Top EU-Westelijke Balkan: betere connectiviteit en meer veiligheid in de regio

Met dank overgenomen van , gepubliceerd op donderdag 17 mei 2018.

De top die vandaag in Sofia plaatsvond tussen de leiders van de EU-lidstaten en de partnerlanden van de Westelijke Balkan, bevestigt het Europese perspectief van de regio. Er zijn een aantal concrete maatregelen vastgesteld om de samenwerking op het gebied van connectiviteit, veiligheid en de rechtsstaat te versterken.

De voorzitter van de Europese Commissie, Jean-Claude Juncker:"Tijdens deze top hebben wij nauwere banden kunnen smeden met onze vrienden op de Westelijke Balkan, die stap voor stap iedere dag dichter bij de Europese Unie komen - ieder in zijn eigen tempo en met zijn eigen verdiensten. Verankering in de Europese Unie betekent dat wij waarden en beginselen delen, zoals de eerbiediging van de rechtsstaat, de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht en de vrijheid van meningsuiting - want de Europese Unie is in de eerste plaats een gemeenschap van waarden en een rechtsgemeenschap."

Tijdens de top en in de daaruit voortvloeiende verklaring van Sofia werd benadrukt dat de Westelijke Balkan zich moet blijven inzetten voor de rechtsstaat, de bestrijding van corruptie en georganiseerde misdaad, goed bestuur, alsmede eerbiediging van de mensenrechten en de rechten van personen die tot een minderheid behoren. De doeltreffende uitvoering van hervormingen op deze gebieden is essentieel om nader tot Europa te komen. Overeengekomen werd een aantal maatregelen te treffen ter verbetering van de energie- en vervoersinfrastructuur, alsmede de digitale connectiviteit in de regio. De EU en de Westelijke Balkan legden ook de grondslag voor nauwere samenwerking op het gebied van veiligheid, migratie en geopolitieke uitdagingen.

Verbindingen tussen infrastructuur, economieën en mensen

Om de uitvoering van de vandaag gepresenteerde verklaring van Sofia te ondersteunen, en aansluitend op de strategie inzake de Westelijke Balkan van de Commissie en de daarbij behorende vlaggenschipinitiatieven, heeft voorzitter Juncker vandaag een nieuw pakket maatregelen gepresenteerd om een impuls te geven aan de connectiviteit binnen de regio en met de EU, met name via het investeringskader voor de Westelijke Balkan.

-

De EU zal subsidies verstrekken voor nog eens elf prioritaire vervoersprojecten (wegen, spoorwegen, havens) voor een bedrag van 190 miljoen euro. Deze investering kan tot 1 miljard euro aan leningen van internationale financiële instellingen genereren. Dit omvat onder andere financiering voor de eerste twee delen van de "snelweg van de vrede" (Nis-Pristina-Durres) en de "blauwe snelweg" langs de Adriatische kust.
-

Met het oog op de ontwikkeling van de nieuwe Digitale Agenda voor de Westelijke Balkan heeft de EU 30 miljoen euro gereserveerd voor investeringen in de uitrol van breedband in de regio. De partners kwamen overeen de regionale regelingen voor de verlaging van de roamingkosten uit te breiden tot alle zes de landen. Daarnaast zal de EU een draaiboek opstellen voor het verlagen van de roamingkosten tussen de Westelijke Balkan en de EU.
-

De EU zal ook de energietransitie in de regio ondersteunen door het gebruik van hernieuwbare energiebronnen, waaronder duurzaam gebruik van waterkracht, te bevorderen.
-

Met betrekking tot de economische connectiviteit blijft de Commissie de regio steunen bij de ontwikkeling van haar eigen regionale economische ruimte. Tijdens de top is afgesproken werk te maken van de erkenning van kwalificaties en van handelsfacilitatie binnen de Westelijke Balkan.
-

De Commissie zal meer steun uittrekken voor jongeren en onderwijs, met name door de financiering in het kader van Erasmus+ te verdubbelen en een proefproject op te zetten voor mobiliteit binnen beroepsonderwijs en -opleiding. De Commissie zal in 2018 ook een "Jongerenlab voor de Westelijke Balkan" opzetten, waarin innovatief beleid kan worden ontwikkeld dat zich richt op de behoeften van jongeren. Ook wordt het regionale kantoor voor samenwerking in jongerenzaken uitgebreid en wordt een regeling voor mobiliteit binnen de regio opgezet.

Later dit jaar zullen andere onderdelen van het jaarlijkse connectiviteitspakket van de EU worden gepresenteerd.

De partners zullen zich inzetten voor de digitale agenda voor de Westelijke Balkan, die de Westelijke Balkan moet helpen overschakelen op een digitale economie. De agenda omvat onder andere een draaiboek voor de verlaging van de roamingkosten en een pakket technische bijstand voor potentiële investeringen in bijvoorbeeld breedband.

Nauwere samenwerking op het gebied van veiligheid

De EU en de Westelijke Balkan worden geconfronteerd met dezelfde uitdagingen op het gebied van veiligheid. Tijdens de top is afgesproken intensiever samen te werken aan de topprioriteiten op het gebied van veiligheid:

-

bestrijden van terrorisme, terrorismefinanciering en gewelddadig extremisme, omgaan met de terugkeer van buitenlandse strijders en voorkomen van radicalisering;
-

meer samenwerking bij de bestrijding van zware en georganiseerde misdaad, met name inzake handel in illegale wapens en drugs, smokkel van goederen en mensen, en cyber- en hybride dreigingen.

De EU en de Westelijke Balkan zullen de reeds aanzienlijke lopende inspanningen verder uitbouwen door de strategische en operationele werkzaamheden inzake de politiële en justitiële samenwerking te versterken, met name door de deelname van de Westelijke Balkan aan de EU-beleidscyclus 2018-2021, de gecoördineerde EU-brede samenwerking om zware en georganiseerde misdaad te bestrijden. Met steun van de Commissie zullen de EU-agentschappen inzake justitie en binnenlandse zaken, zoals Europol en CEPOL, actiever samenwerken met de Westelijke Balkan zodat interne en externe maatregelen ter bestrijding van alle vormen van grensoverschrijdende misdaad doeltreffend aan elkaar worden gekoppeld.

De samenwerking bij de aanpak van de vluchtelingencrisis heeft de waarde van gecoördineerde inspanningen aangetoond. Ook werd overeengekomen de samenwerking op het gebied van migratie en grensbeheer te intensiveren, onder andere via de verbindingsfunctionarissen die door de EU worden gedetacheerd.

Meer informatie

Verklaring van Sofia over de top tussen de EU en de Westelijke Balkan

Website van de top tussen de EU en de Westelijke Balkan

Intensivering van de EU-samenwerking met de Westelijke Balkan

Directoraat-generaal Nabuurschapsbeleid en Uitbreidingsonderhandelingen

Connectiviteitsagenda 2018

Factsheet over het stimuleren van de connectiviteit

Factsheet over het stimuleren van de digitale connectiviteit

Video - Connectiviteitsagenda

Factsheet - Zes nieuwe vlaggenschipinitiatieven om de transformatie van de Westelijke Balkan te ondersteunen

Factsheet - De weg vooruit (in het Engels)

Factsheet - Economische betrekkingen - Investeren in mensen, infrastructuur en hervormingen (in het Engels)