H.J. (Jan) Woudenberg

foto H.J. (Jan) Woudenberg
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Persoonlijkheden

NSB-voorman en Tweede Kamerlid. Groeide op in de arme Amsterdamse Jodenbuurt en kwam in IJmuiden in dienst van een zeevishandel. Werd de 'vakbondsman' van de NSB. Kreeg dat predikaat omdat hij sinds 1935 de Nederlandse Werknemersvereniging leidde, de nationaal-socialistische vakbond. Tijdens de oorlog werd hij leider van het Nederlandse Arbeidsfront, een (grotendeels mislukte) kopie van de Duitse arbeidsorganisatie. Na de oorlog uiteindelijk tot twintig jaar veroordeeld, maar in 1956 vrijgelaten. Broer van de socialistische voorman Kees Woudenberg.

NSB
in de periode 1937-1945: lid Tweede Kamer

Inhoudsopgave van deze pagina:


1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Hendrik Jan (Jan)

geboorteplaats en -datum
Amsterdam, 19 september 1891

overlijdensplaats en -datum
Amsterdam, 4 juli 1967

2.

Partij/stroming

partij(en)
  • SDAP (Sociaal-Democratische Arbeiderspartij)
  • NSB (Nationaal-Socialistische Beweging), vanaf februari 1933

3.

Hoofdfuncties/beroepen (5/11)

  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 8 juni 1937 tot 14 september 1945
  • commissaris voor het NVV (Nederlands Verbond van Vakverengingen), van 17 juli 1940 tot 1 mei 1942
  • commissaris voor de confessionele vakcentrales, van 25 juli 1941 tot 1 mei 1942
  • leider NAF (Nederlandsch Arbeids Front), van 1 mei 1942 tot mei 1945
  • gemachtigde van de leider voor aangelegenheden der Volksgemeenschap, vanaf 1 februari 1943

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Partijpolitieke functies

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

6.

Activiteiten

als parlementariër
  • Interpelleerde in 1938 minister Goseling over het optreden tegen de zgn. 'wilde autobussen'. Diende een motie van afkeuring in tegen de minister.

7.

Wetenswaardigheden

algemeen
  • Werd in 1940 in het kader van de gelijkschakeling van de Nederlandse arbeidersbeweging, commissaris voor het NVV. Dat werd in 1942 omgedoopt tot het Nederlands Arbeidersfront.
  • Werd op 23 december 1948 door het Bijzonder Gerechtshof te Amsterdam veroordeeld tot levenslang. Deze straf werd op 4 januari 1950 door de Raad van Cassatie teruggebracht tot 20 jaar. Werd op 14 september 1956 (voorwaardelijk) vrijgelaten, met een proeftijd tot 19 mei 1963.

uit de privésfeer (3/4)
  • Groeide op in de Amsterdamse Jodenbuurt
  • Werkte bij het joodse bedrijf Van Oterendorp, een zeevishandel
  • Zijn zoon Jan (jr.) was SS-officier en werd in 1945 aan het Oostfront gefusilleerd

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

8.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
  • N.K.C.A. in 't Veld, "Woudenberg, Hendrik Jan (1891-1967)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel I, 663
  • Gjalt Zondergeld, "Ons Socialisme Uw Toekomst! Henk Woudenberg en het Nederlandse Arbeidersfront (1942-1945)" (2010)
  • Mischa Cohen, "Rood en bruin. De verscheurde familie Woudenberg", in: Gen. Magazine voor familiegeschiedenis. nr .1 (2021), 26-31
  • Persoonlijkheden in het Koninkrijk der Nederlanden in woord en beeld (1938)

Biografisch Woordenboek(en)
  • biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland
  • biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland

archivalia
documentatie H.J. Woudenberg, RIOD

9.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

10.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.


Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.