Veiligheidsunie: EU verscherpt regels voor zelfgemaakte explosieven en pakt terrorismefinanciering harder aan

De Raad heeft vandaag twee belangrijke prioritaire dossiers in het kader van de veiligheidsunie goedgekeurd die de EU-regels inzake precursoren voor explosieven verscherpen en ervoor zorgen dat de rechtshandhavingsinstanties gemakkelijker toegang hebben tot financiële informatie. De aangescherpte regels inzake precursoren voor explosieven zorgen voor krachtiger waarborgen en betere controles, ook online, met betrekking tot het verkopen en op de markt brengen van gevaarlijke chemische stoffen die in het verleden zijn benut voor de productie van zelfgemaakte explosieven waarmee in het verleden zelfgemaakte explosieven zijn geproduceerd die bij een aantal aanslagen in Europa zijn gebruikt. Dankzij de nieuwe maatregelen inzake de toegang tot financiële informatie kunnen rechtshandhavingsinstanties snel belangrijke financiële informatie uit een ander land ontvangen, zodat zij zware criminaliteit en terrorisme doeltreffender kunnen bestrijden.

Dimitris Avramopoulos, commissaris voor Migratie, Binnenlandse Zaken en Burgerschap: “Terroristen en criminelen zullen veel moeilijker aan gevaarlijke chemische stoffen kunnen komen voor de productie van zelfgemaakte bommen of aan geld om hun misdaden te financieren. Ik stel tevreden vast dat de veiligheidsunie waar we de afgelopen vijf jaar aan hebben gewerkt, gestaag vordert en dat we de belangrijkste veiligheidsrisico's ondervangen.”

Věra Jourová, commissaris van Justitie, Consumentenzaken en Gendergelijkheid: De "follow-the-money"-benadering is een van de meest doeltreffende manieren om georganiseerde criminaliteit en terrorisme te bestrijden. Onze rechtshandhavingsinstanties krijgen er een belangrijk instrument bij om snel financiële informatie in te winnen teneinde de veiligheid van onze burgers te verbeteren en ervoor te zorgen dat het recht zijn loop heeft.”

Julian King, commissaris voor de Veiligheidsunie: De vaststelling van deze twee maatregelen is een grote stap vooruit. De armslag van terroristen wordt erdoor beperkt, doordat het moeilijker voor hen wordt om aan de chemische stoffen te komen die zij nodig hebben voor zelfgemaakte explosieven, terwijl het voor rechtshandhavingsinstanties gemakkelijker wordt om terrorismefinanciering aan te pakken. Het is belangrijk dat de lidstaten deze maatregelen nu zo snel mogelijk volledig uitvoeren.”

De EU beschikt al over strikte regels inzake de toegang tot chemische stoffen die kunnen worden gebruikt voor de productie van zelfgemaakte explosieven, maar de nieuwe verordening zorgt voor:

  • een verbod op meer chemische stoffen: er zullen nog eens twee chemische stoffen worden verboden: zwavelzuur, een belangrijk ingrediënt voor de vervaardiging van het zeer explosieve triacetontriperoxide (TATP); en ammoniumnitraat, een chemische stof die hoofdzakelijk als meststof wordt gebruikt, maar ook in explosieven kan worden verwerkt;
  • een grondiger aanpak van vergunningverlening en screening: de nationale autoriteiten zullen burgers die een vergunning aanvragen voor de aankoop van stoffen waarvoor beperkingen gelden, grondiger moeten controleren. Zij zullen met name de gegrondheid van het verzoek verifiëren en een zorgvuldige veiligheidsscreening uitvoeren, inclusief een antecedentenonderzoek.

