Veiligheidsunie: Versterkt Schengeninformatiesysteem goedgekeurd

De Raad heeft vandaag het voorstel van de Commissie voor een versterkt Schengeninformatiesysteem (SIS) goedgekeurd. Het SIS is het meest gebruikte systeem in Europa voor de uitwisseling van informatie over migratie, veiligheid en grensbeheer.

Het versterkte SIS is een politieke prioriteit voor 2018-2019 en een essentieel onderdeel voor de toekomstige interoperabiliteit van de informatiesystemen van de EU. Het zal grenswachters en de politie helpen om gevaarlijke criminelen en terroristen beter op te sporen.

Dimitris Avramopoulos, commissaris voor Migratie, Binnenlandse Zaken en Burgerschap, is blij met de goedkeuring: "Het informatiesysteem is de motor van het vrije verkeer van personen in het Schengengebied en beschermt onze burgers tegen diegenen die deze vrijheid willen misbruiken. Het systeem werkt dag en nacht en zodra het interoperabel zal zijn met onze andere migratie- en veiligheidssystemen, zal het onze grenswachters en politieagenten nog beter helpen om gevaarlijke misdadigers en terroristen op te sporen en hen te verhinderen het Schengengebied binnen te dringen. Vandaag zetten wij weer een stap voorwaarts naar een Europa dat ons beschermt, waardoor onze burgers genieten van het grondrecht om zich veilig te voelen waar ze ook wonen, werken of reizen."

Julian King, commissaris voor de Veiligheidsunie: "Van het voorkomen van terroristische aanslagen tot vermiste kinderen: het SIS vormt de kern van informatie-uitwisseling in de EU. Dankzij het systeem zijn meer dan 200 000 misdadigers opgespoord en meer dan 50 000 personen gearresteerd, wat het belang ervan voor de grensoverschrijdende samenwerking op het gebied van veiligheid onderstreept. Door de goedkeuring van het versterkte mandaat zal het SIS nog doeltreffender worden. Gezien de essentiële rol van het systeem voor de interoperabiliteit van al onze informatiesystemen, is dat zeer belangrijk."

Dit zijn enkele van de verbeteringen in het SIS:

• - 

  Nieuwe signalering van misdadigers en terugkeerbesluiten: in het SIS kunnen voortaan signaleringen worden opgenomen voor onbekenden die worden gezocht in verband met een strafbaar feit. Daarnaast wordt een nieuwe signaleringscategorie voor "terugkeerbesluiten" ingevoerd om dergelijke besluiten beter te kunnen handhaven ten aanzien van onderdanen van derde landen die irregulier in de EU verblijven.
• - 

  Extra waakzaamheid voor terroristische misdrijven: nationale instanties moeten een SIS-signalering aanmaken voor gevallen die verband houden met terroristische misdrijven en een nieuwe "ondervragingscontrole" om essentiële informatie te verzamelen.
• - 

  Striktere bepalingen betreffende vermiste kinderen en mensen in nood: naast de huidige signaleringen van vermiste personen kunnen de nationale instanties preventieve signaleringen invoeren van personen die bescherming nodig hebben.
• - 

  Handhaving van inreisverboden: inreisverboden voor onderdanen van derde landen moeten verplicht in het SIS worden ingevoerd, zodat die verboden in het hele Schengengebied kunnen worden gehandhaafd.
• - 

  Strengere regels inzake gegevensbescherming: persoonsgegevens in het SIS worden beter beschermd door de aanpassing aan de algemene verordening gegevensbescherming en de richtlijn inzake gegevensbescherming voor rechtshandhavingsdoeleinden.
• - 

  Verbeterde interoperabiliteit: in het versterkte SIS wordt efficiënter gebruikgemaakt van vingerafdrukken, handpalmafdrukken en gezichtsopnamen om verdachte personen te identificeren. Door de upgrades moet ook volledige interoperabiliteit tussen het SIS en andere EU-systemen voor migratie, grensbeheer en beveiliging worden gewaarborgd.
• - 

  Betere toegang voor EU-agentschappen: Europol heeft voortaan toegang tot alle signaleringscategorieën in het SIS. De operationele teams van het Europees Grens- en kustwachtagentschap krijgen toegang tot het SIS voor de uitvoering van hun opdrachten in hotspots en aan de buitengrenzen.

