H.H. (Henri) van Kol

H.H. van Kol
bron: Fotoarchief Eerste Kamer

Internationaal georiënteerde koloniale woordvoerder uit de beginjaren van de SDAP. Medeoprichter van de SDAP. Was aanvankelijk ingenieur in Nederlands-Indië. Toen Troelstra in 1901 niet was herkozen, leidde hij de SDAP-fractie. In 1913 behoorde hij tot de voorstanders van regeringsdeelname van de SDAP en achtte hij zichzelf ministeriabel. Bombastisch, emotioneel en hartstochtelijk spreker. Vermogend man wiens heimelijke zakelijke activiteiten in de kolonie Nederlands-Indië op gespannen voet stonden met de idealen van de SDAP. In Nederland de royale sponsor van de socialistische beweging.

SDAP
functie(s) in de periode 1897-1924: lid Tweede Kamer, fractievoorzitter TK, lid Eerste Kamer

Inhoud

  1. Personalia
  2. Partij/stroming
  3. Hoofdfuncties/beroepen
  4. Nevenfuncties
  5. Opleiding
  6. Activiteiten
  7. Wetenswaardigheden
  8. Publicaties van/over
  9. Familie/gezin

Personalia

voornamen (roepnaam)

Henri Hubert (Henri)

geboorteplaats en -datum

Eindhoven, 23 mei 1852

overlijdensplaats en -datum

Aywaille (België), 22 augustus 1925

begraafplaats en -datum

Driehuis-Westerveld, 26 augustus 1925 (gecremeerd)

Partij/stroming

partij(en)

SDAP (Sociaal-Democratische Arbeiderspartij), vanaf 1894

Hoofdfuncties/beroepen

  • ingenieur staatsdienst te Oost-Java (Nederlands-Indië), van 1876 tot 1884
  • ingenieur staatsdienst te Noord- en Midden-Java (Ned.-Indië), van 1886 tot 1895 (gepensioneerd)
  • propagandist SDAP, van 1894 tot 1897
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 24 september 1897 tot 21 september 1909 (voor het kiesdistrict Enschede)
  • fractievoorzitter SDAP Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 4 september 1901 tot 7 december 1902
  • lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 16 september 1913 tot 24 juli 1922 (voor Friesland)
  • lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 18 september 1923 tot 26 oktober 1924

Nevenfuncties

  • medewerker "Studentenweekblad"
  • medewerker weekblad "Recht voor Allen", vanaf 1884
  • redacteur "De Nieuwe Tijd"
  • lid bestuur Anti-Opiumbond, omstreeks 1914

afgeleide functies, presidia etc.

voorzitter Commissie van Rapporteurs voor de begrotingen van Suriname en Curaçao 1908 (Tweede Kamer der Staten-Generaal)

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

Activiteiten

als parlementariër

  • Was koloniaal-woordvoerder van de SDAP-Tweede Kamerfractie. Hield zich ook bezig met defensie en buitenlandse zaken.
  • Diende in 1908 een initiatiefvoorstel in dat beoogde iedere concessie tot mijnontginning bij wet te laten regelen. Het voorstel verviel in 1909.
  • Interpelleerde als Eerste Kamerlid op 5 december 1918 minister Van Karnebeek over de pogroms in Gallicië

Wetenswaardigheden

algemeen

  • Richtte in 1894 samen met elf anderen de SDAP op

uit de privésfeer (5/10)

  • Maakte op verzoek van de Franse regering in 1915 studie van enkele Franse koloniale stelsels
  • Maakte in 1915 op verzoek van de regering een studiereis naar Japan
  • Woonde sinds 1919 samen met de Japanse weduwe Otawa Tomi
  • Was in 1920 oprichter van de spiritistische vereniging "De Wichelroede"
  • Overleden na van de treeplank van een auto te zijn gevallen, waarbij hij zijn rib kneusde. Een splinter van die rib veroorzaakte later een inwendige bloeding, die hem fataal werd.

verkiezingen (5/8)

  • Werd in 1909 verslagen door G. Elhorst (arp)
  • Versloeg in 1913 bij de periodieke verkiezing van een Eerste Kamerlid in Provinciale Staten van Friesland met 27 tegen 21 stemmen L.W. de Vries (chu)
  • Werd in 1919 bij de periodieke verkiezing voor een Eerste Kamerlid in Provinciale Staten van Friesland met 26 van de 49 stemmen herkozen
  • Werd in 1922 bij de Eerste Kamerverkiezingen in Provinciale Staten van Friesland verslagen door J.J. Croles (arp). Hij kreeg 19 stemmen, tegen 21 voor Croles. Er waren 9 blanco stemmen en 1 ongeldige. Werd ook tegen W. Fransen Jzn. (r.k.), L.W. de Vries (chu) en S. Sijtsma (arp) verslagen met overeenkomstige stemverhoudingen. In het Provinciale Staten van Noord-Holland werd J. Douwes na loting gekozen, nadat de stemming tussen hem en Douwes geen winnaar had opgeleverd.
  • Werd in 1923 tot Eerste Kamerlid gekozen door Groep IV: Zuid-Holland

pseudoniemen, bij-, koos- en schuilnamen

  • Rienzi (pseudoniem in "De Nieuwe Tijd")
  • Astore (pseudoniem in studentenblad)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie (6/9)

  • P. van 't Veer, "Ir. Henri Hubertus van Kol", in: Socialisme en Democratie, Jrg. 13 (1956)
  • P. van Æt Veer, "Het einde van een eeuw. Ir. Henri Hubertus van Kol, 1852-1925", in: "Geen blad voor de mond: Vijf radicalen uit de negentiende eeuw" (1958), 183-217
  • F.G. van Baardewijk, "Kol, Hendrikus Hubertus van (1852-1925)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel III, 347
  • J.M. Welcker, "Kol, Hendrikus Hubertus van", in: Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland, deel VII, 116
  • Tweede Jaarboek voor het democratsich-socialisme
  • Onze Afgevaardigden, 1897, 1901, 1905, 1913

archivalia

collectie-Van Kol, IISG

In de uitgebreide versie is een overzicht van publicaties opgenomen.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.


Bent u als journalist of wetenschapper op zoek naar statistische gegevens over personen uit het biografisch archief, bijvoorbeeld gemiddelde leeftijd, ervaring, herkomst, beroep, m/v of zittingsduur? De redactie van PDC kan deze gegevens onder voorwaarden beschikbaar stellen voor wetenschappelijk onderzoek en journalistieke publicaties. Neem voor meer informatie contact op.

Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.