Dr. M.J. (Job) Cohen

foto Dr. M.J. (Job) Cohen
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: PvdA

Beminnelijke bestuurder die als 'verbinder' populair werd als burgemeester van Amsterdam, maar die als politiek leider van de PvdA minder goed uit de verf kwam. Was hoogleraar in Maastricht en stapte vanuit de wetenschap over naar het kabinet-Lubbers III waarin hij staatssecretaris voor het hoger onderwijs werd. Was daarna lid en fractievoorzitter in de Eerste Kamer. In het tweede kabinet-Kok als staatssecretaris belast met asielbeleid. Wist toen een strengere Vreemdelingenwet door het parlement te loodsen. Was bij de verkiezingen van 2003 PvdA-kandidaat voor het premierschap. Toen hij begin 2010 Wouter Bos opvolgde als PvdA-leider leidde dat tot enthousiasme in eigen kring, maar zijn kwaliteiten lagen meer op bestuurlijk terrein dan in de (harde) Haagse politiek. In 2012 trok hijzelf de conclusie dat hij de hoge verwachtingen niet had waargemaakt. Hij was daarna onder meer voorzitter van Cedris, landelijke vereniging voor sociale werkgelegenheid en reïntegratie.

PvdA
in de periode 1993-2012: fractievoorzitter TK, lid Eerste Kamer, fractievoorzitter EK, staatssecretaris, burgemeester van Amsterdam, politiek leider

Inhoudsopgave van deze pagina:


1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Marius Job (Job)

geboorteplaats en -datum
Haarlem, 18 oktober 1947

2.

Partij/stroming

partij(en)
PvdA (Partij van de Arbeid), vanaf 1 september 1967 (vanaf 2022 tevens GroenLinks)

3.

Hoofdfuncties/beroepen (13/16)

  • hoogleraar juridische methoden en technieken en ontwikkeling van juridisch onderwijs, Rijksuniversiteit Limburg te Maastricht, van 1 september 1983 tot 2 juli 1993
  • staatssecretaris van Onderwijs en Wetenschappen (belast met onder meer hoger onderwijs en wetenschapsbeleid), van 2 juli 1993 tot 22 augustus 1994
  • hoogleraar juridische methoden en technieken en ontwikkeling van juridisch onderwijs, Universiteit Maastricht, van 1 september 1994 tot 3 augustus 1998
  • rector magnificus Universiteit Maastricht, van 1 januari 1995 tot 1 januari 1998
  • lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 13 juni 1995 tot 3 augustus 1998
  • fractievoorzitter PvdA Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 1 augustus 1996 tot 3 augustus 1998
  • interim-directeur VPRO, van 1 februari 1998 tot 3 augustus 1998
  • staatssecretaris van Justitie (belast met onder meer personen- en familierecht, asiel en immigratie en reorganisatie van de zittende magistratuur), van 3 augustus 1998 tot 1 januari 2001
  • burgemeester van Amsterdam, van 15 januari 2001 tot 12 maart 2010
  • fractievoorzitter PvdA Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 17 juni 2010 tot 20 februari 2012
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 17 juni 2010 tot 29 februari 2012
  • voorzitter Cedris, brancheorganisatie voor sociale werkgelegenheid en arbeidsintegratie, van 1 september 2013 tot 18 november 2021
  • bijzonder hoogleraar gemeenterecht/gemeentekunde (Thorbecke-leerstoel), Universiteit Leiden, van 1 april 2014 tot januari 2019

takenpakket (bewindspersoon)
  • Was als staatssecretaris van Onderwijs en Wetenschappen belast met 1. hoger beroeps- en wetenschappelijk onderwijs; 2. wetenschapsbeleid
  • Was als staatssecretaris van Justitie belast met de behandeling van zaken die lagen op het terrein van 1. personen- en familierecht; 2. kansspelen; 3. juridische beroepen; 4. asiel en immigratie; 5. reorganisatie van de Zittende Magistratuur.

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Partijpolitieke functies

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5.

Nevenfuncties

vorige (2/45)
  • voorzitter Raad van Toezicht vfonds
  • voorzitter Commissie Individuele Tegemoetkoming Slachtoffers WOII Transporten NS, vanaf januari 2019

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

6.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

7.

Activiteiten

als parlementariër
  • Hield zich als Eerste Kamerlid onder meer bezig met onderwijs, wetenschappen, cultuur, mediabeleid en justitie. Was in 1996 tevens woordvoerder bij de behandeling van de nieuwe Financiële-Verhoudingswet en bij het debat over de Wet op de orgaandonatie.