Volgende stappen

Vandaag heeft de Raad drie verordeningen goedgekeurd waardoor het Schengeninformatiesysteem beter kan worden ingezet voor politiële samenwerking, grenscontroles en terugkeerbesluiten. Nu moeten de teksten worden ondertekend door de voorzitter van het Europees Parlement en het Oostenrijkse voorzitterschap.

Vervolgens worden ze gepubliceerd in het Publicatieblad van de Europese Unie en twintig dagen later treden ze in werking. De nieuwe functies worden stap voor stap in het SIS ingevoerd. Drie jaar na de inwerkingtreding van de wetgeving (in 2021) moet het systeem in alle lidstaten volledig operationeel zijn. De technische aanpassing van het SIS wordt uitgevoerd door eu-LISA, het agentschap dat is belast met het operationele beheer van grootschalige IT-systemen op het gebied van vrijheid, veiligheid en recht.

Achtergrond

In 2016 beklemtoonde voorzitter Juncker in zijn toespraak over de Staat van de Unie hoe belangrijk het is de huidige tekortkomingen in het gegevensbeheer te verhelpen en de interoperabiliteit van bestaande informatiesystemen te verbeteren. In april 2016 heeft de Commissie een mededeling over krachtigere en slimmere informatiesystemen voor grenzen en veiligheid gepresenteerd en daarbij een discussie op gang gebracht over de wijze waarop de werking van EU-informatiesystemen kan worden verbeterd om het grensbeheer en de interne veiligheid te verbeteren.

Een sterker Schengeninformatiesysteem is een van de grondslagen van deze werkzaamheden. Uit een grondige evaluatie in 2016 is gebleken dat sommige onderdelen van het SIS operationeel en technisch konden worden verbeterd. De aanbevelingen in het evaluatieverslag en de toezegging van voorzitter Juncker in de Staat van de Unie 2016 werden opgenomen in de wetgevingsvoorstellen van de Commissie van december 2016.

Het Schengeninformatiesysteem is een grootschalig centraal informatiesysteem voor controle aan de buitengrenzen van het Schengengebied. De ordehandhaving en justitiële samenwerking in dertig Europese landen worden erdoor verbeterd. Het bevat ruim tachtig miljoen gegevenseenheden en werd in 2017 meer dan 5,2 miljard keer geraadpleegd.

Tussen april 2013, toen het systeem operationeel werd, en eind 2017 waren er 800 000 treffers (gemiddeld ruim 450 per dag); er is sprake van een treffer wanneer het systeem informatie bevat over een persoon die of voorwerp dat door grenswachters of de politie wordt gecontroleerd. Daardoor:

• - 

  zijn 200 000 zware misdadigers en andere rondreizende personen opgespoord die een bedreiging betekenden voor de nationale veiligheid;
• - 

  zijn bijna 50 000 mensen gearresteerd in verband met strafbare feiten in een andere lidstaat;
• - 

  waren eind oktober 165 000 vingerafdrukken opgenomen in het geautomatiseerd systeem voor vingerafdrukherkenning (AFIS), dat tot 1 000 maal per dag wordt geraadpleegd;
• - 

  zijn meer dan 180 000 personen opgespoord in het kader van een gerechtelijke procedure;
• - 

  zijn bijna 200 000 strafzaken betreffende gestolen motorvoertuigen, misbruik van identiteits- of reisdocumenten, gestolen vuurwapens, gestolen nummerplaten en andere verloren of gestolen voorwerpen opgelost;
• - 

  zijn meer dan 28 000 vermiste personen gevonden en veilig terug naar huis gebracht nadat zij een grens met een andere lidstaat waren overgestoken;
• - 

  is aan bijna 150 000 mensen de toegang tot of een verblijf in het Schengengebied geweigerd.

Meer informatie

Verklaring - Security Union: Commission welcomes agreement on a reinforced Schengen Information System

Persbericht - Veiligheidsunie: Commissie stelt versterking van het Schengeninformatiesysteem voor in de strijd tegen terrorisme en grensoverschrijdende criminaliteit

Factsheet - The Schengen Information System

IP/18/6450