De nieuwe maatregelen voor grensoverschrijdende toegang tot financiële informatie door rechtshandhavingsinstanties zullen het antiwitwaskader van de EU aanvullen en tegelijk zorgen voor:

  • tijdige toegang tot informatie: rechtshandhavingsinstanties, bureaus voor de ontneming van vermogensbestanddelen en corruptiebestrijdingsautoriteiten krijgen rechtstreekse toegang tot de bankrekeninginformatie die is opgenomen in de centrale nationale registers van bankrekeningen. Krachtens de EU-antiwitwasvoorschriften zijn alle lidstaten verplicht zulke registers op te zetten.
  • betere samenwerking: de nieuwe regels zorgen ook voor meer samenwerking tussen de nationale rechtshandhavingsinstanties, Europol en financiële-inlichtingeneenheden (FIE's) en maken het voor de nationale FIE's nog gemakkelijker om informatie uit te wisselen.
  • krachtiger waarborgen voor gegevensbescherming: de nieuwe richtlijn voorziet in strenge procedurele en gegevensbeschermingswaarborgen, overeenkomstig het Handvest van de grondrechten.

Volgende stappen

Beide teksten moeten nu worden ondertekend door de voorzitter van het Europees Parlement en het roulerend voorzitterschap van de Raad, waarna zij zullen worden bekendgemaakt in het Publicatieblad van de Europese Unie. ´De nieuwe regels treden 20 dagen later in werking en worden met betrekking tot de precursoren voor explosieven 18 maanden later in de hele EU van kracht. De lidstaten hebben twee jaar de tijd om de nieuwe maatregelen inzake het vergemakkelijken van de toegang tot financiële informatie in nationale wetgeving om te zetten.

Chronologisch overzicht

De Commissie-Juncker geeft al vanaf dag één prioriteit aan veiligheid. De Europese veiligheidsagenda dient als leidraad voor de activiteiten van de Commissie op dit gebied. De agenda beschrijft de voornaamste maatregelen die moeten zorgen voor een doeltreffende EU-respons op terroristische en veiligheidsdreigingen. Sinds de goedkeuring van de agenda is er aanzienlijke vooruitgang met de uitvoering geboekt, ter voorbereiding van een echte en doeltreffende veiligheidsunie.

In 2013 heeft de EU regels ingevoerd om de toegang te beperken tot precursoren die voor zelfgemaakte explosieven konden worden gebruikt. De veiligheidsdreiging evolueert echter voortdurend: terroristen maken gebruiken van nieuwe tactieken en ontwikkelen nieuwe recepten en technieken voor de fabricage van bommen. Daarom heeft de Commissie in april 2018 voorgesteld deze regels verder aan te scherpen, als onderdeel van een breder pakket maatregelen om terrorisme te belemmeren. Het Europees Parlement en de Raad hebben op 4 februari een voorlopig akkoord bereikt over het voorstel van de Commissie.

Criminele groepen en terroristen opereren steeds vaker over de grenzen heen en hun activa bevinden zich zowel op het grondgebied van de EU als daarbuiten. De EU heeft weliswaar een sterk kader voor de bestrijding van witwaspraktijken, maar toch bevatten de huidige regels niet de precieze voorwaarden waaronder nationale autoriteiten financiële informatie kunnen gebruiken om bepaalde strafbare feiten te voorkomen, op te sporen, te onderzoeken of te vervolgen.

Aansluitend bij het actieplan van februari 2016 heeft de Commissie in april 2018 voorgesteld het gebruik van financiële en andere informatie te vergemakkelijken, zodat ernstige criminaliteit, zoals terrorismefinanciering, effectiever kan worden voorkomen en bestreden. De maatregelen waarover het Europees Parlement en de Raad op 12 februari overeenstemming hebben bereikt, versterken het bestaande EU-kader voor de bestrijding van witwaspraktijken en de capaciteit de lidstaten om ernstige criminaliteit te bestrijden.

Meer informatie

Persbericht (EN) - Security Union: Commission welcomes adoption of new measures denying terrorists and criminals the means and space to act

Persbericht - Veiligheidsunie: Commissie ingenomen met akkoord over betere regels ter bestrijding van terrorismefinanciering

IP/19/3003

 

Contactpersoon voor de pers:

Voor het publiek: Europe Direct per telefoon 00 800 67 89 10 11 of e-mail


1.

Relevante EU dossiers