H. Verhees

foto H. Verhees
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Cornelius Rogge

Vooraanstaande Brabantse landmeter, cartograaf, architect, aannemer en waterstaatkundige die tijdens de Bataafse tijd zitting had in diverse parlementen. Bestuurder van Boxtel en representant van Bataafs Brabant, die opkwam voor het aan Brabant verlenen van een gelijke positie en voor toetreding tot de Staten-Generaal. Ontwierp diverse openbare gebouwen in Midden-Brabant en speelde als waterstaatkundige een belangrijke rol bij de verbetering van het waterbeheer en van vaarwateren.

functie(s) in de periode 1697-1801: lid Eerste Nationale Vergadering, lid Tweede Nationale Vergadering, lid Constituerende Vergadering, lid Vertegenwoordigend Lichaam (mei/juni 1798), lid Eerste Kamer Vertegenwoordigend Lichaam (1798-1801), lid Tweede Kamer Vertegenwoordigend Lichaam (1798-1801)

Inhoudsopgave van deze pagina:


1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Hendrik

wijziging in naam en/of titulatuur
Ook wel: H. Verhees jr.

geboorteplaats en -datum
Boxtel, december 1744

doopplaats en -datum
Boxtel, 7 december 1744

overlijdensplaats en -datum
Boxtel, 23 april 1813

2.

Partij/stroming

stroming(en)
  • patriottisch (voor 1795)
  • onafhankelijk (als lid van de Nationale Vergaderingen)
  • gematigd unitariër, (pragmatisch) federalist

3.

Hoofdfuncties/beroepen

  • (geadmiteerd) landmeter en cartograaf, vanaf 1767
  • architect (ontwierp kerken, raadhuizen en andere openbare gebouwen)
  • aannemer van publieke werken (zowel bouwwerken als wegen en bruggen)
  • waterstaatkundige, van 1775 tot 1810
  • schepen van Boxtel, van 18 juni 1789 tot 1790 (wegens zijn geloof afgezet door de advocaat-fiscaal van Brabant)
  • lid municipaliteit en president-schepen van Boxtel, van 16 april 1795 tot december 1795 (tevens loco-drossaard, september-december 1795)
  • lid Vergadering van provisionele representanten van het Volk van Bataafs Brabant, van 11 juni 1795 tot 20 december 1795
  • lid Vergadering van representanten van het Volk van Bataafs Brabant, van 1 januari 1796 tot 1 maart 1796
  • lid Eerste Nationale Vergadering, van 1 maart 1796 tot 1 september 1797 (voor het district Oss)
  • lid Tweede Nationale Vergadering, van 1 september 1797 tot 22 januari 1798 (voor het district Oss)
  • lid Constituerende Vergadering, van 22 januari 1798 tot 4 mei 1798
  • lid Tweede Kamer, Vertegenwoordigend Lichaam, van 4 mei 1798 tot 12 juni 1798
  • lid Eerste Kamer, Vertegenwoordigend Lichaam, van 31 juli 1798 tot 17 juli 1801 (voor het district Oirschot)
  • directeur over de werken tot het verdiepen en bevaarbaar maken van de rivier de Aa, vanaf 1803 (nog in 1810)
  • schepen van Boxtel, van 15 januari 1805 tot 1 september 1806
  • president-schepen van Boxtel, van 1 september 1806 tot 1810
  • vrederechter te Boxtel, van 14 mei 1811 tot 23 april 1813
  • lid raad, arrondissement 's-Hertogenbosch, van 1811 tot 22 april 1813

4.

Nevenfuncties

  • collecteur reële en personele dorpslasten te Boxtel, van 1775 tot 1781
  • opzichter van de Houtkamp onder Gemonde, van 1779 tot 1809
  • collecteur belastingen (verpondigen en bede), van 1782 tot 1785
  • lid Comité van Waakzaamheid, 1794
  • extra-ordinaris leenman, Leen- en Tolkamer te 's-Hertogenbosch, van oktober 1794 tot april 1796
  • buitengewoon lid Rekenkamer van 's-Hertogenbosch, van oktober 1794 tot april 1796
  • opperprovisor Armentafel te Boxtel, vanaf 1807
  • lid Bureau de Bienfaisance, 1811

5.

Wetenswaardigheden

algemeen
  • Onderhandelde samen met Willem Hubert en Jan van Hooff over de toetreding van Brabant tot de Staten-Generaal

uit de privésfeer
  • In 1785 werd hem de zilveren medaille toegekend door het Bataafs Genootschap van de Proefondervindelijke Wijsbegeerte te Rotterdam voor zijn antwoord op een door dit Genootschap uitgeschreven prijsvraag
  • Hij heeft een plan ontworpen als antwoord op een prijsvraag over de vraag "welke hinderpalen er zijn tegen den aanleg van een kanaal tussen 's-Hertogenbosch en Maastricht of Luik, en zoo neen wat het beste plan is", uitgeschreven door het Bataafsch Genootschap van de proefondervindelijke wijsbegeerte te Rotterdam. Hij schatte de aanlegkosten op f. 2.367.000.-. Tussen 1822 en 1826 werd, naar een ander plan, de huidige Zuidwillemsvaart gerealiseerd.
  • Hij heeft de eerste goede kaart van het generaliteitsland Brabant getekend: "kaart figuratief van het grootste gedeelte van Bataafs Brabant, bevattende de Meierij van den Bosch enz., enz., 1794"
  • Hij heeft schetsen gemaakt van kerken en torens in de Meierij van 's-Hertogenbosch en heeft kaarten van de bodem gemaakt, onder meer na de verdeling van de grond tussen de dorpen Sint-Michielsgestel, Boxtel, Sint-Oedenrode en Schijndel in 1803

6.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
  • "Hendrik Verhees. Een grensoverschrijdende Brabantse landmeter, cartograaf en patriot (1744-1813)", Stichting Hendrik Verhees, (Heeswijk-Dinther, 1990)
  • Hans Pel, "Op de kaart gezet, Hendrik Verhees - politicus, kaartenmaker en waterstaatkundige 1744-1813", Stichting Cultuurgeschiedenis Boxtel-Meierij Hendrik Verhees, (Boxtel, 2007)
  • Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek, deel IX, 1188

Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland

7.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

8.

Uitgebreide versie

Uitgebreide biografieën van de huidige leden van de Eerste en Tweede Kamer zijn beschikbaar via parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.


Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.