J.H.F. (Jan) van Zadelhoff

foto J.H.F. (Jan) van Zadelhoff
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Regionaal Archief Dordrecht

Antimilitaristisch en radikaal Tweede Kamerlid voor de SDAP. Kwam uit een middenstandsgezin en behoorde tot de oprichters van de socialistische beweging in Dordrecht. Was onderwijzer, bestuurder van de Bond van Nederlandse Onderwijzers en mederedacteur van een socialistisch blad in zijn woonplaats. In de Kamer belangbehartiger van de onderwijzers. Hield zich verder bezig met defensie-vraagstukken. Verklaarde in 1928 - in strijd met de partijlijn - dat bij een oorlog niet op de socialisten hoefde te worden gerekend. Stond bekend als 'een goede kerel', die zich snel het lot van anderen aantrok. Zette zich tevens in voor natuurbescherming.

SDAP
in de periode 1918-1937: lid Tweede Kamer

Inhoudsopgave van deze pagina:


1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Johannes Hendrikus Franciscus (Jan)

geboorteplaats en -datum
Dordrecht, 1 februari 1868

overlijdensplaats en -datum
Dordrecht, 22 mei 1946

begraafplaats en -datum
Driehuis, crematorium Westerveld, 24 mei 1946

2.

Partij/stroming

partij(en)
  • SDB (Sociaal-Democratische Bond)
  • Socialistenbond, van 1894 tot 1900
  • SDAP (Sociaal-Democratische Arbeiderspartij), vanaf 1900

3.

Hoofdfuncties/beroepen

  • waarnemend hoofdonderwijzer te Westmaas, van 1886 tot 1887
  • onderwijzer, Openbare lagere school te Dordrecht, vanaf juli 1887 (benoemd 1 april 1887)
  • vicevoorzitter BNO (Bond van Nederlandse Onderwijzers), van mei 1903 tot 1927
  • lid Provinciale Staten van Zuid-Holland, van 4 juli 1916 tot 15 oktober 1937 (1916-1919 voor het kiesdistrict Dordrecht)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 17 september 1918 tot 8 juni 1937

4.

Partijpolitieke functies

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5.

Nevenfuncties (2/4)

  • voorzitter Bond van Nederlandse Onderwijzers, afdeling Dordrecht
  • lid hoofdbestuur BNO (Bond van Nederlandse Onderwijzers), van mei 1902 tot mei 1903

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

6.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

7.

Activiteiten

als parlementariër
  • Was militair- en onderwijsspecialist van de SDAP-Tweede Kamerfractie. Hield zich ook bezig met dierenbescherming.
  • Interpelleerde in 1922 minister Heemskerk over de behandeling van de dienstweigeraars en in het bijzonder van Herman Groenendaal

opvallend stemgedrag (0/4)

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.

8.

Wetenswaardigheden

algemeen
  • Richtte in Dordrecht de stoker- en machinistenbond "Sta Pal" op
  • Antimilitarist, die in 1928 uitsprak dat bij een oorlog niet op de sociaaldemocraten hoefde te worden gerekend. Werd vanwege deze uitspraak in de fractie berispt.
  • Keerde zich in februari 1946 tegen de naam Partij van de Arbeid en stelde voor de nieuwe partij Democratisch-Socialistische Partij van de Arbeid te noemen.

uit de privésfeer
  • Zijn vader stichtte al in 1874 in Dordrecht een arbeidersvereniging en was actief in de Bond van Algemeen Stem- en Kiesrecht

verkiezingen
  • Eindigde in 1905 in het district Dordrecht als derde achter A.S. Talma (arp) en S.M.H. van Gijn (lu)
  • Eindigde in 1909 in het district Dordrecht als derde achter A. Kuyper (arp) en P.J. de Kanter (lu)
  • Eindigde in 1913 in het district Dordrecht als derde achter H.C. Hogerzeil (arp) en M.M. Schim van der Loeff (lu).

9.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
  • W.H. Vliegen, "Die onze kracht ontwaken deed", deel I, 263
  • L. Heerma van Voss, "Zadelhoff, Johannes Hendrikus Franciscus van", in: Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland, deel VI, 251
  • Roel Leentvaar, "Johannes Hendricus Franciscus van Zadelhoff", in: Dordts Biografisch Woordenboek (digitaal), 2020

Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland

10.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.


Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.