VDB
functie(s) in de periode 1913-1918: minister
Personalia
voornamen (roepnaam)
Thomas Bastiaan
geboorteplaats en -datum
Leiden, 23 oktober 1864
overlijdensplaats en -datum
's-Gravenhage, 25 maart 1926
begraafplaats en -datum
Driehuis-Westerveld, 29 maart 1926 (crematie)
Partij/stroming
partij(en)
VDB (Vrijzinnig-Democratische Bond), tot december 1914
Hoofdfuncties/beroepen (5/7)
- voorzitter Raad voor de Scheepvaart te Amsterdam, van 1 maart 1910 tot 29 augustus 1913 (onafhankelijk onderzoeks- en tuchtrechtcollege dat onderzoek deed naar de oorzaak van scheepsrampen overkomen aan schepen varende onder Nederlandse vlag of aan schepen in de Nederlandse wateren)
- minister van Koloniën, van 29 augustus 1913 tot 9 september 1918
- ambteloos, van 1918 tot 1922
- buitengewoon gezant en gevolmachtigd minister te Rio de Janeiro (Brazilië), van 18 april 1922 tot 1 april 1925
- buitengewoon gezant en gevolmachtigd minister te Madrid, van 1 mei 1925 tot 25 maart 1926 (benoemd bij K.B. van 26 februari 1925)
U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.
Nevenfuncties
commissaris diverse bedrijven, van 1908 tot 1910
afgeleide functies, presidia etc.
tijdelijk secretaris van de ministerraad (kabinet-Cort van der Linden), van 27 september 1913 tot 9 september 1918
Opleiding
In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.
Activiteiten
als bewindspersoon (beleidsmatig)
- In 1915 werd hem verweten dat hij, zonder overleg, de verkoop van in Nederland aangevoerd tin aan Duitsland had toegestaan. Daardoor ontstond er in Nederlandse fabrieken een tekort.
- In 1915 verwierp de Tweede Kamer met 48 tegen 21 stemmen een door hem verdedigd wetsvoorstel tot goedkeuring van een exploitatieconcessie voor de Bataafsche Petroleum Maatschappij voor winning van aardolie in Djambi. De Kamer had zich eerder via een motie-Albarda uitgesproken voor staatsexploitatie.
- Benoemde in 1916 J.P. graaf van Limburg Stirum tot Gouverneur-Generaal van Nederlands-Indië
- Een door hem in 1917 (nieuw) ingediend wetsvoorstel over de exploitatie van de aardolievelden van Djambi (Sumatra) bleef onafgedaan
als bewindspersoon (wetgeving)
- Bracht in 1915 een wijziging van artikel 111 van het Regeringsreglement (R.R.) tot stand, waardoor in principe het recht van vereniging en vergadering in Nederlands-Indië werd erkend
- Bracht in 1916 de wet tot stand inzake instelling van een Volksraad voor Nederlands-Indië. Dit was een, niet-ambtelijk, adviserend lichaam voor de Gouverneur-Generaal. De raad bestond uit 39 leden, waarvan er 19 werden gekozen door lokale raden. De overige leden werden benoemd door de Gouverneur-Generaal. Ten minste een vierde van de leden moest inlander zijn. De Volksraad vergaderde in het openbaar. Advisering door de Volksraad was verplicht ten aanzien van de militaire verplichtingen, de begroting, de bestemming van het voordeling saldo, de dekking van een eventueel tekort en het aangaan van geldleningen. De Volksraad vatte in 1918 haar werkzaamheden aan.
Wetenswaardigheden
algemeen
- Trad in 1914 samen met Treub uit de VDB vanwege de afwijzing door de VDB-fractie van de ontwerp-Leningwet
verkiezingen
- Was in 1913 Tweede Kamerkandidaat in het kiesdistrict Amsterdam IX. Werd bij de eerste stemming verslagen.
Publicaties van/over
literatuur/documentatie
- C. Fasseur, "Pleijte, Thomas Bastiaan (1864-1926)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel I, 458
- Kleinjan, scriptie Staatkundig-Historische Studiën, RU Leiden (1982)
- Ned. Patriciaat, 1928
Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland
archivalia
collectie-Pleyte, Nationaal Archief
Familie/gezin
In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.
