Verordening inzake beveiliging burgerluchtvaart - Hoofdinhoud

Titel

Voorstel

voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad inzake gemeenschappelijke regels op het gebied van de beveiliging van de burgerluchtvaart

Datum Raadsdocument

23 september 2005

Nr. Raadsdocument

12588/05

Nr. Commissiedocument

COM (2005) 429

Eerstverantwoordelijk ministerie

JUST in nauwe samenwerking met

V&W i.o.m. BZK, DEF, FIN

Behandelingstraject in Brussel

Raadswerkgroep Luchtvaart, Raad Vervoer

Achtergrond, korte inhoud en doelstelling van het voorstel

Naar aanleiding van de terroristische aanslagen van 11 september 2001 is onder grote politieke druk in relatief korte tijd verordening 2320/2002 inzake gemeenschappelijke regels op het gebied van de beveiliging van de burgerluchtvaart tot stand gekomen. Deze verordening is op 19 januari 2003 in werking getreden.

Het nu voorliggende voorstel tot vervanging van verordening 2320/2002 voorziet in een basisniveau van beveiliging van de burgerluchtvaart in de EU. De Commissie stelt voor in vertrouwelijke, makkelijk aan te passen implementatieregelgeving gedetailleerd in te gaan op de beveiligingseisen.

Het voorstel tot vervanging van de verordening is gebaseerd op twee redenen: allereerst maakt de grote mate van detail in de huidige verordening het bijzonder lastig de regelgeving aan te passen, terwijl dat in de praktijk wel wenselijk is; bijvoorbeeld om het gebruik van nieuwe, efficiëntere technologieën toe te kunnen passen voor de beveiligingscontrole van passagiers.

In de tweede plaats is het onwenselijk de gedetailleerde eisen die worden gesteld aan de beveiliging, alsmede de wijze waarop hieraan uitvoering wordt gegeven, op te nemen in een openbaar document.

De Commissie heeft een aanvullende reden om de verordening te vervangen: het uitbreiden van de reikwijdte van de verordening met de zogenaamde «in-flight security», de beveiliging aan boord van het vliegtuig. Hiermee zouden de Europese regels zowel de beveiliging op de grond als de beveiliging aan boord van het vliegtuig omvatten. De doelstelling van het voorstel betreft het verduidelijken, vereenvoudigen en verder harmoniseren van de wettelijke vereisten op het gebied van de beveiliging van de burgerluchtvaart teneinde de algehele veiligheid van de burgerluchtvaart te vergroten.

Rechtsbasis van het voorstel

Artikel 80(2) van het EG-Verdrag.

Besluitvormingsprocedure en rol Europees Parlement: Co-decisie procedure.

Instelling nieuw Comitologie-comité

De Commissie zal worden bijgestaan door een Regelgevend Comité, zoals dat bij de huidige verordening 2320/2002 ook het geval is.

Subsidiariteit en proportionaliteit

Subsidiariteit

twijfelachtig.

Het doel, namelijk het verduidelijken, vereenvoudigen en verder harmoniseren van de wettelijke vereisten op het gebied van de beveiliging van de burgerluchtvaart teneinde de algehele veiligheid van de burgerluchtvaart te vergroten, kan niet geheel worden verwezenlijkt door de afzonderlijke lidstaten. Dit doel kan beter worden verwezenlijkt op het niveau van de EG (verordening).

