J. (Hannie) van Leeuwen

foto J. (Hannie) van Leeuwen
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Fotoarchief Eerste Kamer

Vooraanstaande, strijdbare christendemocratische politica. Was maatschappelijk werkster en kwam eind 1966 voor de ARP in de Tweede Kamer. Werd woordvoerster maatschappelijk werk en sociale zaken en in 1973 tevens defensie-woordvoerster. Behoorde tot de 'sociale' vleugel van haar fractie. Verdedigde in 1976 (tevergeefs) met Til Gardeniers een abortusvoorstel dat uitging van het beginsel 'nee, tenzij'. Verliet in 1978 de Kamer en stapte over naar het bedrijfsleven. Actief in diverse organisaties op het gebied van welzijn, volksgezondheid en sociale zekerheid. Was tevens fractievoorzitter in de gemeenteraad, wethouder en waarnemend burgemeester. Keerde in 1995 op 69-jarige leeftijd terug in de Haagse politiek als senator. Was in de Eerste Kamer voorzitter van de vaste commissie voor VWS en woordvoerster sociale zaken. Door haar kennis en ervaring was zij in de Senaat een geducht tegenspeelster van de bewindslieden op die terreinen.

CDA, ARP
in de periode 1966-2007: lid Tweede Kamer, lid Eerste Kamer

Inhoudsopgave van deze pagina:


1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Johanna (Hannie)

geboorteplaats en -datum
Delft, 18 januari 1926

overlijdensplaats en -datum
Rotterdam, 1 augustus 2018

2.

Partij/stroming

partij(en)
  • ARP (Anti-Revolutionaire Partij), van 1941 tot 11 oktober 1980
  • CDA (Christen-Democratisch Appèl), vanaf 11 oktober 1980

3.

Hoofdfuncties/beroepen (7/16)

  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 15 november 1966 tot 1 april 1978
  • voorzitter Nationale Kruisvereniging, van 1 januari 1979 tot 1 september 1986
  • voorzitter bestuur SVB (Sociale Verzekeringsbank), van 1 augustus 1980 tot 1 januari 1995
  • wethouder (van economische zaken, maatschappelijke dienstverlening en volksgezondheid) van Zoetermeer, van 1 mei 1986 tot 1 mei 1990
  • waarnemend burgemeester van Hazerswoude, van 16 september 1990 tot 1 januari 1991
  • waarnemend burgemeester van Nootdorp, van 1 september 1991 tot 1 juni 1992
  • lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 13 juni 1995 tot 12 juni 2007

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Partijpolitieke functies

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5.

Nevenfuncties (2/61)

  • lid regiegroep 'Grijs Werkt', ministerie van Sociale Zaken, van 30 november 2004 tot januari 2008
  • voorzitter Taskforce Handicap en Lokale Samenleving, van 1 april 2008 tot 1 april 2011

afgeleide functies, presidia etc. (2/9)
  • plaatsvervangend voorzitter vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport (Eerste Kamer der Staten-Generaal), van 15 juni 1999 tot 10 juni 2003
  • voorzitter vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport (Eerste Kamer der Staten-Generaal), van 1 juli 2003 tot 12 juni 2007

comités van aanbeveling, erefuncties etc. (2/4)
  • erevoorzitter Nationale Kruisvereniging, 25 augustus 1986
  • ambassadeur en erelid NVKG (Nederlandse Vereniging voor Klinische Geriatrie)

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

6.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

7.

Activiteiten

als parlementariër (3/8)
  • Verdedigde in 1976 in de Tweede Kamer samen met Til Gardeniers (KVP) een in 1975 door haar en de KVP'er Theo van Schaik ingediend initiatiefwetsvoorstel over afbreking van zwangerschap (feitelijk was dit het zelfde voorstel dat eerder tijdens het kabinet-Biesheuvel door de ministers Van Agt en Stuijt was ingediend). Het voorstel werd ingetrokken, nadat een tegelijkertijd behandeld concurrend voorstel van PvdA en VVD was aangenomen.
  • Was in de Eerste Kamer woordvoerster sociale zaken en zorg. Hield zich ook bezig met economische zaken en defensie-aangelegenheden.
  • Speelde in 2005 een belangrijke rol in de Eerste Kamer bij de behandeling van de Zorgverzekeringswet

opvallend stemgedrag (0/8)

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.

8.

Wetenswaardigheden

algemeen (3/9)
  • Verliet in 1978 de Tweede Kamer vooral uit onvrede over het optreden van fractievoorzitter Aantjes en partijvoorzitter Hans de Boer en enkele voormalige fractiegenoten tijdens de formatie van het eerste kabinet-Van Agt. Aantjes en De Boer stemden met vier anderen tegen het ontwerp-regeerakkoord, hoewel de VVD de tientallen door het CDA ingebrachte amendementen had aanvaard. Zij sprak van een 'inconsequente en onoprechte houding' en maakte kort na het besluit in de fractie haar vertrek bekend. Zij was overigens ook ongelukkig met het vanwege 'personen' mislukken van de samenwerking met de PvdA.
  • Sprak zich in 2010 op het CDA-congres in Arnhem fel uit tegen samenwerking met de PVV
  • Was in 2014 als 88-jarige nog kandidaat-raadslid voor het CDA (als lijstduwer), maar zij kreeg onvoldoende voorkeurstemmen. Als dat wel het geval was geweest, dan had zij de zetel aanvaard.

uit de privésfeer
  • Was actief in het verzet. Deed in de oorlog koerierswerk voor de militaire spionagegroep "Albrecht Hollands Glorie"
  • In maart 2003 werd door IZA Nederland aan de Vrije Universiteit een bijzondere leerstoel 'participatie van patiënten en burgers bij gezondheidsbeslissingen die haar naam draagt, ingesteld.
  • Haar vader was gereformeerd, haar moeder Nederlands Hervormd

pseudoniemen, bij-, koos- en schuilnamen
  • "Straaljager Hannie" (bijnaam die CPN-voorman Marcus Bakker haar gaf, onder andere vanwege haar pleidooi voor aanschaf van F16-vliegtuigen en haar sprintjes naar de interruptiemicrofoon)
  • "Tante Hannie" (koosnaam)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

9.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie (6/8)
  • Thijs Broer, "Het interview - Hannie van Leeuwen. 'Ik vind het een voorrecht dat ze me gedogen'", Vrij Nederland, 9 juli 2005
  • R. Jaarsma en E. ter Veld, "'Zeg maar Hannie...' 65 jaar strijdlustig in politiek en samenleving" (2006)
  • Marc Peeperkorn, "Gewoon Hannie", De Volkskrant, 30 juni 2007
  • E. ter Veld, "Johanna van Leeuwen (1926). Een rebelse meid tussen mannenbroeders", in: P.E. Werkman en R. van der Woude (red.), "Wie in de politiek gaat, is weg? Protestantse politici en de christelijk-sociale beweging" (2009), 270-290
  • Wilfred Scholten, "Hannie van Leeuwen (1926-2018). Moeder van het CDA tegen wil en dank", in: Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2019, 127
  • Lex Oomkes, "Politiek als levensdoel" (Trouw, 2018)

In de uitgebreide versie is een overzicht van publicaties opgenomen.

10.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.


Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.