Eerlijke belastingheffing: EU actualiseert lijst van niet-coöperatieve fiscale rechtsgebieden

De EU-ministers van Financiën hebben de EU-lijst van niet-coöperatieve fiscale rechtsgebieden bijgewerkt, na een intensief proces van analyse en dialoog dat door de Commissie werd aangestuurd. De lijst is een groot succes gebleken; vele landen hebben hun wetten en belastingstelsels aangepast om aan internationale normen te voldoen.

Het afgelopen jaar heeft de Commissie 92 landen geëvalueerd op basis van drie criteria, namelijk fiscale transparantie, goed bestuur en reële economische activiteit, en één indicator, namelijk het bestaan van een nultarief voor de vennootschapsbelasting. De bijwerking van de lijst maakt duidelijk dat met dit heldere, transparante en geloofwaardige proces een echte verandering tot stand is gebracht: 60 landen hebben actie ondernomen om tegemoet te komen aan de zorgen van de Commissie en meer dan 100 schadelijke regelingen zijn afgeschaft. De lijst heeft ook een positieve invloed gehad op internationaal overeengekomen normen inzake goed fiscaal bestuur.

Op basis van de screening van de Commissie hebben de ministers vijftien landen op de zwarte lijst geplaatst. Vijf daarvan hebben nog geen enkele toezegging gedaan sinds de eerste zwarte lijst in 2017 werd goedgekeurd: Amerikaans‑Samoa, Guam, Samoa, Trinidad en Tobago, en de Amerikaanse Maagdeneilanden. Drie andere stonden ook op de zwarte lijst van 2017 maar waren op de grijze lijst geplaatst nadat ze toezeggingen hadden gedaan; zij zijn nu opnieuw op de zwarte lijst geplaatst omdat ze geen werk hebben gemaakt van die toezeggingen: Barbados, Verenigde Arabische Emiraten en de Marshalleilanden. Nog eens zeven landen zijn om dezelfde reden van de grijze op de zwarte lijst terechtgekomen: Aruba, Belize, Bermuda, Fiji, Oman, Vanuatu en Dominica. 34 andere landen zullen in 2019 verder worden gevolgd (grijze lijst) en voor 25 landen uit het oorspronkelijke screeningproces is het licht op groen gezet.

"De EU-lijst van belastingparadijzen is een echt Europees succes. Hij heeft een overdonderend effect op fiscale transparantie en billijkheid wereldwijd", aldus Pierre Moscovici, commissaris voor Economische en Financiële Zaken, Belastingen en Douane. "Dankzij dit proces hebben tientallen landen schadelijke belastingregelingen afgeschaft en zich aangepast aan internationale normen inzake transparantie en eerlijke belastingheffing. De landen die dat niet gedaan hebben, zijn op de zwarte lijst geplaatst en zullen daarvan de gevolgen moeten dragen. We blijven de lat van goed fiscaal bestuur wereldwijd hoger leggen en maken een einde aan de mogelijkheden voor fiscaal misbruik."

De EU-lijst heeft ervoor gezorgd dat in de hele wereld fiscale praktijken zijn aangepast, wat een paar jaar geleden nog ondenkbaar zou zijn geweest. De lijst, die een idee is van de Commissie en voor het eerst door de lidstaten werd goedgekeurd in december 2017, is een gemeenschappelijk instrument om risico's van fiscaal misbruik en oneerlijke belastingconcurrentie wereldwijd aan te pakken. De opstelling van de lijst is een eerlijk proces waarbij verbeteringen zichtbaar worden gemaakt en de transparantie wordt vergroot doordat toezeggingen van landen online worden gepubliceerd. Het proces heeft ook een kader voor dialoog en samenwerking met de internationale partners gecreëerd, waar de EU haar zorgen over een belastingstelsel kan aankaarten en belastingzaken van wederzijds belang kan bespreken. De screening zal nu worden uitgebreid: er zullen meer transparantiecriteria moeten worden nageleefd en drie G20-landen worden aan de volgende screening toegevoegd: Rusland, Mexico en Argentinië.

Wat de gevolgen betreft, hebben de lidstaten overeenstemming bereikt over een reeks tegenmaatregelen waaruit zij kunnen kiezen om op te treden tegen de landen op de lijst, waaronder sterker toezicht en strengere controles, bronheffingen, specifieke documentatievoorschriften en antimisbruikbepalingen. De Commissie zal ook in 2019 de werkzaamheden van de lidstaten voor een betere coördinatie van hun sanctiebeleid ten aanzien van landen op de EU-lijst ondersteunen. Voorts verbieden nieuwe bepalingen in de EU-wetgeving dat EU-middelen via entiteiten in landen op de fiscale zwarte lijst lopen.

Volgende stappen

De opstelling van de EU-lijst is een dynamisch proces dat ook in de komende jaren doorloopt.

• - 

  Er zal nu naar alle rechtsgebieden op de EU-lijst een brief worden gestuurd waarin zij meer informatie over het besluit krijgen en over wat zij kunnen doen om van de lijst te worden gehaald.
• - 

  De Commissie en de lidstaten (Groep gedragscode) zullen blijven toezien op de rechtsgebieden die tot eind 2019/2020 de tijd hebben om de nodige maatregelen te nemen, en zij zullen onderzoeken of er eventueel ook andere landen in dit proces moeten worden opgenomen.
• - 

  De Commissie zal haar open dialoog en overleg met de betrokken rechtsgebieden voortzetten om waar nodig technische ondersteuning en toelichting te verstrekken en belastingzaken van wederzijds belang te bespreken.

Nadere informatie

Gemeenschappelijke EU-lijst van derdelands rechtsgebieden voor belastingdoeleinden

Q&A MEMO

IP/19/1606