H.G. Winkelman

Generaal, die begin 1940 opperbevelhebber werd en dat ook was tijdens de Duitse inval in de meidagen. Voor hij bevelhebber werd tot 1934 officier bij de Generale Staf en daarna werkzaam bij Philips als militair adviseur. Bij zijn verdedigingsplan lag de nadruk op verdediging van de Vesting Holland, met de Grebbelinie als voorpost. Aan hem werd op 13 mei het regeringsgezag opgedragen na het uitwijken van de regering. Tekende op 15 mei de capitulatie. Trad zowel tijdens de Duitse aanval als in het begin van de bezetting vastberaden en evenwichtig op. Protesteerde tegen Duitse maatregelen en tegen de Duitse lezing van de reden voor de aanval op Nederland. Werd daarop als krijgsgevangene naar Duitsland gevoerd. Overleed zeven jaar na de bevrijding.

functie(s) in de periode 1940: belast met het regeringsgezag

Personalia

geboorteplaats en -datum

Maastricht, 17 augustus 1876

overlijdensplaats en -datum

Soesterberg (gem. Soest), 17 december 1952

Partij/stroming

partij(en)

Nationale Groep/Nationale Partij, vanaf 1950

Hoofdfuncties/beroepen

hoofdfuncties/beroepen (4/12)

opperbevelhebber van Land- en Zeemacht, van 6 februari 1940 tot 15 mei 1940
hoogste gezagsdrager in Nederland, van 13 mei 1940 tot 1 juli 1940 (feitelijk tot 29 mei 1940)
eervol ontslag uit militaire dienst, 1 oktober 1945
militair raadsheer, Bijzondere Raad van Cassatie, van 24 augustus 1946 tot 1 september 1946

gevangenschap/internering

krijgsgevangene te Oflag IV-B te Königstein, Duitsland, van 3 juli 1940 tot 12 mei 1945 (2 juli gearresteerd in Den Haag)

officiersrangen (4/9)

kolonel, van 1 februari 1929 tot 1 november 1931
generaal-majoor, van 1 november 1931 tot 1 mei 1934
luitenant-generaal, van 1 mei 1934 tot 6 februari 1940 (in buitengewone dienst)
generaal, vanaf 6 februari 1940

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

Nevenfuncties

adviseur N.V. Philips' Gloeilampenfabriek inzake evacuatie en luchtverdediging, vanaf 1938

comités van aanbeveling, erefuncties etc.

erevoorzitter Comité voor de toekenning van het Mobilisatie-Oorlogskruis, vanaf 1949

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

Wetenswaardigheden

algemeen (5/6)

Besloot na het Duitse bombardement van Rotterdam en de dreiging dat ook Amsterdam, Utrecht en Den Haag zouden worden gebombardeerd tot het beëindigen van de strijd tegen Duitsland, waarbij een uitzondering werd gemaakt voor de provincie Zeeland. Hij tekende op 15 mei 1940 in een schoolgebouw in Rijsoord de capitulatie.
Wees er na de capitulatie op, dat bedrijven op volkenrechtelijke gronden niet behoefden mee te werken aan productie ten behoeve van de Duitse oorlogsinspanningen. Keerde zich ook schriftelijk tegen Duitse aantijgingen over vooroorlogse Nederlandse militaire samenwerking met Engeland en Frankrijk.
Betuigde op 29 juni 1940 (de verjaardag van prins Bernhard, Anjerdag) openlijk zijn aanhankelijkheid aan het koningshuis door een felicitatieregister te tekenen
In de nacht van 1 op 2 juli 1940 werd hij, nog voor de weigering tot het geven van een erewoord dat tot gevolg had, gearresteerd en als krijgsgevangene naar Duitsland gevoerd. Hij behoorde overigens tot de minderheid van de officieren die weigerden hun erewoord over het afzien van verdere strijd tegen Duitsland te geven.
Was in april 1948 met acht anderen medeondertekenaar van een door Gerbrandy bij de Tweede Kamer ingediend adres, waarin werd gevraagd de procureur-generaal bij de Hoge Raad opdracht te geven vervolging in te stellen tegen alle ministers sinds november 1945 die vanwege het Indonesische beleid de Grondwet en andere wetten zouden hebben geschonden. Het verzoek werd afgewezen.

uit de privésfeer

Zijn vader was belastinginspecteur (inspecteur domeinen)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

Publicaties van/over

Biografisch Woordenboek(en)

biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Bent u als journalist of wetenschapper op zoek naar statistische gegevens over personen uit het biografisch archief, bijvoorbeeld gemiddelde leeftijd, ervaring, herkomst, beroep, m/v of zittingsduur? De redactie van PDC kan deze gegevens onder voorwaarden beschikbaar stellen voor wetenschappelijk onderzoek en journalistieke publicaties. Neem voor meer informatie contact op.

Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.