P.L. (Piet) Tak

P.L. Tak
bron: Onze Afgevaardigden

Welgestelde links-liberaal die onder invloed van zijn vriend Wibaut en de Fabians overging tot het democratisch-socialisme. Erudiet journalist, oprichter en enige redacteur van De Kroniek, aanvankelijk bespiegelend waarnemer, in het laatst van zijn leven overbelast met partijfuncties. Werd in 1903 hoofdredacteur van Het Volk. Was voorzitter van de SDAP en werd in 1905 in het district Franeker tot Tweede Kamerlid gekozen. Grondlegger van de sociaaldemocratische gemeentepolitiek.

SDAP
functie(s) in de periode 1905-1907: lid Tweede Kamer, partijvoorzitter

Inhoud

  1. Personalia
  2. Partij/stroming
  3. Hoofdfuncties/beroepen (5/9)
  4. Partijpolitieke functies
  5. Nevenfuncties
  6. Opleiding
  7. Activiteiten
  8. Wetenswaardigheden
  9. Publicaties van/over
  10. Familie/gezin

Personalia

voornamen (roepnaam)

Pieter Lodewijk (Piet)

geboorteplaats en -datum

Middelburg, 24 september 1848

overlijdensplaats en -datum

Domburg, 24 augustus 1907

Partij/stroming

partij(en)

  • Liberale Unie, van 1885 tot 1891
  • SDAP (Sociaal-Democratische Arbeiderspartij), vanaf 1899

Hoofdfuncties/beroepen (5/9)

  • hoofdredacteur weekblad "De Kroniek", van 1894 tot november 1903
  • hoofdredacteur dagblad "Het Volk", van november 1903 tot juni 1906
  • lid Provinciale Staten van Noord-Holland, van 6 juli 1904 tot 24 augustus 1907 (voor het kiesdistrict Amsterdam III)
  • lid gemeenteraad van Amsterdam, van 20 juli 1904 tot 24 augustus 1907 (gekozen in district III)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 19 september 1905 tot 24 augustus 1907 (voor het kiesdistrict Franeker)

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

Partijpolitieke functies

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

Nevenfuncties

  • lid bestuur Amsterdamsche Woningraad
  • lid bestuur vereniging Centraal Bureau voor Sociale Adviezen
  • medewerker "Liefdadigheid naar vermogen"
  • lid Staatscommissie onderzoek naar de financiële toestand van de gemeenten (Staatscommissie-Van Nierop), van januari 1906 tot december 1906

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

Activiteiten

als parlementariër

  • Sprak in de Tweede Kamer vooral over volksgezondheid, handel en posterijen en was woordvoerder bij de behandeling van het wetsvoorstel inzake het arbeidscontract

Wetenswaardigheden

uit de privésfeer

  • Bevriend met zijn plaatsgenoot Wibaut
  • Medeoprichter van de Algemeene Arbeiders Coöperatie "De Dageraad", 1901
  • Stichtte in 1901 de Vereeniging van Sociaal-Democratische Raadsleden

anekdotes en citaten

  • Was in de jaren tachtig en negentig van de 19e eeuw het middelpunt van een groep jonge intellectuelen, die zich in Amsterdamse café's het bier goed lieten smaken
  • Befaamd nachtwerker. Het viel op dat hij als hoofdredacteur van 'Het Volk' 's morgens al vóór tien uur in de tram zat. Volgens vrienden had hij Amsterdam voorheen nooit zo vroeg aanschouwd.
  • Het Kamerlidmaatschap behoorde niet tot zijn gelukkigste tijd. Het tot 's avonds laat tamelijk doelloos in het Kamergebouw rondhangen, omdat er nog moest worden gestemd, vond hij een crime.

verkiezingen

  • Versloeg in 1905 in het district Franeker na herstemming J. Ankerman (friese c.h.). Derde kandidaat was het zittende lid F. Lieftinck (u.l.)

pseudoniemen, bij-, koos- en schuilnamen

Van de Klei (pseudoniem)

Publicaties van/over

literatuur/documentatie (6/10)

  • G.W.B. Borrie, "Tak, Pieter Lodewijk (1848-1907)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel I, 571
  • J.M. Welcker, "Tak, Pieter Lodewijk", in: Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland, deel VI, 219
  • D. Hillenius, "P.L. Tak (1848-1907)", in: VNG-Magazine, 46 (nov. 2001)
  • G.W.B. Borrie, "Pieter Lodewijk Tak (1848-1907), Journalist en politicus. Een gentleman in een rode broek" (2006)
  • H. Felius en H.J. Metselaars, "Noordhollandse Statenleden 1840-1919"
  • P. Hofland, "Leden van de raad. De Amsterdamse gemeenteraad 1814-1941"

Biografisch Woordenboek(en)

  • biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland
  • biografie opgenomen in het Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek
  • biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland

publicaties over en van letterkundigen

biografie

archivalia

archief-P.L. Tak, IISG

In de uitgebreide versie is een overzicht van publicaties opgenomen.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.


Bent u als journalist of wetenschapper op zoek naar statistische gegevens over personen uit het biografisch archief, bijvoorbeeld gemiddelde leeftijd, ervaring, herkomst, beroep, m/v of zittingsduur? De redactie van PDC kan deze gegevens onder voorwaarden beschikbaar stellen voor wetenschappelijk onderzoek en journalistieke publicaties. Neem voor meer informatie contact op.

Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.