European Citizens' Initiative: 9 million citizens have got involved in EU law-making

De Europese Commissie heeft vandaag haar tweede verslag over de toepassing van de verordening over het Europese burgerinitiatief vastgesteld.

Sinds dit nieuwe instrument in 2012 in werking is getreden, hebben naar schatting negen miljoen Europeanen uit alle 28 lidstaten al eens een Europees burgerinitiatief gesteund. Tot dusver zijn er voor vier succesvolle initiatieven telkens al meer dan een miljoen handtekeningen verzameld en de Commissie heeft toegezegd aan drie daarvan follow-up te zullen geven.

Eerste vicevoorzitter Frans Timmermans: “Dat negen miljoen mensen de afgelopen zes jaar een Europees burgerinitiatief hebben gesteund, betekent dat dit instrument bevorderlijk is voor grensoverschrijdende participatie en discussie en concrete impact heeft op het EU-beleid. Maar we moeten de lat nog hoger leggen. Ons recente hervormingsvoorstel zal het gemakkelijker maken voor burgers om nieuwe initiatieven te starten en te steunen. Ook jongeren vanaf 16 jaar mogen zich straks uitspreken. “

De afgelopen drie jaar is het instrument verbeterd met behulp van niet-wetgevende maatregelen. Ook heeft de Commissie-Juncker voor een meer politieke aanpak gekozen: voordat er handtekeningen mogen worden verzameld, worden alle registratieverzoeken nu gehoord door het college van commissarissen en in bepaalde gevallen wordt gedeeltelijke registratie toegestaan. Hierdoor zijn er veel meer verzoeken om registratie van initiatieven ingewilligd, nl. zo'n 90 % van de initiatieven die sinds april 2015 zijn voorgesteld. In de vorige periode van drie jaar ging het om 60 % van voorstellen.

Van de vier burgerinitiatieven waaraan meer dan één miljoen burgers hun steun hebben gegeven, neemt de Commissie naar aanleiding van het initiatief ‘Stop vivisection” niet-wetgevende maatregelen, heeft zij naar aanleiding van het initiatief ‘Right2Water' een herziene drinkwaterrichtlijn voorgesteld en heeft zij naar aanleiding van het initiatief ‘Verbied glyfosaat en bescherm mens en milieu tegen giftige bestrijdingsmiddelen' een wetgevingsvoorstel aangekondigd om de wetenschappelijke beoordelingen en de besluitvorming transparanter te maken.

Na het eerste verslag van de Commissie over de toepassing van het Europese burgerinitiatief (uitgebracht in maart 2015) is onder meer via een openbare raadpleging geëvalueerd hoe het instrument doeltreffender zou kunnen worden gemaakt. De Commissie heeft vervolgens op 13 september 2017 een nieuwe verordening voorgesteld, die nu moet worden goedgekeurd door het Europees Parlement en de Raad. Deze nieuwe verordening zal het Europees burgerinitiatief toegankelijker, minder omslachtig en gebruiksvriendelijker maken voor organisatoren en mensen die een initiatief steunen. De Commissie dringt erop aan dat deze verordening nog in 2018 wordt vastgesteld, zodat zij in januari 2010 in werking kan treden.

De voorstellen zullen worden besproken met belanghebbenden op de EBI-dag, die op 10 april door het Europees Economisch en Sociaal Comité wordt gehouden.

Achtergrond

Het Europees burgerinitiatief werd geïntroduceerd bij het Verdrag van Lissabon. In april 2012 is de verordening over het Europees burgerinitiatief, waarmee uitvoering aan de Verdragsbepalingen wordt gegeven, van kracht geworden. Sindsdien kunnen burgers via dit instrument meebeslissen over wat er op de agenda komt.

Na officiële registratie van een Europees burgerinitiatief kunnen een miljoen burgers uit ten minste een kwart van de EU-lidstaten de Europese Commissie verzoeken om wetgevingsvoorstellen in te dienen op gebieden waarop zij bevoegd is.

In de verordening over het Europees burgerinitiatief is bepaald dat, om ontvankelijk te worden verklaard, het voorgestelde burgerinitiatief niet zichtbaar buiten het kader mag vallen van de bevoegdheden van de Commissie om een voorstel in te dienen voor een rechtshandeling, geen misbruik mag opleveren en niet lichtzinnig of ergerlijk mag zijn, en niet duidelijk mag indruisen tegen de waarden van de Unie.

Meer informatie

Tweede verslag van de Commissie over de toepassing van de verordening over het Europese burgerinitiatief

Voorstel van de Commissie voor een herziene verordening over het Europees burgerinitiatief

Website van het Europees burgerinitiatief

Verordening over het Europees burgerinitiatief

BIJLAGE: Overzicht van alle voorgestelde burgerinitiatieven