Pegas: wie draagt de kosten van de schade?

DEN HAAG (PDC) - Op 12 oktober sprak de parlementaire enquêtecommissie aardgaswinning Groningen (Pegas) met Stef Blok, Hans Vijlbrief en Johan Atema, sinds 2019 is hij directeur van de NAM. Atema erkende dat het bedrijf er een "zooi van heeft gemaakt" en dat de NAM "aansprakelijk en verantwoordelijk" is "voor onbepaalde tijd."

Blok zei tijdens het verhoor dat hij de bekendmaking van extra gaswinning voor het jaar 2021-2022 niet wilde afschuiven op zijn opvolger. Hij bekende dat hij vertraging in de bouw van de stikstoffabriek zag aankomen door de coronacrisis. De tweede reden voor extra gaswinning, namelijk dat Duitland meer gas vroeg, was voor hem een "totale verassing." Ook vroeg de commissie of hij de lange rijen voor de aanvraag van verduurzamingsubsidies had kunnen voorkomen. Blok's voorganger Bas van 't Wout waarschuwde al voor ontoereikend budget voor deze subsidies. Blok verweerde dat hij dit probleem geen prioriteit kon geven vanwege de grote van het overgangsdossier.

Toonaangevend aan het verhoor met Vijlbrief was zijn woede tegenover de NAM. De NAM heeft namelijk een arbitragezaak tegen de staat aangespannen over de kosten van de schade door de aardbevingen en de versterkingsoperatie in Groningen. Vijlbrief is van mening dat de NAM zal moeten betalen, linksom of rechtsom. Hij noemde dat hij de mogelijkheid van een afkoopregeling gaat onderzoeken. Samengevat heeft Vijlbrief moeite met de juridische benadering. De overheid en de NAM profiteerden beide van de gaswinning en dus vergt het volgens Vijlbrief publiek-private samenwerking om de kosten te dragen. Zijn baan als staatssecretaris van Mijnbouw vindt hij zwaar vanwege het verdriet en de onmacht van de Groningers. Hij wil hun vertrouwen in de overheid weer terugwinnen.

Atema beklaagde zich tijdens het verhoor over onduidelijke facturen van versterking en schadeherstel die de NAM krijgt toegestuurd. Hij erkent dat de NAM de kosten van de aardbevingsschade "ruimhartig" zal moeten dragen maar wenst een helderdere aansprakelijkheid. "U kunt mij een rekening sturen voor de veiligheid, maar u kunt mij geen rekening sturen voor stadsvernieuwing.", aldus Atema. De veiligheidsnormen die de overheid aan een woning stelt, zijn volgens Atema ook gedateerd. Ondanks kritische woorden over het verloop en de invulling van de versterkingsoperatie geeft Atema toe dat de NAM de ''crisis heeft laten escaleren."

Bron: NOS, NRC, RTV Noord