Mr. S. Wybenga

S. Wybenga
bron: Gemeentearchief Den Haag

Friese afgevaardigde die in de dertig jaar dat hij Tweede Kamerlid was allengs opschoof van de conservatieven naar de liberalen. Was zevenendertig jaar secretaris van de grietenij (gemeente) Wymbritseradeel. Geen veelspreker, maar wel een lid dat trouw de vergaderingen bezocht. Als oudste in jaren leidde hij enkele malen de eerste vergadering van de Tweede Kamer na Prinsjesdag. Als doopsgezinde een verklaard antimilitarist. Na zijn overlijden werden vooral zijn eenvoud, plichtsbesef en opgewektheid gememoreerd.

conservatief, 'pragmatisch' liberaal, liberaal
functie(s) in de periode 1855-1886: lid Tweede Kamer

Inhoud

  1. Personalia
  2. Partij/stroming
  3. Hoofdfuncties/beroepen
  4. Nevenfuncties
  5. Opleiding
  6. Activiteiten
  7. Wetenswaardigheden
  8. Publicaties van/over
  9. Familie/gezin

Personalia

voornamen (roepnaam)

Schelte

wijziging in naam en/of titulatuur

Achternaam oorspronkelijk "Wijbenga"

geboorteplaats en -datum

Franeker, 18 juni 1804

overlijdensplaats en -datum

Harlingen, 9 september 1886

begraafplaats en -datum

Sneek, 11 september 1886

Partij/stroming

stroming(en)

liberaal (sinds omstreeks 1866)

Hoofdfuncties/beroepen

  • advocaat te Sneek, van 1828 tot augustus 1837
  • secretaris grietenij Wymbritseradeel, van 7 augustus 1837 tot 1 augustus 1851
  • gemeentesecretaris van Wymbritseradeel, van 1 augustus 1851 tot 1 juli 1874
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 28 juni 1855 tot 15 september 1860 (voor het kiesdistrict Sneek)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 15 oktober 1860 tot 1 oktober 1866 (voor het kiesdistrict Sneek)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 19 november 1866 tot 3 januari 1868 (voor het kiesdistrict Sneek)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 25 februari 1868 tot 11 oktober 1884 (voor het kiesdistrict Sneek)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 17 november 1884 tot 18 mei 1886 (voor het kiesdistrict Sneek)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 14 juli 1886 tot 9 september 1886 (voor het kiesdistrict Sneek)

Nevenfuncties

kapitein-commandant der dienstdoende schutterij te Sneek, vanaf 13 maart 1836 (nog in 1871)

afgeleide functies, presidia etc. (4/8)

  • lid Centrale Afdeling (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van januari 1882 tot september 1883
  • voorzitter Commissie van Rapporteurs voor hoofdstuk VIIb (Financiën) 1884 (Tweede Kamer der Staten-Generaal)
  • lid Centrale Afdeling (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van november 1884 tot februari 1885
  • lid Centrale Afdeling (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van maart 1886 tot mei 1886

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

Activiteiten

als parlementariër

  • Sprak in de Tweede Kamer onder meer over scheepvaart, landbouw, onderwijs, spoorwegen, handel en de Kieswet
  • Was één van de voornaamste woordvoerders van de anti-militaristen in de Tweede Kamer

opvallend stemgedrag (2/9)

  • Behoorde in 1872 tot de 27 leden die vóór artikel 1 stemden van de ontwerp-wet over invoering van een inkomstenbelasting. Verwerping van het artikel was voor minister Blussé reden het wetsontwerp in te trekken.
  • Behoorde in 1880 tot de veertien leden die tegen de toelating van Schaepman als Kamerlid waren

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.

Wetenswaardigheden

algemeen

  • Leidde als oudste lid in jaren 1881-1886 de eerste vergadering van de Tweede Kamer na de opening van een nieuwe zittingsjaar
  • Werd in november 1884 en september 1885 als derde op de voordracht voor het Tweede Kamervoorzitterschap gezet

uit de privésfeer

  • Zijn vader was secretaris der grietenij Franekeradeel

verkiezingen (5/12)

  • Werd in 1873 samen met W.H. Idzerda gekozen. Verslagen werden jhr. J.W. van Loon en B.J. Gratama (arp).
  • Werd in 1877 samen met W.H. Idzerda gekozen. Verslagen werden J. Wolbers en A. Brummelkamp sr. (arp).
  • Werd in 1881 samen met W.H. Idzerda gekozen. Verslagen werden W.M. Oppedijk en W. baron van Heemstra (arp).
  • Werd in 1884 bij de algemene verkiezingen samen met Ph. van Blom en A. Buma gekozen. Zij versloegen W.M. Oppedijk, U.H. Huber en jhr. A. Lycklama a Nijeholt (arp).
  • Werd in 1884 bij de algemene verkiezingen samen met A. Buma en B.H. Heldt gekozen. Zij versloegen R.K. Okma, U.H. Huber en S. baron van Heemstra.

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie

  • Sagittarius, "Parlementaire Portretten. De aftredende helft van de Tweede Kamer der Staten-Generaal" (1869)
  • Castoretpollux, "In de Tweede Kamer. Portretten" (1881)

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Bent u als journalist of wetenschapper op zoek naar statistische gegevens over personen uit het biografisch archief, bijvoorbeeld gemiddelde leeftijd, ervaring, herkomst, beroep, m/v of zittingsduur? De redactie van PDC kan deze gegevens onder voorwaarden beschikbaar stellen voor wetenschappelijk onderzoek en journalistieke publicaties. Neem voor meer informatie contact op.

Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.