 17 september 1918 tot 24 juni 1922
  • voorzitter SDAP (Sociaal-Democratische Arbeiderspartij), van 17 december 1927 tot 1 april 1934 (bezoldigd)
  • lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 17 september 1929 tot 17 september 1935

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Partijpolitieke functies

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5.

Nevenfuncties (2/11)

  • lid bestuur "De Neutrale Volkschool" in Limburg
  • lid Nederlandse delegatie naar de Internationale Economische Conferentie te Genève, mei 1927

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

6.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

7.

Activiteiten

als parlementariër
  • Hield zich in de Tweede Kamer onder meer bezig met arbeidsaangelegenheden (o.a. havenarbeid), belastingen en spoorwegen en voerde het woord bij het wetsvoorstel tot goedkeuring van het Volkenbondsverdrag.
  • Was woordvoerder buitenlandse zaken, arbeid, waterstaat en onderwijs van de SDAP-Eerste Kamerfractie. Hield zich ook bezig met posterijen, binnenlandse zaken en luchtvaart.
  • Interpelleerde in 1933 minister Donner over de toepassing van de Vreemdelingenwet in verband met de Duitse vluchtelingen

8.

Wetenswaardigheden

algemeen (3/5)
  • Was medeoprichter van het NVV
  • Volgde in 1907 P.L. Tak op als gemeenteraadslid van Amsterdam
  • Verzuimde als Tweede Kamerlid geregeld vergaderingen, wat tot kritiek in sommige SDAP-afdelingen leidde

uit de privésfeer
  • Nam in 1903 ontslag bij de spoorwegen om zich aan de organisatie van het spoorwegpersoneel te kunnen wijden
  • In het NVV-gebouw werd in 1952 een door Nel Klaassen vervaardigd borstbeeld van hem onthuld
  • Zijn vader overleed in 1874 op 30-jarige leeftijd.

verkiezingen
  • Werd in 1909 in het district Amsterdam II na herstemming verslagen door J.R. Snoeck Henkemans (chu)
  • Werd in 1913 bij de tussentijdse verkiezing, die nodig was in verband met het bedanken van Polak als Tweede Kamerlid in district Amsterdam III verslagen door de liberaal P. Otto
  • Werd in 1929 tot Eerste Kamerlid gekozen door Groep III: Noord-Holland en Friesland

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

9.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
  • G. Harsmen, "Oudegeest, Jan", in: "Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland", deel VII, 160
  • Persoonlijkheden in het Koninkrijk der Nederlanden in woord en beeld (1938)
  • P. Hofland, "Leden van de raad. De Amsterdamse gemeenteraad 1814-1941"

Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland

10.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.


Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.