Algemene Rekenkamer (Rekenkamer)

Gebouw Algemene Rekenkamer aan de Lange Voorhout
Bron: © Kevin Bergenhenegouwen

De Algemene Rekenkamer is een onafhankelijk Hoog College van Staat dat de rechtmatigheid en doelmatigheid van de ontvangsten en uitgaven van de Rijksoverheid controleert. Daarnaast kijkt de Algemene Rekenkamer of de overheid beleid uitvoert zoals dat was bedoeld. Ook maakt de Rekenkamer risicoanalyses.

De Rekenkamer bepaalt zijn eigen onderzoeksagenda. Kamerleden of bewindslieden kunnen de Rekenkamer vragen onderzoek naar een bepaald onderwerp te verrichten, maar kunnen daartoe geen opdracht geven. De Tweede Kamer en de regering zijn de voornaamste afnemers van de expertise van de Algemene Rekenkamer.

De Algemene Rekenkamer is een college van drie leden, van wie Pieter Duisenberg de president is.

Inhoudsopgave van deze pagina:


1.

President Algemene Rekenkamer

  • President

    Aan het hoofd van de Algemene Rekenkamer staat de president. Er zijn sinds 1841 tot heden 24 presidenten geweest. De naam 'president' staat sinds 1976 in de Comptabiliteitswet, voordien werd van 'voorzitter' gesproken.

2.

Leden Algemene Rekenkamer

Naast de president zijn huidige leden:

In onderstaand overzicht vindt u de complete lijst van leden van de Algemene Rekenkamer sinds 1814.

Taken en bevoegdheden

De Algemene Rekenkamer volgt de ontwikkelingen bij ministeries, instellingen op afstand van het Rijk en Europese geldstromen.

De Algemene Rekenkamer controleert achteraf de ontvangsten en uitgaven van de Rijksoverheid. Zo kijkt de Rekenkamer of geld terecht is uitgegeven en ook of het goed is besteed. De laatste jaren besteedt de Rekenkamer steeds meer aandacht aan de kwaliteit van de bedrijfsvoering en het financieel beheer bij de overheid.

De Rekenkamer mag ook onderzoek doen bij rechtspersonen met een wettelijke taak (RWT's) (bijvoorbeeld in de zorg en in de sociale zekerheid), maar heeft op grond van deze wet geen bevoegdheden bij zelfstandige bestuursorganen (ZBO's) die geen RWT zijn.

3.

Werkwijze

Jaarlijks brengt de Rekenkamer rapporten uit bij de financiële verantwoordingen van de ministeries uit. Daarnaast stelt de Rekenkamer ieder jaar een werkprogramma op waarin beschreven staat welke onderzoeken het dat jaar uitvoert.

Na het uitbrengen van een rapport meet de Algemene Rekenkamer wat de effecten zijn van de onderzoeken. Zo kan de Rekenkamer zien of de aanbevelingen worden overgenomen en of de adviezen doelmatig genoeg zijn.

Vrijwel alle Rekenkamerrapporten worden uitgebreid behandeld in de Tweede Kamer en hebben dan ook een grote invloed.

Ook ten aanzien van de Europese Unie heeft de Algemene Rekenkamer binnen Nederland een taak. Jaarlijks brengt de Rekenkamer een EU-trendrapport uit dat een overzicht geeft van het beheer en de controle op EU-geldstromen in Nederland. Daarnaast beoordeelt de Rekenkamer de EU-lidstaatverklaring die de Nederlandse regering sinds 2006 opstelt. In deze lidstaatverklaring zet de regering uiteen hoe EU-gelden in Nederland beheerd en besteed worden.

De Rekenkamer zoekt nadrukkelijk de samenwerking met zusterinstellingen in andere landen via internationale werkgroepen. Daarnaast treedt de Rekenkamer regelmatig op als externe controleur bij internationale organisaties en bij samenwerkingsverbanden tussen verschillende internationale organisaties.

4.

Regelgeving

De samenstelling, taken en werkwijze van de Rekenkamer zijn geregeld in de Comptabiliteitswet uit 2001 en in de Grondwet. De Grondwet bepaalt onder welke omstandigheden de leden van de Algemene Rekenkamer ontslagen kunnen worden.

De rechtspositie van de leden van de Algemene Rekenkamer komt sterk overeen met de rechtspositie van de leden van de rechterlijke macht. Op deze manier is de onafhankelijkheid van de Algemene Rekenkamer gewaarborgd.

De Comptabiliteitswet regelt ook over welke instellingen en rechtspersonen de Algemene Rekenkamer zeggenschap heeft.

5.

Organisatie

Aan het hoofd van de Algemene Rekenkamer staat de president. Er zijn sinds 1841 tot heden 24 presidenten geweest. De naam 'president' staat sinds 1976 in de Comptabiliteitswet, voordien werd van 'voorzitter' gesproken.

Het college van de Algemene Rekenkamer heeft naast de president nog twee andere leden. De drie leden van het college worden voor het leven benoemd.

Er zijn ook nog drie leden in buitengewone dienst die optreden ter begeleiding van onderzoeken of vervanging van een collegelid.

Ter ondersteuning van de drie bestuursleden heeft de Algemene Rekenkamer een secretaris die circa 300 medewerkers aanstuurt.

6.

Benoemingen

Wanneer er een vacature is voor een benoeming van het college van bestuur van de Algemene Rekenkamer, wordt er eerst een openbare sollicitatieprocedure gestart. Aan de hand hiervan beveelt de Algemene Rekenkamer zes kandidaten aan.

De commissie voor de Rijksuitgaven van de Tweede Kamer voert gesprekken met de kandidaten. Vervolgens is er een geheime stemming in de Tweede Kamer waar wordt vastgesteld welke drie kandidaten worden voorgedragen. De Kamer is hierbij niet gebonden aan de eerdere aanbevelingen van de Algemene Rekenkamer.

De Kamer draagt drie kandidaten voor aan de regering die het uiteindelijke besluit neemt. Benoemingen van het college van bestuur van de Algemene Rekenkamer worden gedaan bij Koninklijk Besluit.

7.

Historische ontwikkeling

De Algemene Rekenkamer is voortgekomen uit eerdere staatsinstellingen die voorheen vergelijkbare taken uitvoerden. Sommige van deze instellingen zijn terug te leiden tot de 15e eeuw.

De huidige Rekenkamer is in 1814 door Willem I opgericht en in de Grondwet opgenomen. Lange tijd bracht de Rekenkamer één rapport per jaar uit over de rechtmatigheid van Rijksuitgaven. Later is daar het onderzoek naar de doelmatigheid van beleid en overheidsuitgaven aan toegevoegd.


Meer over