Echter, m.b.t. de artikelen 4, 5 en 6 van het voorstel is de subsidiariteitstoets negatief. Artikel 4 voorziet, in verkapte termen, in de mogelijkheid dat de Commissie andere, passende maatregelen vaststelt voor kleine luchthavens ­ vanwege de grootte van het vliegtuig, de aard van de operatie en/of het aantal vluchten. Echter, gelet op de verschillende omstandigheden en situaties op dergelijke kleine luchthavens kan worden gesteld dat de lidstaten zelf beter in staat zijn hiervoor passende maatregelen vast te stellen, zoals dat bij de huidige verordening reeds het geval is. Verder wenst de Commissie bevoegdheid te krijgen om te kunnen treden in de beslissing van een lidstaat om aanvullende maatregelen te treffen die nodig zijn voor het waarborgen van de nationale veiligheid (art. 5 van het voorstel). Echter, het gaat hier om een aangelegenheid waarvoor de Commissie geen competentie heeft. Een soortgelijk voorstel doet de Commissie voor aanvullende maatregelen die op verzoek van een derde land door een lidstaat zijn getroffen (art. 6 van het voorstel). De Commissie is niet bevoegd en heeft ook geen instrumenten om te oordelen over de nationale veiligheid in dat derde land, en daarmee over de noodzaak van dergelijke maatregelen. Omdat het hier feitelijk alleen over de VS gaat, is het beter deze maatregelen, en de effecten daarvan voor de luchtvaartindustrie, te bespreken in één van de bestaande overleggen tussen de VS en de Gemeenschap, bijvoorbeeld in de PDBTS (Policy Dialogue on Border and Transport Security). Zie ook Nederlandse belangen en eerste algemene standpuntbepaling.

Proportionaliteit

Gematigd negatief. M.b.t. de artikelen 4,5 en 6 is een verordening niet het juiste instrument.

Consequenties voor de EU-begroting

geen.

Financiële, personele en administratieve consequenties voor de rijksoverheid, decentrale overheden en/of bedrijfsleven en burger

In beginsel geen financiële gevolgen indien sprake is van herprioritering van taken binnen het huidige takenpakket dat de KMAR reeds onder verantwoordelijkheid van Justitie uitvoert. Indien er wel sprake is van financiële consequenties zal dekking worden gevonden op de begroting van Justitie.

Consequenties voor nationale en decentrale regelgeving/beleid, (informatie over het inschakelen van nationale agentschappen/zelfstandige bestuursorganen e.d., implementatie en uitvoering, notificatie en handhaving en/of sanctionering)

Geen. De bestaande gedetailleerde regels m.b.t. de beveiligingseisen worden slechts uit de oude verordening gehaald en neergelegd in «nieuwe» implementatie-regelgeving. Deze implementatieregelgeving bestaat reeds onder de oude verordening en zal opnieuw worden vastgesteld. De overzetting van gedetailleerde regels van de oude verordening naar implementatieregelgeving levert geen consequenties op.

Voorgestelde implementatietermijn (bij richtlijnen) dan wel voorgestelde datum inwerking treding (bij verordeningen en beschikkingen) met commentaar t.a.v. haalbaarheid

Gelet op de besluitvormingsprocedure (co-decisie) zal de nieuwe verordening op zijn vroegst medio 2006 in werking treden.

Consequenties voor ontwikkelingslanden

geen.

Nederlandse belangen en eerste algemene standpuntbepaling

Nederland stemt in met het doel van de vervanging van verordening 2320/2002, nl. het verduidelijken, vereenvoudigen en verder harmoniseren van de wettelijke vereisten op het gebied van de beveiliging van de burgerluchtvaart teneinde de algehele veiligheid van de burgerluchtvaart te vergroten. Niettemin zijn er aandachtspunten m.b.t. subsidiariteit en proportionaliteit.

Wat betreft het voorstel van de Commissie om haar competentie uit te breiden met de inflight security: geredeneerd vanuit het oogpunt van terrorismebestrijding past veiligheid aan boord van het luchtvaartuig in beginsel in de voorgestelde verordening. Echter, Nederland houdt vast aan de bestaande structuren van Annex 6 (luchtvaartveiligheid) en JAR-OPS1, zoals geïmplementeerd in de nationale regelgeving met betrekking tot de luchtvaartveiligheid enerzijds en Annex 17 (beveiliging) bij het Verdrag van Chicago (opgesteld door ICAO, de VN-organisatie voor de burgerluchtvaart) anderzijds, waardoor ­ waar nodig ­ de samenhang wordt geborgd tussen de beveiligings- en veiligheidsaspecten aan boord van het vliegtuig. Daarbij is Nederland van mening dat het inzetten van politiefunctionarissen aan boord van het vliegtuig een nationale aangelegenheid is.

Tenslotte wil Nederland in lijn met de Verklaring van de Raad en het Europees Parlement bij de aanname indertijd van verordening 2320/2002 aandacht besteden aan het thema kosten van beveiliging, dit mede gelet op de daarbij wenselijk geachte transparantie.