Mr. J.H. (Hein) van Wijk

foto Mr. J.H. (Hein) van Wijk
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Fotoarchief Eerste Kamer

Acht jaar een markant senator voor de PSP die kampioen vragensteller was over politieoptreden, dienstweigeraars, woonwagenbewoners en de kottervaart. Zoon van een gelovige bijbelgeleerde. Verloor tijdens zijn studie zijn geloof. Werd in Haarlem advocaat. Geïnspireerd man met hooggestemde idealen, die zijn gehele leven actief was in linkse vredesacties. Kwam in de bezettingstijd wegens hulp aan Joden in concentratiekamp Vught terecht waar hij als Schutzhäftling een leidende rol speelde in het Philips-Kommando. Daarna naar Dachau gestuurd. Overleefde een dodentransport. Na de oorlog de advocaat van dienstweigeraars die hij meestal pro deo bijstond. Sober levende intellectueel.

PSP
in de periode 1966-1974: lid Eerste Kamer, fractievoorzitter EK

Inhoudsopgave van deze pagina:


1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Jan Hendrik (Hein)

geboorteplaats en -datum
Amsterdam, 2 juni 1907

overlijdensplaats en -datum
Haarlem, 28 mei 1981

2.

Partij/stroming

partij(en)
  • SDAP (Sociaal-Democratische Arbeiderspartij), van 1928 tot 1932
  • OSP (Onafhankelijke Socialistische Partij), van 1932 tot 1933
  • RSAP (Revolutionair-Socialistische Arbeiderspartij), van 1933 tot 1935 (na fusie van de OSP met de RSP (Revolutionaire Socialistische Partij))
  • partijloos, van 1935 tot 1957
  • PSP (Pacifistisch-Socialistische Partij), vanaf 1957

3.

Hoofdfuncties/beroepen

  • advocaat en procureur, advocatenkantoor "mr. P. Tideman", vanaf 1938
  • advocaat en procureur, advocatenkantoor "Van Wijk"
  • lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 20 september 1966 tot 17 september 1974
  • fractievoorzitter PSP Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 27 september 1967 tot 17 september 1974

gevangenschap/internering
  • geïnterneerd te Eindhoven, vanaf 1942
  • geïnterneerd gijzelaarskamp te Haaren
  • geïnterneerd concentratiekamp Vught, van 5 februari 1943 tot 1944 (leider administratie van de joodse afdeling)
  • gevangenschap concentratiekamp te Dachau, van 26 mei 1944 tot juli 1944
  • gevangenschap te Kottern, van 19 juli 1944 tot 29 april 1945 (op dodentransport)

4.

Partijpolitieke functies

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5.

Nevenfuncties (2/11)

  • afgevaardigde in de Internationale Raad van War Resisters International (internationale vredesorganisatie), tot 1981
  • medewerker CCDW (Contact Commissie Dienstweigeraars), vanaf 1948

afgeleide functies, presidia etc.
lid College van Senioren (Eerste Kamer der Staten-Generaal), van 27 september 1967 tot 17 september 1974

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

6.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

7.

Activiteiten

als parlementariër
  • Voerde in de Eerste Kamer over uiteenlopende onderwerpen het woord en was geregeld enige woordvoerder bij wetsvoorstellen op juridisch gebied of inzake buitenlands beleid
  • Stelde zeer veel vragen in de Kamer, voornamelijk over politie-optreden tegen demonstranten, de vrijheid van meningsuiting en dienstweigeraars (in totaal 344 van de 492)

8.

Wetenswaardigheden

uit de privésfeer (3/7)
  • Zijn ouders namen Duitse vluchtelingen op
  • Verdedigde als advocaat vele dienstweigeraars
  • Bezweek aan verwondingen, die hij op 30 april 1981 had opgelopen toen hij in Haarlem met zijn brommer was geschept door een auto die werd bestuurd door een dronken chauffeur

anekdotes en citaten
  • Als politiek gevangene in het concentratiekamp Vught lukte het hem zijn vrouw af en toe een krant toe te zenden waarin hij met een speld letters had aangeprikt zodat zij een complete ongecensureerde brief ontving.

verkiezingen
  • Werd in 1966 gekozen door Groep II: Gelderland, Overijssel, Groningen en Drenthe
  • Werd in 1971 gekozen door Groep III: Noord-Holland en Friesland

pseudoniemen, bij-, koos- en schuilnamen
"Trotlen"

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

9.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
  • "Onstuimig maar geduldig. Interviews en biografische schetsen uit de geschiedenis van de PSP" (1987)
  • R. Vuurmans, "Wijk, Jan Hendrik van", in: Biografisch Woordenboekvan het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland, deel III, 237
  • P.W. Klein en Justus van de Kamp, "Het Philips-Kommando in Kamp Vught" (2003)

10.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.


Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.