H.M. (Henk) van Randwijk

Bevlogen zoon van gereformeerde Gorkumse tuinder, die in de jaren dertig een enthousiaste onderwijzer was aan christelijke scholen en daarnaast naam maakte als auteur van sociaal bewogen romans en religieuze poëzie. Speelde in de bezettingstijd een dominante rol als de gedreven leider van het illegale Vrij Nederland, waarin hij de meeste opiniërende artikelen schreef. Na de oorlog als hoofdredacteur van Vrij Nederland bijna wekelijks de schrijver van heftige beschouwingen tegen het Indonesiëbeleid van de regering. Bezorgde ook de Sovjet-Unie lange tijd de eer van een afwachtende bewondering, zodat een groot deel van de abonnees Vrij Nederland al gauw voor gezien hield. Doortastend en moedig man, maar ook grillig, autoritair en zeer emotioneel.

functie(s) in de periode 1941-1952: opinievormer/journalist

Personalia

geboorteplaats en -datum

Gorinchem, 9 november 1909

overlijdensplaats en -datum

Purmerend, 13 mei 1966

Partij/stroming

partij(en)

CDU (Christelijk-Democratische Unie), van 1935 tot 1940
PvdA (Partij van de Arbeid), vanaf 1959

Hoofdfuncties/beroepen (4/5)

hoofd Christelijke lagere school "Eben Haëzer", in de Jordaan te Amsterdam, van 1937 tot 1941
actief in de illegaliteit, leider illegale blad "Vrij Nederland", van 1941 tot mei 1945
hoofdredacteur weekblad "Vrij Nederland", van 1945 tot september 1952
directeur uitgeversmaatschappij "De Brug - Djambatan", van 1950 tot 1960

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

Nevenfuncties (4/5)

medewerker "Maatstaf", vanaf 1952 (enkele jaren)
lid Comité van Bijstand voor arrestanten in Zuid-Afrika, vanaf november 1957
medewerker weekblad "Vrij Nederland", vanaf 1959
forumlid Vara-tv-programma 'Welbeschouwd', van 1959 tot 1962

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

Wetenswaardigheden

algemeen

Op 26 juli 1947 publiceerde "Vrij Nederland" een beroemd geworden artikel van hem tegen de politionele actie in Indonesië onder de titel "Omdat ik Nederlander ben". De redacteuren Joop den Uyl, Ed Hoornik en Milo Anstad hebben dat nummer in de binnenstad van Amsterdam uitgevent.

uit de privésfeer

Zijn echtgenote was onderwijzeres
Zijn vader was tuinder; zijn moeder winkelierster in groente en fruit

pseudoniemen, bij-, koos- en schuilnamen

Sjoerd van Vliet (schuilnaam in bezettingstijd)

Publicaties van/over

literatuur/documentatie (6/13)

Lydia E. Winkel, "De ondergrondse pers 1940-1945" (1989)
Dineke Colenbrander (e.a.), "Opwaartsche Wegen" (1989)
Hans van den Heuvel en Gerard Mulder, "Het vrije woord, de illegale pers in Nederland 1940-1945" (1990)
Madelon de Keizer, "Het Parool 1940-1945. Verzetsblad in oorlogstijd" (1991)
H.M. van Randwijk, "strijder voor recht en menselijkheid", VARA-tv.documentaire door Hans Jacobs, 23 augustus 1985
I. Schöffer, "Randwijk, Hendrik Mattheus van (1909-1966)", in Biografisch Woordenboek van Nederland, deel I

In de uitgebreide versie is een overzicht van publicaties opgenomen.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Bent u als journalist of wetenschapper op zoek naar statistische gegevens over personen uit het biografisch archief, bijvoorbeeld gemiddelde leeftijd, ervaring, herkomst, beroep, m/v of zittingsduur? De redactie van PDC kan deze gegevens onder voorwaarden beschikbaar stellen voor wetenschappelijk onderzoek en journalistieke publicaties. Neem voor meer informatie contact op.

Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.