Mr. W. van der Kaay

foto Mr. W. van der Kaay
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Noord-Hollands Archief

Rechter in Alkmaar en Leiden, die als Tweede Kamerlid een trouw volgeling was van Kappeyne van de Coppello. Behoorde later wel tot de anti-Takkiaanse tegenstanders van te grote kiesrechtuitbreiding en nam als minister van Justitie zitting in het kabinet-Röell. Bracht geen belangrijke wetgeving tot stand en mislukte feitelijk als minister. Als Kamerlid vaak lang van stof, maar wel deskundig en gewaardeerd. Stond bekend om zijn onverstoorbare opgewektheid.

liberaal, Kappeynianen, Liberale Unie, oud- of vrije liberalen
in de periode 1875-1897: lid Tweede Kamer, minister

Inhoudsopgave van deze pagina:


1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Willem

geboorteplaats en -datum
Alkmaar, 5 mei 1831

overlijdensplaats en -datum
's-Gravenhage, 29 juli 1918

2.

Partij/stroming

stroming(en)
  • liberaal
  • Kappeyniaan, van 1879 tot 1884
  • anti-Takkiaan, 1894
  • oud-liberaal

3.

Hoofdfuncties/beroepen (12/18)

  • lid Provinciale Staten van Noord-Holland, van 3 juli 1871 tot 1 november 1873 (voor het kiesdistrict Schagen)
  • kantonrechter te Leiden, van 1 november 1873 tot 1 april 1892
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 10 augustus 1875 tot 15 mei 1877 (voor het kiesdistrict Alkmaar)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 16 juni 1877 tot 11 oktober 1884 (voor het kiesdistrict Alkmaar)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 17 november 1884 tot 18 mei 1886 (voor het kiesdistrict Alkmaar)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 14 juli 1886 tot 17 augustus 1887 (voor het kiesdistrict Alkmaar)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 19 september 1887 tot 27 maart 1888 (voor het kiesdistrict Alkmaar)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 1 mei 1888 tot 8 februari 1892 (voor het kiesdistrict Alkmaar)
  • raadsheer Gerechtshof te 's-Gravenhage, van 1 april 1892 tot 8 mei 1894
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 9 maart 1892 tot 20 maart 1894 (voor het kiesdistrict Alkmaar)
  • minister van Justitie, van 9 mei 1894 tot 27 juli 1897
  • ambteloos, van 27 juli 1897 tot 29 juli 1918

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Partijpolitieke functies

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5.

Nevenfuncties (2/6)

  • lid curatorium Gemeente-inrichting voor de opleiding van Oostindische ambtenaren te Leiden, omstreeks 1889
  • lid Raad van Commissarissen "Maatschappij voor Hypothecair Crediet"

afgeleide functies, presidia etc. (2/7)
  • voorzitter Commissie van Rapporteurs voor het ontwerp-Wetboek van Militair Strafrecht (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van oktober 1893 tot 1894
  • lid Centrale Afdeling (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van november 1893 tot februari 1894 (voorzitter vierde afdeling)

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

6.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

7.

Activiteiten

als parlementariër
  • Sprak in de Tweede Kamer regelmatig over justitiële onderwerpen, over onderwijs en over volksgezondheid
  • Speelde in 1880 als één van de rapporteurs een belangrijke rol bij de behandeling van het nieuwe Wetboek van Strafrecht

als bewindspersoon (beleidsmatig)
  • Door hem ingediende wetsvoorstellen inzake de regeling van het handelsregister en betreffende de firma werden later ingetrokken

als bewindspersoon (wetgeving)
  • Bracht in 1896 de wet tot invoering van de Faillissementswet tot stand
  • Bracht in 1897 met minister Van der Sleyden de Wet op de Kamers van Arbeid tot stand. Dit waren plaatselijke kamers voor bepaalde bedrijfstakken die konden adviseren over arbeidsaangelegenheden en die geschillen moesten helpen oplossen. De wet had slechts een beperkte betekenis.

8.

Wetenswaardigheden

algemeen
  • In 1877 was een tussentijdse verkiezing nodig vanwege zijn benoeming tot kantonrechter na totstandkoming van de nieuwe Wet op de rechterlijke organisatie

verkiezingen (3/16)
  • Versloeg in 1892 bij een tussentijdse verkiezing W. Bos (r.k.) en C.V. Gerritsen (rad.)
  • Versloeg in 1894 M.W.F. Treub (rad.) na herstemming, maar nam zijn benoeming niet aan vanwege zijn benoeming tot minister
  • Werd in 1897 in de eerste stemmingsronde verslagen door E. Fokker (lib. unie) en jhr. T.A.J. van Asch van Wijck (arp)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

9.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
  • Castoretpollux, "In de Tweede Kamer. Portretten" (1881)
  • Levensbericht door mej. A.G. de Leeuw, in: Levensberichten van leden van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde, 1918/9, 92
  • G. Taal, "Kaaij, Willem van der (1831-1918)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel II, 272
  • H. van Felius en H.J. Metselaars, "Noordhollandse Statenleden 1840-1919"

Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland

publicaties over en van letterkundigen
gegevens uit de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren

10.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.


Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.