orangist, regeringsgezinden ten tijde van Willem I, financiële oppositie
functie(s) in de periode 1814-1825: lid Algemeen Bestuur, lid Staten-Generaal, voorzitter Staten-Generaal, lid Tweede Kamer, minister, lid Raad van State, vicepresident Raad van State, voorzitter Grondwetscommissie 1813-1814, voorzitter Grondwetscommissie 1815
Personalia
voornamen (roepnaam)
Gijsbert Karel
geboorteplaats en -datum
Rotterdam, 27 oktober 1762
overlijdensplaats en -datum
's-Gravenhage, 5 augustus 1834
Partij/stroming
stroming(en)
orangist
Hoofdfuncties/beroepen (7/16)
- secretaris van staat voor Buitenlandse Zaken, van 7 december 1813 tot 6 april 1814 (aanvankelijk nam Van der Duyn van Maasdam waar voor hem)
- vicepresident Raad van State, van 12 april 1814 tot 7 november 1816 (benoemd bij S.B. van 6 april 1814)
- voorzitter Grondwetscommissie, van 22 april 1815 tot 13 juli 1815
- lid Staten-Generaal der Verenigde Nederlanden, van 2 mei 1814 tot 1 september 1815 (voor Holland)
- voorzitter Staten-Generaal der Verenigde Nederlanden, van 8 november 1814 tot 1 september 1815 (na januari 1815 veelal afwezig vanwege podagra)
- lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 17 oktober 1815 tot 17 oktober 1825 (voor Holland)
- minister (van staat), van 7 november 1816 tot 22 mei 1819 (mocht de kabinetsraden bijwonen)
ambtstitel
- minister van staat, van 20 september 1815 tot 22 mei 1819
U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.
Nevenfuncties
lid Ridderschap van Holland, vanaf 1814
afgeleide functies, presidia etc.
- lid commissie van eenentwintig voor de ontwerp-Grondwet (Staten-Generaal), van 9 augustus 1815 tot 14 augustus 1815
- voorzitter één van de afdelingen (Tweede Kamer der Staten-Generaal) (regelmatig)
Opleiding
In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.
Activiteiten
als parlementariër
- Stemde in 1817 en 1819 tegen de ontwerp-Wet op de middelen
- Bestreed in 1818 als enige Noord-Nederlands lid de Blanketwet (straffen op overtreding van algemene maatregelen van bestuur)
- Stemde in 1818 tegen diverse accijnsverhogingen
- Behoorde in 1819 tot de vier Noord-Nederlandse leden die tegen de ontwerp-tienjarige begroting voor 1820-1830 stemden
- Had een belangrijk aandeel in de verwerping in 1822 van een wetsvoorstel tot dekking van een groot aantal tekorten, bouw van defensiewerken en voltooiing van water- en landwegen en tot bouw van een paleis in Brussel voor de Prins van Oranje
Wetenswaardigheden
algemeen (5/11)
- Keerde zich in 1819 tegen het voorgestelde belastingstelsel
- In 1819 poogde Willem I via Gouverneur Van der Duyn van Maasdam herverkiezing van Van Hogendorp als Tweede Kamerlid te blokkeren. Van der Duyn van Maasdam weigerde echter hieraan mee te werken.
- De titel 'minister van staat' werd hem in 1819 ontnomen vanwege zijn kritiek op het (financiële) beleid van de koning
- Verliet in 1825 teleurgesteld de Tweede Kamer
- Was in 1830 voorstander van invoering van 'ministeriële verantwoordelijkheid'
uit de privésfeer
- In Rotterdam staat bij het beursgebouw een standbeeld van hem dat in 1867 werd vervaardigd door prof. J. Geefs. Het standbeeld stond oorspronkelijk in de Schielandstuin en later bij Museum Boymans-van Beuningen. Tussen 1946 en 1961 stond het weer in de Schielandstuin.
- Zijn vader behoorde tot de Rotterdamse regentenklasse
niet-aanvaarde politieke functies
- lid Eerste Kamer, 1816 (geweigerd)
- lid Eerste Kamer, 1817 (geweigerd)
predicaten/adellijke titels
- jonkheer, 28 augustus 1814
- graaf, 20 september 1815
U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.
Publicaties van/over
literatuur/documentatie (6/22)
- J. Haak, "Het nationaal besef bij G.K. van Hogendorp", TvG LXXIX (1966), 407-417
- H. van der Hoeven, "G.K. van Hogendorp. Conservatief of liberaal?" (dissertatie, 1976)
- P.Ch.H. Overmeer, "De economische denkbeelden van Gijsbert Karel van Hogendorp (1762-1834)", (dissertatie, 1982)
- "Mr. Gijsbert Karel graaf van Hogendorp (1762-1834). Stadspensionaris en staatsman", in: G.Ch. Kok, "Rotterdamse juristen uit vijf eeuwen" (2009), 65
- D. Slijkerman, "De wonderjaren van Van Hogendorp. Gijsbert Karel van Hogendorp, wegbereider van Nederland" (2013)
- Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek, deel II, 587
archivalia
"Brieven en Gedenkschriften van Gijsbert Karel van Hogendorp" (1866-1903, 7 delen)
In de uitgebreide versie is een overzicht van publicaties opgenomen.
Familie/gezin
In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.