Drs. H.A. (Henk) Korthals

foto Drs. H.A. (Henk) Korthals
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Beeldbank IISG

Vooraanstaand naoorlogs liberaal politicus, tweede man van de VVD-fractie. Afkomstig uit de journalistiek. Was als Tweede Kamerlid actief op het gebied van de europese samenwerking, economische zaken en defensie, en maakte deel uit van de enquêtecommissie regeringsbeleid 1940-1945. Europeaan in hart en nieren en lid van het Europees Parlement. Vicepremier en minister van Verkeer en Waterstaat in het kabinet-De Quay. Stimuleerde in een tijd van welvaartsgroei sterk de aanleg van wegen. Werd door Oud als zijn opvolger gezien, maar trok zich in 1963 terug, omdat hij de confrontatie met partijgenoot-senator Van Riel vreesde. Deftige, integere politicus, die duidelijk tot de vooruitstrevende vleugel van zijn partij behoorde en die uit was op consensus.

Vrijheidsbond, PvdV, VVD
in de periode 1945-1976: lid Tweede Kamer, minister, viceminister-president, lid Europees Parlement (vóór 1979), lid Raad van State

Inhoudsopgave van deze pagina:


1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Hendrik Albertus (Henk)

geboorteplaats en -datum
Dordrecht, 3 juli 1911

overlijdensplaats en -datum
Tarrytown (New York, VS), 3 november 1976

2.

Partij/stroming

partij(en)
  • Liberale Staatspartij "De Vrijheidsbond", tot 14 maart 1946 (vanaf februari 1938 zonder de toevoeging "de Vrijheidsbond")
  • PvdV (Partij van de Vrijheid), van 14 maart 1946 tot 24 januari 1948
  • VVD (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie), vanaf 24 januari 1948

3.

Hoofdfuncties/beroepen (7/15)

  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 20 november 1945 tot 19 mei 1959
  • lid Gemeenschappelijke Vergadering van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal, van 10 september 1952 tot 1 januari 1958
  • lid Europees Parlement, van 1 januari 1958 tot 19 mei 1959 (aangewezen door de Staten-Generaal)
  • minister van Verkeer en Waterstaat en viceminister-president, van 19 mei 1959 tot 24 juli 1963
  • minister van Zaken Overzee ad interim, van 19 mei 1959 tot 1 september 1959 (departement opgeheven bij besluit van 18 augustus 1959)
  • minister belast met coördinatie van aangelegenheden Suriname en de Nederlandse Antillen betreffend en met de zorg voor aan Suriname en de Nederlandse Antillen te verlenen hulp en bijstand, van 1 september 1959 tot 24 juli 1963
  • lid Raad van State, van 1 april 1964 tot 3 november 1976 (benoemd bij K.B. van 5 maart 1964)

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Partijpolitieke functies

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5.

Nevenfuncties (2/13)

  • voorzitter NOVIB (Nederlandse Organisatie voor Internationale bijstand), van april 1964 tot 1970
  • voorzitter Persraad, van 30 oktober 1969 tot 3 november 1976

afgeleide functies, presidia etc. (2/18)
  • lid afdeling Economische Zaken (Raad van State)
  • lid afdeling geschillen van bestuur (Raad van State) (voorzitter dienstplichtkamer)

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

6.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

7.

Activiteiten

als parlementariër (3/4)
  • Voerde in 1949 het woord bij de behandeling van de ontwerp-Wet op de bedrijfsorganisatie
  • Was in 1957 één van de woordvoerders van zijn fractie bij de behandeling van het wetsvoorstel tot goedkeuring van het E.E.G.-verdrag
  • Droeg medio 1960 een belangrijk deel van de aangelegenheden betreffende het binnenlands vervoer over aan staatssecretaris Stijkel

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.


als bewindspersoon (beleidsmatig) (3/7)
  • Diende in 1961 de ontwerp-Ontgrondingenwet in. Deze werd door zijn opvolger Suurhoff in 1966 in het Staatsblad gebracht. (6.338)
  • Bracht in 1963 samen met minister Zijlstra de Nota inzake de KLM uit over financiële problemen bij die luchtvaartmaatschappij. Op basis van een rapport van McKinsey werd besloten tot een reorganisatie in de raad van bestuur. (7.022)
  • Diende in 1963 samen met de ministers Toxopeus en Zijlstra de ontwerp-Wet Uitkeringen Wegen in. De wet zou in 1966 in het Staatsblad komen. (6.294)

als bewindspersoon (wetgeving)
  • Bracht in 1961 een wijziging van de Wegenverkeerswet tot stand, waardoor ook buiten de bebouwde kom een maximumsnelheid kan worden ingevoerd. In eerste instantie ging om snelheidsbeperking bij bijvoorveeld wegwerkzaamheden of op gevaarlijke wegen. Vaststelling geschiedt bij AMvB. (6.266)
  • Bracht in 1962 een wijziging (Stb. 533) van de Motorrijtuigenbelastingwet tot stand, waardoor het gebruik van parkeermeters mogelijk werd om langparkeerders uit binnensteden te kunnen weren. (6.511)

U ziet een selectie van activiteiten. In de uitgebreide versie is het gehele overzicht van activiteiten in te zien.

8.

Wetenswaardigheden

algemeen (3/4)
  • Verving tijdens de kabinetsformatie in 1956 enige weken fractievoorzitter Oud als onderhandelaar van de VVD, omdat Oud was uitgeschakeld door een blindedarmoperatie
  • Werd in maart 1959 als tweede op de voordracht voor het Tweede Kamervoorzitterschap gezet. Versloeg met 81 tegen 54 stemmen J. Bommer (PvdA).
  • Deelnemer aan het Des Indes-beraad over samenwerking tussen VVD en PvdA

niet-aanvaarde politieke functies
  • minister van Binnenlandse Zaken of Verkeer, september 1956 (tijdens formatie-De Gaay Fortman)
  • minister van Verkeer en Waterstaat, oktober 1956 (tijdens formatie-Burger; trok zich op het laatste moment terug)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

9.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
  • A.W. Abspoel, "Van Binnen- en Buitenhof" (1956), 99-101
  • J.L. Heldring, "Korthals, Hendrik Albertus (1911-1976)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel IV, 267
  • H.J.L. Vonhoff, "Liberalen onder één dak" (1998), 76
  • Wie is dat? 1956

Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland

10.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.


Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.