H. Spiekman

foto H. Spiekman
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Vliegen, "Die onze kracht ontwaken deed"

Uit Groningen afkomstige voorman van de SDAP in Rotterdam. Bracht zijn jeugdjaren in Oost-Groningen in bittere armoede door en werd al op jeugdige leeftijd actief in de socialistische beweging. Richtte in Rotterdam een Bureau van Arbeidsrecht op. Werd in 1913 in twee Rotterdamse kiesdistricten tot Tweede Kamerlid gekozen. Overleed op betrekkelijk jeugdige leeftijd en werd onder massale belangstelling begraven. In Rotterdam staat een door Berlage ontworpen monument voor hem.

SDAP
in de periode 1913-1917: lid Tweede Kamer

Inhoudsopgave van deze pagina:


1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Hendrik

geboorteplaats en -datum
Hoogezand, 13 februari 1874

overlijdensplaats en -datum
Rotterdam, 18 november 1917

2.

Partij/stroming

partij(en)
  • SDB (Sociaal-Democratische Bond), vanaf 1890
  • SDAP (Sociaal-Democratische Arbeiderspartij), vanaf 1894

3.

Hoofdfuncties/beroepen (5/13)

  • lid gemeenteraad van Rotterdam, van 1 september 1901 tot 1 september 1903
  • medewerker Bureau van Arbeidsrecht te Rotterdam, vanaf 1903 (door hem opgericht)
  • lid gemeenteraad van Rotterdam, van 5 september 1905 tot 18 november 1917 (gekozen in district I)
  • lid Provinciale Staten van Zuid-Holland, van 1 juli 1913 tot 18 november 1917 (voor het kiesdistrict Rotterdam II)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 16 september 1913 tot 18 november 1917 (voor het kiesdistrict Rotterdam II)

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Partijpolitieke functies

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5.

Nevenfuncties (2/14)

  • lid commissie herziening statuten NAS (Nationaal Arbeids-Secretariaat), vanaf 1903
  • correspondent "Het Volk"

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

6.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

7.

Activiteiten

als parlementariër
  • Sprak in de Tweede Kamer vooral over zaken betreffende arbeiders in de haven en zeelieden, woningbouw en Rotterdamse aangelegenheden

8.

Wetenswaardigheden

algemeen
  • Richtte in 1894 samen met elf anderen de SDAP op; was de jongste van deze zogenoemde "12 apostelen"
  • Leider van de Rotterdamse Arbeidersbeweging sinds 1900

uit de privésfeer
  • Hij overleed aan leukemie
  • Zijn begrafenis werd door duizenden mensen bijgewoond
  • In de Rotterdamse wijk Spangen (Rhijnvis Feithstraat) is op 1 mei 1922 een door Berlage ontworpen monumentale bank ter zijner nagedachtenis opgericht.

verkiezingen (3/4)
  • Eindigde in 1909 in het district Rotterdam I als derde achter H. Goeman Borgesius (l.u.) en D.J. de Geer (chu)
  • Werd in 1913 gekozen in de districten Hoogezand, Rotterdam I en Rotterdam II en nam zitting voor Rotterdam II. Versloeg in Rotterdam I B.J. Gerretson (chu) na herstemming (derde kandidaat was H. Goeman Borgesius), in Rotterdam II na herstemming W.B. van Staveren (arp) (derde kandidaat was de liberaal D. de Klerk) en in Hoogezand P. Rink (l.u.).
  • Versloeg in 1917 J. Roeper Bosch (comité anti-grondwetsherziening) en W. van Ravesteijn (sdp)

pseudoniemen, bij-, koos- en schuilnamen (3/5)
  • "Van Meurs" (pseudoniem)
  • "Sprokkelaar" (pseudoniem)
  • "Vooruit" (pseudoniem)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

9.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
  • W.H. Vliegen, "Die onze kracht ontwaken deed", deel I, 142
  • A.B. de Zeeuw, "Hendrik Spiekman en A.W. Heykoop", in: "Bekende Rotterdammers door hun stadsgenoten beschreven" (1951)
  • Chr.A. de Ruyter-de Zeeuw, "Hendrik Spiekman. De grondvester van de Rotterdamse Sociaal-Democratie" (Rotterdam-'s-Gravenhage, 1971)
  • H.J. Scheffer, "Spiekman, Hendrik", in: Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland, deel V, 277
  • Onze Afgevaardigden, 1913

Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland

10.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.


Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.