Dr. H.M. Hirschfeld

Topambtenaar van het ministerie van Handel, Nijverheid en Scheepvaart en vanaf mei 1940 ook op Landbouw. Doorliep een carrière in het bankwezen, waarbij hij onder meer in Nederlands-Indië terecht kwam. Speelde als waarnemend secretaris-generaal een belangrijke rol bij het bestuur van het economisch leven tijdens de bezetting. Genoot ondanks zijn deels Joodse afkomst veel vertrouwen bij de Duitsers en betoonde zich een bekwaam, vindingrijk onderhandelaar. Was niet fout, maar had wel moeite een juiste houding te vinden jegens de bezetter en had bovendien weinig begrip voor het verzet. Daar tegenover stond zijn verdienste dat hij het productieapparaat en de voedselvoorziening zo goed mogelijk in stand had weten te houden. Blijft daarom een controversiële figuur over wie historici polemiseren.

functie(s) in de periode 1940-1946: secretaris-generaal

Personalia

voornamen (roepnaam)

Hans Max

geboorteplaats en -datum

Bremen, 29 mei 1899

overlijdensplaats en -datum

's-Gravenhage, 4 november 1961

Hoofdfuncties/beroepen (5/8)

directeur-generaal Handel en Nijverheid, ministerie van Economische Zaken en Arbeid, van 1 januari 1932 tot 1940
waarnemend secretaris-generaal ministerie van Handel, Nijverheid en Scheepvaart, van 8 mei 1940 tot 1 januari 1947 (eervol ongevraagd ontslag 10 mei 1946, ongedaan gemaakt bij K.B. van 8 november 1946)
waarnemend secretaris-generaal ministerie van Landbouw, van 24 mei 1940 tot 1 januari 1947
regeringscommissaris Economisch en Militair Hulpprogramma, van 1 januari 1947 tot 15 oktober 1952
Hoge Commissaris te Djakarta, van 14 december 1949 tot juli 1950 (ambtstitel: buitengewoon en gevolmachtigd minister)

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

Nevenfuncties (4/24)

lid College van Curatoren Nederlandse Economische Hogeschool te Rotterdam, van 1952 tot 1961
voorzitter NGIZ (Nederlands Genootschap voor Internationale Zaken)
lid arbitragecommissie Benelux, vanaf 1953
voorzitter College van Curatoren en lid bestuur Stichting Reactor Centrum Nederland, van juli 1955 tot 22 december 1958

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

Wetenswaardigheden

uit de privésfeer

Zijn zuster Else vergezelde hem op zijn reizen en verzorgde zijn huishouden
Zijn vader was houder van een scheepvaartkantoor te Rotterdam

Publicaties van/over

literatuur/documentatie

G.M.T. Trienekens, "Hirschfeld, Hans Max (1899-1961)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel I, 242
A. van der Zwan, "H.M. Hirschfeld - in de ban van de macht" (2004)
M. Fennema en J. Rhijnsburger, "Dr. Hans Max Hirschfeld. Man van het grote geld" (2007)
Stephan Steinmetz, "De tien van Den Haag - Topambtenaren tijdens de bezetting" (2025)

Biografisch Woordenboek(en)

biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Bent u als journalist of wetenschapper op zoek naar statistische gegevens over personen uit het biografisch archief, bijvoorbeeld gemiddelde leeftijd, ervaring, herkomst, beroep, m/v of zittingsduur? De redactie van PDC kan deze gegevens onder voorwaarden beschikbaar stellen voor wetenschappelijk onderzoek en journalistieke publicaties. Neem voor meer informatie contact op.

Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.