Dr. F.H.M. (Ferd) Grapperhaus

foto Dr. F.H.M. (Ferd) Grapperhaus
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Beeldbank Nationaal Archief

Vooraanstaand inventief katholiek belastingadviseur die staatssecretaris werd in het kabinet-De Jong. Kreeg van minister Witteveen de ruimte voor persoonlijk resoluut optreden. Voerde de btw en het huurwaardeforfait in de inkomstenbelasting in. Lanceerde de zelfstandigenaftrek. Zijn 'brutale' aanpak lag niet goed in steile protestantse kringen. Minister-president De Jong wilde hem als opvolger van De Block op Economische zaken, maar daar waren de protestants-christelijke fractieleiders en bewindslieden mordicus tegen. Erudiete man met grote historische belangstelling.

KVP
in de periode 1967-1971: staatssecretaris

Inhoudsopgave van deze pagina:


1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Ferdinand Heinrich Maria (Ferd)

geboorteplaats en -datum
Utrecht, 26 december 1927

overlijdensplaats en -datum
Varese (Italië), 9 mei 2010

2.

Partij/stroming

partij(en)
  • KVP (Katholieke Volkspartij), tot 11 oktober 1980
  • CDA (Christen-Democratisch Appèl), vanaf 11 oktober 1980

3.

Hoofdfuncties/beroepen (5/7)

  • partner consultatiebureau voor belastingzaken "M.A. Wisselink & Co." te Amsterdam, van 1959 tot mei 1971
  • staatssecretaris van Financiën (belast met fiscale aangelegenheden), van 10 mei 1967 tot 6 juli 1971
  • voorzitter Raad van Bestuur "Bank Mees & Hope N.V.", van 15 september 1971 tot 1 mei 1975
  • buitengewoon hoogleraar fiscaal recht, Rijksuniversiteit Leiden, van december 1975 tot 1 januari 1993
  • bijzonder hoogleraar "de geschiedenis van het belastingrecht", Rijksuniversiteit Leiden, van 1 januari 1993 tot 1 januari 1997 (vanwege de Stichting Belastingmuseum Prof.dr. van der Poel)

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Nevenfuncties (2/14)

  • voorzitter Raad van Toezicht Verzekeringskamer te Apeldoorn, tot 1 december 1999
  • voorzitter Raad van Commissarissen "Eternit" B.V. te Goor, vanaf 10 mei 1999

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

5.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

6.

Activiteiten

als bewindspersoon (beleidsmatig)
  • In december 1968 verwierp de Eerste Kamer met overgrote meerderheid (slechts drie leden stemden voor) het door hem en minister Schut verdedigde wetsvoorstel inzake de invoering van huurdersbijdragen ter bevordering van de doorstroming naar duurdere woningen. Het wetsvoorstel was in 1966 ingediend door minister Bogaers en staatssecretaris Hoefnagels. (8.918)
  • Bracht in 1969 de Nota inzake belastingheffing van energie uit. De nota geeft een beeld van mogelijke marktverstoringen door accijnsheffingen op energiedragers. Vanwege luchtverontreiniging is het wenselijk te bevorderen dat tuinders overgaan van stookolie op aardgas of zwavelvrije olie. (10.189)
  • Bracht in 1970 een nota inzake de financiële positie van de gehuwde werkende vrouw uit. De belastingdruk voor die groep moet worden verminderd door verhoging van het belastingvrije inkomen. (10.515)

als bewindspersoon (wetgeving) (3/8)
  • Bracht in 1970 samen met minister Witteveen de Wet op belastingen van rechtsverkeer (Stb. 612) en de Registratiewet 1970 (Stb. 610) tot stand. Deze vervangen de Registratiewet 1917 en Zegelwet 1917. Het verband tussen de formaliteit van registratie van akten en de heffing van registratiebelasting hierover wordt verbroken. Het registratierecht wegens openbare verkoop van roerende zaken wordt afgeschaft, terwijl het recht van overdracht en het kapitaalsrecht resp. onder de naam overdrachtsbelasting en kapitaalsheffing worden omgevormd tot belastingen op rechtshandelingen. De wijziging moet leiden tot vereenvoudiging, met name wat de heffingstechniek betreft. Onder de wet valt ook de assurantiebelasting en de beursbelasting. (10.560 & 10.559)
  • Bracht in 1970 samen met minister-president De Jong en minister Beernink de wet herziening van het financieel statuut voor het Koninklijk Huis tot stand, alsmede een wetsvoorstel tot grondwetsherziening in eerste lezing over het inkomen en de belastingvrijdom van de Koning en andere leden van het Koninklijk Huis. Hiermee werd een nieuwe wettelijke regeling voor de uitkering aan de Koning en leden van het Koninklijk Huis in het leven geroepen op basis van een advies van de Commissie-Simons. Er kwam een strikte scheiding tussen privéuitgaven en functionele uitgaven, automatische indexering en de belastingvrijdom voor zover het niet-private bestanddelen betrof, werd vastgelegd. (10.683 & 10.685)
  • Bracht in 1971 samen met minister Witteveen een wet (Stb. 259) tot stand waardoor het tarief van de inkomstenbelasting en de loonbelasting jaarlijks automatisch wordt aangepast aan de inflatie. Hierdoor wordt voorkomen dat inkomensgroepen onbedoeld onder een hoger belastingtarief komen te vallen. (10.789)

U ziet een selectie van activiteiten. In de uitgebreide versie is het gehele overzicht van activiteiten in te zien.

7.

Wetenswaardigheden

algemeen (3/4)
  • Was in januari 1970 de kandidaat van minister-president De Jong voor het ministerschap op Economische Zaken als opvolger van De Block, maar de protestants-christelijke partijen hielden die benoeming tegen.
  • In 1975 ging een benoeming tot hoogleraar in Rotterdam niet door
  • In 1975 werd hij genoemd als nieuwe burgemeester van Den Haag, als opvolger van de overleden mr. Marijnen.

uit de privésfeer
  • Zijn promotie in 1966 trok veel aandacht, zowel van wetenschappers als van ondernemers
  • Trad in 1975 af als president-directeur van Mees & Hope vanwege een geschil met de raad van commissarissen over de toekomst van de bank

anekdotes en citaten
  • Als hij achter de regeringstafel luisterde naar de Kamer had hij de enigszins dwangneurotische gewoonte om papieren te versnipperen, zodat er na afloop van de vergadering op de regeringstafel een hoopje confetti achterbleef.

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

8.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

9.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.


Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.