Dr. D. (Dick) Dolman

foto Dr. D. (Dick) Dolman
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Nationaal Archief

PvdA-politicus, die tien jaar een alom gewaardeerde Tweede Kamervoorzitter was. Na een ambtelijke loopbaan in 1970 PvdA-Tweede Kamerlid. Aanvankelijk volksgezondheidsspecialist, maar vanaf 1973 financieel woordvoerder. Volgde in 1979 Vondeling op als Kamervoorzitter. Werd geprezen vanwege de strenge maar rechtvaardige wijze waarop hij voorzat. Enkele malen herkozen, hoewel zijn partij niet steeds de grootste fractie was. Zette zich in voor verbetering van de werkwijze van de Kamer en voor versterking van haar positie. Taalpurist en liefhebber van dichtkunst, die over verfijnde humor beschikte. Was na zijn Kamervoorzitterschap vijftien jaar lid van de Raad van State.

PvdA
in de periode 1970-2005: lid Tweede Kamer, voorzitter Tweede Kamer, lid Raad van State

Inhoudsopgave van deze pagina:


1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Dirk (Dick)

geboorteplaats en -datum
Empe (gem. Brummen, Gld.), 2 juli 1935

overlijdensplaats en -datum
Amsterdam, 23 januari 2019

2.

Partij/stroming

partij(en)
PvdA (Partij van de Arbeid), vanaf 1954

3.

Hoofdfuncties/beroepen (5/6)

  • plaatsvervangend hoofd directie Algemene Economische Politiek, ministerie van Economische Zaken, van 1 maart 1966 tot mei 1970
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 12 mei 1970 tot 1 juli 1990
  • voorzitter Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 17 juli 1979 tot 14 september 1989
  • lid Raad van State, van 1 juli 1990 tot 1 november 2003 (benoemd bij K.B. van 14 mei 1990)
  • staatsraad in buitengewone dienst, Raad van State, van 1 november 2003 tot 1 augustus 2005

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Partijpolitieke functies

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5.

Nevenfuncties (2/32)

  • lid bestuur Kiliaanstichting, omstreeks augustus 2001
  • voorzitter bestuur "Stichting Oranjehotel", omstreeks 2003

afgeleide functies, presidia etc. (2/18)
  • lid afdeling Economische Zaken (Raad van State)
  • lid afdeling Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur (Raad van State)

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

6.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

7.

Activiteiten

als parlementariër (3/5)
  • Interpelleerde op 15 maart 1978 minister Andriessen over de relatie tussen de aangekondigde belastingverlichting en het rapport-Hofstra
  • Tijdens zijn voorzitterschap kwam, in 1980, een wijziging van het Reglement van Orde tot stand, waarbij de zogenaamde UCV's (Uitgebreide Commissie Vergadering) werden ingesteld
  • Leidde in 1985/1986 een Kamercommissie die werd ingesteld na behandeling van het rapport van de RSV-enquêtecommissie en die onderzoek deed naar de organisatie en werkwijze van de Tweede Kamer. Aanbevolen werd onder meer contacten tussen de Kamer en ambtenaren en externe adviesorganen te intensiveren, de staf van de commissie voor de Rijksuitgaven te versterken, verbetering van het begrotingsonderzoek, oprichting van een bureau wetgeving en instelling van een vaste staf, onder leiding van een griffier, bij alle commissies. (19.336)

opvallend stemgedrag (0/6)

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.

8.

Wetenswaardigheden

algemeen (3/6)
  • Stelde - voor een Kamervoorzitter hoogst ongebruikelijk - in december 1980 schriftelijke vragen. CDA-minister Til Gardeniers overwoog de VPRO te beboeten omdat Van Kooten en De Bie als hun alter ego Jacobse en Van Es sluikreclame zouden hebben gemaakt voor de Haagse middenstand. Hij vroeg de minister daarom of het "origineel waar was dat de minister boetes uit wil delen?" en ondertekende zijn vraag met 'De Tegenpartij'.
  • Weigerde in 1983 deel te nemen aan een audiëntie van de Paus voor parlementsvoorzitters van de EG-landen. Hij voelde zich niet geroepen de Kamer te vertegenwoordigen bij het hoofd van een 'parlementsloze en principieel autoritair bestuurde staat'
  • Werd in september 1989 bij de verkiezingen van een Tweede Kamervoorzitter verslagen door Wim Deetman (CDA). Hij kreeg 68 stemmen, Deetman 75.

uit de privésfeer
  • Was actief in het Studentenparlement (1954 en 1955)
  • Promoveerde bij prof. A. Querido

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

9.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie (6/7)
  • T. van Rijckevorsel en H. Enkelaar, "Wie is Wie in de Tweede Kamer?" (1988)
  • Robert Giebels, "'Zo strikt zijn we niet met stof'. Dick Dolman gaat met tegenzin weg bij Raad van State", NRC Handelsblad, 29 juni 2005
  • Mark Kranenburg, "Rechtlijnige ordebewaarder in 's lands vergaderzaal", NRC Handelsblad, 28 febuari 2019
  • Jan Tromp, "Voorzitter die streng waakte over de 'rotzakken' in de Kamer", De Volkskrant, 29 februari 2019
  • Bart Zuidervaart, "Liefde voor het debat, streng voor de Kamer", Trouw, 29 februari 2019
  • W.H. de Beaufort, "Dick Dolman (1935-2019). Een moedige schildknaap voor de parlementaire democratie", in: Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2019, 140

In de uitgebreide versie is een overzicht van publicaties opgenomen.

10.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.


Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.