Verklaring van de Commissie: Europese dag voor de slachtoffers van terrorisme
Ter gelegenheid van de 17e Europese dag voor de slachtoffers van terrorisme heeft de Commissie de volgende verklaring uitgebracht:
“Vandaag komen we samen om naar de overlevenden te luisteren en hen te steunen en om alle slachtoffers van terrorisme te eren.
We zullen ons eensgezind teweer blijven stellen tegen iedereen die probeert ons leed te berokkenen en tweedracht te zaaien. Onze democratieën zullen er altijd naar streven onze grondrechten, vrijheden en waarden te beschermen. We zijn vastbesloten inclusieve en hechte samenlevingen op te bouwen waarin iedereen een plaats heeft en iedereen zich veilig kan voelen.
Het is onze gemeenschappelijke verantwoordelijkheid om de slachtoffers en hun naasten te blijven steunen. Slachtoffers van een misdrijf als terrorisme hebben gerichte steun en bijzondere bescherming nodig. De onlangs gelanceerde EU-strategie inzake de rechten van slachtoffers moet daarvoor zorgen.
We maken de Europese Unie weerbaarder om te voorkomen dat dergelijke aanslagen überhaupt nog plaatsvinden. We voeren strijd tegen de terroristische dreiging, die in toenemende mate te wijten is aan verschillende vormen van extremisme en steeds vaker in de digitale omgeving te situeren is. We nemen maatregelen om terroristische onlinepropaganda te blokkeren en terroristen de mogelijkheid te ontnemen hun haatzaaiende boodschappen via het internet te verspreiden. Hierbij moet steeds voor ogen worden gehouden dat misdaadbestrijding en zorg voor de slachtoffers van die misdaden hand in hand gaan.
Op deze herdenkingsdag geven we blijk van onze eensgezindheid en onze solidariteit met alle slachtoffers en overlevenden.”
Achtergrond
Deze jaarlijkse herdenkingsdag is ingesteld om stil te staan bij de slachtoffers van terrorisme waar ook ter wereld. Op deze dag in 2004 kwamen bij de bomaanslagen in Madrid 193 mensen om het leven en raakten er duizenden mensen gewond.
Het verlenen van steun aan slachtoffers van - onder meer terroristische - misdrijven is een belangrijk onderdeel van de inspanningen die de Commissie levert om de dreiging van terrorisme in al haar aspecten aan te pakken. De EU heeft met de EU-brede schadeloosstellingsregeling, de richtlijn slachtofferrechten en de richtlijn terrorismebestrijding een sterk rechtskader opgezet om slachtoffers in heel Europa bescherming te bieden.
Sinds januari 2020 is het EU-kenniscentrum voor slachtoffers van terrorisme actief. Het centrum is door de Commissie opgericht, voornamelijk om de lidstaten te helpen bij het verlenen van steun aan slachtoffers na een terroristische aanslag. Het centrum heeft ook het EU-handboek over slachtoffers van terrorisme gepubliceerd. De Commissie-Von der Leyen heeft de allereerste EU-strategie inzake de rechten van slachtoffers (2020-2025) aangenomen.
Deze strategie moet er in de eerste plaats voor zorgen dat slachtoffers van een misdrijf, ongeacht waar dat in de EU heeft plaatsgevonden, ten volle gebruik kunnen maken van hun rechten. Ze moet hen in staat stellen aangifte van het misdrijf te doen, schadeloosstelling te vorderen en uiteindelijk te herstellen van de gevolgen van het misdrijf.
In september 2020 heeft de Commissie het EU-platform voor de rechten van slachtoffers gelanceerd en haar eerste coördinator voor de rechten van slachtoffers benoemd.
Via zijn werkgroep voor de herdenking van slachtoffers van terrorisme brengt het netwerk voor voorlichting over radicalisering ervaringen van slachtoffers voor het voetlicht, helpt het de herinnering aan slachtoffers van terrorisme levend houden en vraagt het aandacht voor de menselijke gevolgen van gewelddadig extremisme. De rechten en de ondersteuning van slachtoffers staan ook centraal bij de werkzaamheden van het door de Commissie opgerichte Europees netwerk van verenigingen van slachtoffers van terrorisme.
Om eerst en vooral terroristische misdrijven te voorkomen, bestrijdt de EU terroristische propaganda - offline en online - door terroristen de middelen en de ruimte te ontnemen om aanvallen te beramen, te financieren en uit te voeren en door radicalisering tegen te gaan. In december 2020 heeft de Commissie in een nieuwe terrorismebestrijdingsagenda aangegeven hoe terrorismebestrijding op EU-niveau in de toekomst kan worden aangepakt en hoe de aanpak van terroristische dreigingen op het vlak van anticipatie, preventie, bescherming en reactie kan worden verbeterd. De terrorismebestrijdingsagenda is een van de elementen die moeten bijdragen tot de interne veiligheid, een kernonderdeel van de strategie voor de veiligheidsunie, die de Commissie in juli 2020 heeft aangenomen.
De Europese dag voor de slachtoffers van terrorisme werd ingevoerd na de aanslagen in Madrid van 11 maart 2004. Sinds 2005 herdenkt de Europese Unie ieder jaar op deze datum de slachtoffers van terroristische gruweldaden waar ook ter wereld.