Achtergrond: spanning tussen EU-klimaatbeleid en het landbouwbeleid

DEN HAAG (PDC) - De toenemende aandacht voor klimaatverandering zorgt voor spanningen met een traditioneel Europees 'heilig huisje': het landbouwbeleid.

Het Landbouwbeleid is één van de belangrijkste beleidsterreinen van de Europese Unie. Tegenwoordig gaat bijna 40 procent van de EU-begroting hier naartoe. Het grootste deel van het budget gaat naar landbouwsubsidies, subidies die boeren direct financieel ondersteunen. Maar nu de Commissie-Von der Leyen van de EU de leider in de aanpak van klimaatverandering wil maken, worden deze subsidies steeds ongemakkelijker. Het landbouwbeleid staat op gespannen voet met de 'Green Deal' van de Europese Commissie.

Eurocommissaris Frans Timmermans stelde in het Europees Parlement het landbouwbeleid al ter discussie. Volgens Timmermans heeft Europa in het verleden de boeren met wat geld 'afgekocht' om ze niet te laten klagen. Naar zijn mening zijn er grote veranderingen nodig in het landbouwbeleid, hierbij is de steun van de boeren cruciaal. "We hebben een nieuwe deal met de boeren nodig."

Vooralsnog laten de boerenprotesten echter zien dat die 'nieuwe deal' met de landbouwsector nog ver weg is. Met de nieuwe Green Deal wil de Europese Unie wereldwijd een leidende rol in klimaatbeleid gaan spelen. Met een pakket aan maatregelen zoals nieuwe belastingen en een vernieuwd systeem van emissiehandel wil de EU de uitstoot van broeikasgassen verminderen. Maar tegelijkertijd stimuleert ze uitstoot van vervuilende stoffen in de landbouw via de miljardensubsidies aan die sector.

Er gloort echter hoop. In het kader van de Green Deal zal de Europese Commissie dit voorjaar een 'van boer tot bord'-strategie voorstellen. Het doel van deze strategie is klimaatverandering aanpakken en tegelijkertijd zorgen voor betaalbaar en duurzaam voedsel voor Europeanen. Tevens zal de focus liggen op het beschermen van het milieu, behoud van biodiversiteit en het stimuleren van biologische landbouw. Ook moet 40% van het budget van het landbouwbeleid bijdragen aan klimaatmaatregelen. Het zal er in 2020 om gaan spannen of hier steun voor gevonden zal worden binnen de landbouwsector.

Bron: NRC, 31 december 2019