Parlement in de oorlogsjaren

Op 10 mei 1940 kwam er een einde aan de werkzaamheden van het parlement. Die dag konden veel Tweede Kamerleden het Binnenhof niet bereiken vanwege de gevechten rond Den Haag. Er was alleen een korte bijeenkomst, waarin de voorzitter krachtig protesteerde tegen de Duitse inval. De Duitse bezetter schakelde het parlement uit.

Sommige Kamerleden kwamen vrij snel na het begin van de Duitse bezetting in het (politieke) verzet terecht en een aantal leden werd korte of langere tijd als gijzelaar geïnterneerd. Enkele politici overleden in gevangenschap of bij oorlogshandelingen en diverse Joodse leden werden vermoord.

Pas in respectievelijk september en oktober 1945 keerden Tweede en Eerste Kamer terug, zij het nog in niet volledige samenstelling. In 1946 was er na het houden van verkiezingen een volledig herstel van de democratie. De Tweede Kamer stelde in 1947 een parlementaire enquête in naar het regeringsbeleid in de jaren 1940-1945; de jaren waarin het parlement niet had gefunctioneerd en het kabinet meestentijds in Londen verbleef.


Leestips:

Carla Hoetink, Terug naar het Binnenhof. De Tweede Kamer in ere hersteld (2020)

Laurens Dragstra e.a. (red), Oorlogslichting. Senatoren in de periode 1937-1946 (2020)