J.Th. Cremer

foto J.Th. Cremer
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Onze Afgevaardigden

Liberaal ondernemer en politicus. Zeer welgestelde, succesvolle planter en ondernemer in Nederlands-Indië. Werd na een loopbaan bij de Nederlandsche Handel-Maatschappij en de Deli-Maatschappij Tweede Kamerlid en minister van Koloniën in het kabinet-Pierson. Bracht als minister de Indische Mijnwet tot stand. Keerde na zijn ministerschap terug in het parlement en werd later gezant in Washington. Sterke, forse man, met rood haar en rode bakkebaarden en een kalm gemoed.

liberaal, Liberale Unie, vooruitstrevende kamerclub
in de periode 1884-1922: lid Tweede Kamer, lid Eerste Kamer, minister

Inhoudsopgave van deze pagina:


1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Jacob Theodoor

geboorteplaats en -datum
Zwolle, 30 juni 1847

overlijdensplaats en -datum
Amsterdam, 14 augustus 1923

2.

Partij/stroming

stroming(en)
Takkiaan, 1894

partij(en)
Liberale Unie

lid tussentijds gevormde fractie(s)
  • Kiesrecht-Kamerclub, van september 1893 tot maart 1894
  • Vooruitstrevend-Liberale Kamerclub, van 16 mei 1894 tot augustus 1897
  • Vooruitstrevend-Liberale Kamerclub, van 2 december 1902 tot juni 1905

3.

Hoofdfuncties/beroepen (13/20)

  • hoofdadministrateur Deli-Maatschappij te Medan, tot 1883
  • lid Residentieraad van Deli (Nederlands-Indië), van 1 december 1881 tot 1883
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 17 november 1884 tot 18 mei 1886 (voor het kiesdistrict Amsterdam)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 14 juli 1886 tot 17 augustus 1887 (voor het kiesdistrict Amsterdam)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 19 september 1887 tot 27 maart 1888 (voor het kiesdistrict Amsterdam)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 11 september 1888 tot 20 maart 1894 (voor het kiesdistrict Amsterdam)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 16 mei 1894 tot 27 juli 1897 (voor het kiesdistrict Amsterdam)
  • minister van Koloniën, van 27 juli 1897 tot 1 augustus 1901
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 17 september 1901 tot 19 september 1905 (voor het kiesdistrict Amsterdam IV)
  • president Nehamij (Nederlandsche Handel-Maatschappij), van 1 augustus 1907 tot 1 januari 1913
  • lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 9 juli 1912 tot 27 juni 1917 (voor Noord-Holland)
  • lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 17 juli 1917 tot 24 juli 1922 (voor Noord-Holland)
  • buitengewoon gezant en gevolmachtigd minister te Washington, tevens geaccrediteerd als gezant in Mexico, Panama en Nicaraqua, van 17 oktober 1918 tot mei 1921 (ontslag om gezondheidsredenen)

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Partijpolitieke functies

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5.

Nevenfuncties (2/7)

  • voorzitter Raad van Commissarissen Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen, omstreeks 1915
  • lid Staatscommissie ter voorbereiding van een belasting op oorlogswinst (Staatscommissie-Bos), van oktober 1915 tot 23 februari 1916

afgeleide functies, presidia etc. (2/12)
  • lid Centrale Afdeling (Eerste Kamer der Staten-Generaal), van september 1918 tot december 1918
  • lid Centrale Afdeling (Eerste Kamer der Staten-Generaal), van september 1921 tot maart 1922

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

6.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

7.

Activiteiten

als parlementariër
  • Sprak als Kamerlid vooral over buitenlandse zaken en Indische aangelegenheden
  • Interpelleerde in 1890 minister Mackay over de oorlogstoestand op Flores

opvallend stemgedrag (0/3)

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.


als bewindspersoon (wetgeving)
  • Bracht in 1899 de Indische Mijnwet tot stand. Deze verklaarde de bodemschatten van Nederlands-Indië niet tot staatseigendom en maakte particuliere exploitatie mogelijk na een door de staat verleende concessie. De staat kon belasting (een cijns van 4%) heffen op de opbrengst.
  • Bracht in 1899 een wet tot stand waarbij Japanse onderdanen in Nederlands-Indië gelijk werden gesteld aan Europeanen
  • Wijzigde in 1901 het Regerings-Reglement voor Suriname. Alle leden van de Koloniale Raad werden voortaan rechtstreeks gekozen op basis van een censuskiesrecht. Door de wijziging kwam er verder een regeling van de vervanging bij ziekte of afwezigheid van de Gouverneur

8.

Wetenswaardigheden

algemeen
  • Leidde, bij afwezigheid van voorzitter Van Voorst tot Voorst en van de oudste leden Reekers en Van Nierop, de verenigde vergadering tot sluiting van de zitting 1921/1922

uit de privésfeer (3/7)
  • Medeoprichter van de KPM (Koninklijke Pakket-Maatschappij)
  • Medeoprichter van het Koloniaal Instituut
  • Een dochter van hem was gehuwd met een neef van jhr. J. Röell, Eerste en Tweede Kamerlid, minister en vicepresident Raad van State

verkiezingen (3/7)
  • Versloeg in 1912 bij een tussentijdse verkiezing van een Eerste Kamerlid in Provinciale Staten van Noord-Holland in de tweede stemmingsronde met 38 tegen 22 stemmen D.P.D. Fabius
  • Versloeg in 1916 bij de periodieke verkiezing van Eerste Kamerleden in Provinciale Staten van Noord-Holland in de derde stemmingsronde met 41 tegen 30 stemmen W.H. Vliegen (sdap)
  • Was in 1922 geen kandidaat meer bij de Eerste Kamerverkiezingen

niet-aanvaarde politieke functies
  • lid Tweede Kamer, 1897 (niet aanvaard in verband met benoeming tot minister)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

9.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
  • Mr. Antonio, "De heer Cremer", Parlementaire Portretten, De Amsterdammer, 26 november 1896
  • J.F.L. de Balbian Verster (inleiding), "Jeugd en jongelingsjaren van Jacob Theodoor Cremer (30 juni 1847-14 augustus 1923)", beschreven door hemzelf, in: Het Haags Maandblad, januari-april 1924
  • C. Fasseur, "Cremer, Jacob Theodoor (1847-1923)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel I, 122
  • Levensbericht door C.J.K. van Aalst, in: Levensberichten van leden van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde, 1923/4, 48
  • Onze Afgevaardigden, 1901
  • Ned. Patriciaat, 1941

Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland

publicaties over en van letterkundigen
gegevens uit de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren

10.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.


Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.