Z.K.H. prins Bernhard , prins der Nederlanden, prins van Lippe-Biesterfeld

foto Z.K.H. prins Bernhard , prins der Nederlanden, prins van Lippe-Biesterfeld
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)

Duitse prins die in 1937 huwde met prinses Juliana. Week in mei 1940 met zijn gezin uit naar Engeland. Verbleef in Londen, terwijl zijn gezin zich tijdelijk in Canada vestigde. Was tijdens de oorlogsjaren een belangrijke vertrouweling van koningin Wilhelmina. In 1944 werd hij bevelhebber van de Nederlandse Strijdkrachten en in die functie was hij betrokken bij de Duitse capitulatie in Wageningen. Na de oorlog vervulde hij vele economische missies, onder meer naar Zuid-Amerika. In 1976 bleek dat aan die banden met het bedrijfsleven ook schaduwkanten hadden gezeten (de zgn. Lockheedaffaire). Gaf toen vele functies op. Wist desondanks zijn populariteit te behouden, met name in de kring van oud-strijders en het voormalige verzet. Zette zich in voor natuurbescherming en cultuur (Anjerfonds). Had vliegen als grote liefhebberij. Charmante levensgenieter, die vaak grenzen opzocht en ook overschreed en zich weinig aantrok van de beperkingen die zijn huwelijk hem oplegde.

functie(s) in de periode 1937-1980: zitting verleend in de Raad van State

Inhoudsopgave van deze pagina:


1.

Personalia

wijziging in naam en/of titulatuur
  • B.L.F.E.J.K.K.G.P. Graf von Biesterfeld, Bernhard Leopold Friedrich Everhard Julius Kurt Karl Gottfried Peter, tot 24 februari 1916
  • B.L.F.E.J.K.K.G.P. Prinz zur Lippe-Biesterfeld, Bernhard Leopold Friedrich Everhard Julius Kurt Karl Gottfried Peter, van 24 februari 1916 tot 6 januari 1937

aliassen/spellingsvarianten
prins Bernhard

geboorteplaats en -datum
Jena (Duitsland), 29 juni 1911

overlijdensplaats en -datum
Utrecht, 1 december 2004

plaats en datum bijzetting
Delft, 11 december 2004

2.

Partij/stroming

partij
NSDAP (Nationaal-Socialistische Duitse Arbeiderspartij), van 1 mei 1933 tot 1 september 1937

3.

Hoofdfuncties/beroepen (4/9)

  • inspecteur-generaal van de Koninklijke Landmacht, van 13 september 1945 tot 1 januari 1970
  • inspecteur-generaal van de Koninklijke Marine, van 31 december 1946 tot 1 januari 1970
  • inspecteur-generaal van de Koninklijke Luchtmacht, van 21 maart 1953 tot 1 januari 1970
  • inspecteur-generaal der Krijgsmacht, van 1 januari 1970 tot 9 september 1976

officiersrangen (4/15)
  • Honorary Air Commodore Royal New Zealand Air Force
  • generaal Koninklijke Landmacht, tot 9 september 1976
  • generaalvlieger Koninklijke Luchtmacht, tot 9 september 1976
  • luitenant-admiraal Koninklijke Marine, tot 9 september 1976

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Nevenfuncties (2/31)

  • waarnemer bij de Adviescommissie Wet bedreigde uitheemse diersoorten
  • voorzitter Stichting Bernhard Natuurfonds, vanaf 1994

comités van aanbeveling, erefuncties etc. (2/47)
  • lid Comité van Aanbeveling The European Fine Art Fair te Maastricht, vanaf 1991
  • erecommando

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

5.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

6.

Wetenswaardigheden

algemeen (3/17)
  • De commissie bracht op 12 augustus 1976 verslag uit aan de regering. Het rapport werd op 26 augustus aan de Tweede Kamer aangeboden door minister-president Den Uyl, die daarbij een verklaring aflegde. De voornaamste conclusie van het rapport luidde 'dat prins Bernhard in de overtuiging dat zijn positie onaantastbaar en zijn oordeel niet te beïnvloeden was, zich aanvankelijk veel te lichtvaardig heeft begeven in transacties die de indruk moesten wekken dat hij gevoelig was voor gunsten. Vervolgens had hij zich toegankelijk getoond voor onoorbare verlangens en aanbiedingen. Ten slotte heeft hij zich laten verleiden tot het nemen van initiatieven die volstrekt onaanvaardbaar waren en die hemzelf en het Nederlandse aanschaffingsbeleid bij Lockheed (...) in een bedenkelijk daglicht moesten stellen."
  • Hij aanvaardde deze conclusies en betuigde spijt voor het gebeurde. Hij legde zijn militaire functies en zijn functies in het bedrijfsleven neer. Er werd besloten niet tot vervolging over te gaan; enerzijds omdat het om verjaarde feiten ging en anderzijds om een constitutionele crisis te voorkomen.
  • Uit een geheime bijlage bleek dat hij tevens geld had ontvangen van vliegtuigfabriek Northrop, omdat hij de Duitse regering had trachten te beïnvloeden bij aanschaf van militaire vliegtuigen.

uit de privésfeer (3/5)
  • In 1988 werd een standbeeld van hem (in uniform van de Koninklijke Nederlandse Luchtmacht) onthuld bij het hoofdkwartier van de Luchtmacht in Den Haag
  • Kort na zijn overlijden verscheen in 'De Groene Amsterdammer' postuum een interview dat Martin van Amerongen in 2002 met hem had gehouden
  • Drie dagen na de bijzetting in de Nieuwe Kerk verscheen in 'De Volkskrant' een interview dat hij tussen november 2000 en april 2004 met de redacteuren Pieter Broertjes en Jan Tromp had. Daarin sprak hij openlijk over zijn twee buitenechtelijke kinderen, een buitenechtelijke relatie in Londen, zijn rol in de Greet Hofmansaffaire, zijn vermogen en over de Lockheed-affaire.

predicaten/adellijke titels
  • graaf, tot 24 februari 1916
  • prins, vanaf 24 februari 1916
  • Z.K.H. de prins der Nederlanden, van 6 januari 1937 tot 30 april 1980

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

7.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie (6/7)
  • W. Klinkenberg, "Prins Bernhard, een politieke biografie" (Haarlem, 1986) (zeer speculatief geschreven)
  • F.J. Lammers, "In gesprek met prins Bernhard" (Baarn, 1986)
  • J.G. Kikkert, "Prins Bernhard 80 jaar" (Utrecht, 1991)
  • C. Fasseur, "Juliana & Bernhard. Het verhaal van een huwelijk. De jaren 1936-1956" (2008)
  • Annejet van der Zijl, "Bernhard. Een verborgen geschiedenis" (2010)
  • Gerard Aalders, "Bernhard. Alles was anders" (2019)

In de uitgebreide versie is een overzicht van publicaties opgenomen.

8.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

9.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.


Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.