als bewindspersoon (beleidsmatig) (3/6)
  • Kreeg als staatssecretaris van Justitie onder andere te maken met de problematiek van de zogenaamde 'witte' illegalen (25.453)
  • Bracht in 1999 een notitie uit over het terugkeerbeleid. Het centrale uitgangspunt blijft dat niet-toelating tot vertrek moet leiden. De primaire verantwoordelijkheid voor terugkeer ligt bij de vreemdelingen zelf. Vrijwillige terugkeer is de meest wenselijke optie (de vreemdeling krijgt hiervoor vier weken); gedwongen vertrek noodzakelijke aanvulling hierop. Er komt een Project terugkeer, met op regionaal niveau terugkeerteams. (26.646)
  • Bracht in 2000 samen met minister Korthals de Nota Alleenstaande minderjarige asielzoekers uit. De procedure voor asielaanvragen van AMA's wordt versneld en ingezet wordt op begeleide terugkeer. Indien in land van herkomst geen opvang mogelijk is, wordt tijdelijk een vergunning tot verblijf verleend. Het onderzoek naar de leeftijd wordt verscherpt; mensensmokkel wordt krachtig bestreden. (27.062)

als bewindspersoon (wetgeving) (3/7)
  • Bracht in 2000 een nieuwe Vreemdelingenwet (Stb. 495) tot stand, waardoor de asielprocedure wordt verkort. Deze verkorting wordt bereikt door het aantal mogelijke opeenvolgende procedures te beperken en door een vereenvoudiging van het systeem van verblijfsvergunningen. Na een negatieve beslissing op een verzoek tot het verkrijgen van een verblijfsvergunning is beroep mogelijk bij een rechtbank. Hoger beroep tegen deze uitspraak kan bij de Raad van State worden ingesteld. Er komt een eenstatusmodel voor zowel oorlogs- als politieke vluchtelingen. Beide groepen maken aanspraak op hetzelfde voorzieningenniveau. De nieuwe wet bevat tevens bepalingen over gezinshereniging en het toezicht op de naleving. Een afzonderlijke invoeringswet regelt de inwerkingtreding en het overgangsrecht. (26.732)
  • Bracht in 2000 een wijziging (Stb. 618) van de Rijkswet op het Nederlanderschap tot stand. De wijziging regelt het verkrijgen, verlenen en verlies van de Nederlandse nationaliteit. Nederlanders die huwen met een partner van een andere nationaliteit verliezen het Nederlanderschap niet als hun echtgenoot de aangenomen nationaliteit heeft. Ook een Nederlander, geboren in een ander land, die daar zijn hoofdverblijf had toen hij de andere nationaliteit verkreeg blijft Nederlander. Het wetsvoorstel was ingediend door staatssecretaris Schmitz. (25.891)
  • Bracht in 2001 de Wet openstelling huwelijk (Stb. 9) tot stand waardoor het voor mensen van het zelfde geslacht mogelijk wordt om te trouwen. Gehuwden van het zelfde geslacht krijgen tevens de mogelijkheid om kinderen adopteren (Stb. 10). (26.672, 26.673)

U ziet een selectie van activiteiten. In de uitgebreide versie is het gehele overzicht van activiteiten in te zien.

8.

Wetenswaardigheden

algemeen (3/5)
  • Stelde zich op 12 maart 2010 beschikbaar als nieuwe politiek leider van de PvdA
  • Gaf op 16 februari 2012 samen met partijvoorzitter Hans Spekman een interview aan ochtendkrant Trouw, waarin zij kozen voor een linksere koers voor de PvdA. Verder namen zij afstand van het neoliberalisme. De PvdA moest volgens hen een brede partij links van het midden zijn, die verschillende groepen in de samenleving kon verbinden. De verschillen met de SP werden kleiner genoemd dan met de regeringspartijen. Het Trouw-interview was voor fractielid Frans Timmermans reden om in een e-mail aan 50 partijgenoten verontrusting over de mogelijke koerswijziging te uiten. De e-mail lekte uit. De kritiek werd 's avonds in de fractie besproken. Hoewel de fractie niet het vertrouwen opzegde, wilden niet alle leden volmondig steun in hem uitspreken.
  • Besloot op 20 februari zijn fractievoorzitterschap onmiddellijk neer te leggen, omdat hij meende er onvoldoende in te zijn geslaagd ideeën over het voetlicht te brengen. Hij stelde de hoge (wellicht te hoge) verwachtingen niet te hebben kunnen waarmaken.

uit de privésfeer
  • Bevriend met Jacques Wallage sinds studententijd
  • Speelde in 1982 een belangrijke rol bij de instelling van een rechtenfaculteit aan de Rijksuniversiteit Maastricht
  • Zijn (eerste) echtgenote was lerares Nederlands en decaan. Zij leed sinds 1981 aan multiple sclerose en was daardoor gehandicapt. Zij overleed in augustus 2015.

niet-aanvaarde politieke functies
  • minister van Onderwijs en Wetenschappen, augustus 1994 (geweigerd vanwege gezinsomstandigheden)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

9.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
  • "Hoogleraar Cohen als staatssecretaris naar Onderwijs", NRC Handelsblad, 29 juni 1993
  • "Cohen, de bruggenbouwer, spiegelbeeld van In 't Veld", Trouw, 30 juni 1993
  • Jos Verlaan, "Een voorzichtig bestuurder", NRC Handelsblad, 20 januari 2005
  • Hugo Logtenberg en Marcel Wiegman, "Job Cohen - Burgemeester van Nederland" (2010)
  • Marc Chavannes, "Mijn wereld is niet ingestort", NRC Weekend, 14 en 15 juli 2012
  • Toof Brader en Marja Vuijsje, "Haagse portretten. Tweede-Kamerleden, ministers, staatssecretarissen" (1999)

10.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.


Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.