Billijke belastingheffing: Commissie stelt nieuwe instrumenten voor om btw-fraude te bestrijden

De Europese Commissie heeft vandaag nieuwe instrumenten gepresenteerd om het stelsel van belasting over de toegevoegde waarde (btw) in de EU fraudebestendiger te maken en een eind te maken aan de achterpoortjes die grootschalige btw-fraude in de hand kunnen werken.

De nieuwe regels moeten het vertrouwen tussen de lidstaten versterken, zodat zij meer inlichtingen kunnen uitwisselen en de samenwerking tussen nationale belasting- en rechtshandhavingsautoriteiten een impuls krijgt.

Zelfs de meest voorzichtige ramingen tonen aan dat de EU-lidstaten door btw-fraude jaarlijks 50 miljard euro aan inkomsten mislopen: geld dat gebruikt zou moeten worden voor overheidsinvesteringen in ziekenhuizen, scholen en wegen. De onthullingen in de "Paradise Papers" hebben eens te meer aangetoond hoe rijke personen en bedrijven belastingontwijkingsregelingen gebruiken om de btw-regels in de EU te omzeilen, zodat zij hun billijke aandeel aan belastingen niet hoeven te betalen. Uit recente berichten zou tevens blijken dat btw-fraudeconstructies mogelijkerwijs ook voor de financiering van criminele en terroristische organisaties worden gebruikt.

Met de vandaag voorgestelde maatregelen kunnen lidstaten relevantere inlichtingen uitwisselen en nauwer samenwerken om deze activiteiten te bestrijden.

Valdis Dombrovskis, vicevoorzitter van de Commissie en bevoegd voor de euro en de sociale dialoog: "Grensoverschrijdende btw-fraude is een belangrijke oorzaak van inkomstenderving voor de lidstaten en de EU-begrotingen. Het voorstel van vandaag zal bijdragen aan een betere samenwerking tussen de instellingen op nationaal en op EU-niveau, zodat dit probleem doeltreffend wordt aangepakt en belastingen beter worden geïnd."

Pierre Moscovici, commissaris voor Economische en Financiële Zaken, Belastingen en Douane: "De Paradise Papers hebben opnieuw aangetoond hoe sommigen een lakse toepassing van de btw-regels van de EU misbruiken om ongestraft minder btw te betalen dan anderen, en we weten dat btw-fraude een bron kan zijn voor de financiering van strafbare feiten, waaronder terrorisme. In de strijd hiertegen moeten de bevoegde nationale autoriteiten inlichtingen op een veel doeltreffendere manier delen dan nu het geval is: het voorstel van vandaag maakt dit mogelijk. Om een voorbeeld te geven: Eurofisc, het EU-netwerk van fraudebestrijdingsdeskundigen, zal toegang krijgen tot gegevens van andere lidstaten over de registratie van auto's. Dit zal ertoe bijdragen dat een van de belangrijkste bronnen van btw-fraude, namelijk de verkoop van nieuwe versus tweedehands auto's, zal worden drooggelegd."

De belastingautoriteiten van de lidstaten wisselen al een aantal inlichtingen over bedrijven en grensoverschrijdende verkoop uit, maar deze samenwerking is sterk afhankelijk van de handmatige verwerking van inlichtingen. Anderzijds worden inlichtingen over georganiseerde bendes die zich bezighouden met de ernstigste gevallen van btw-fraude, niet systematisch met de handhavingsinstanties van de EU gedeeld. Een gebrekkige coördinatie van onderzoeken tussen belastingdiensten en handhavingsautoriteiten op nationaal en EU-niveau zorgt er tot slot voor dat deze rap evoluerende criminele activiteiten momenteel niet snel genoeg worden opgespoord en aangepakt.

De voorstellen van vandaag zullen de samenwerking tussen de lidstaten versterken zodat zij btw-fraude sneller en doeltreffender kunnen bestrijden, ook als het gaat om fraude die online plaatsvindt. Alle voorstellen bij elkaar zullen een enorme impuls geven aan ons vermogen om fraudeurs en criminelen, die belastinginkomsten stelen om er zelf beter van te worden, op te sporen en korte metten met ze te maken.

De belangrijkste maatregelen in deze wetgeving zijn:

• - 

  Versterking van de samenwerking tussen de lidstaten: btw-fraude kan in een paar minuten zijn gepleegd, dus moeten lidstaten over instrumenten beschikken waarmee ze zo snel mogelijk kunnen optreden. Met het voorstel van vandaag komt er een onlinesysteem om inlichtingen te delen binnen "Eurofisc", het bestaande EU-netwerk van fraudebestrijdingsdeskundigen. Dankzij dit systeem kunnen de lidstaten gegevens over grensoverschrijdende activiteiten verwerken, analyseren en controleren, zodat er zo snel en goed mogelijk een risicobeoordeling kan plaatsvinden. Om ervoor te zorgen dat lidstaten meer capaciteit krijgen om grensoverschrijdende prestaties te controleren, kunnen ambtenaren van twee of meer belastingautoriteiten één controleteam vormen om fraude te bestrijden. Dit is met name van belang voor fraudegevallen in de e-commercesector. Eurofisc krijgt daarnaast nieuwe bevoegdheden om grensoverschrijdend onderzoek te coördineren.
• - 

  Samenwerking met rechtshandhavingsinstanties: met de nieuwe maatregelen worden nieuwe lijnen ontsloten voor de communicatie en uitwisseling van gegevens tussen belastingautoriteiten en rechtshandhavingsinstanties over grensoverschrijdende activiteiten die vermoedelijk tot btw-fraude leiden. OLAF, Europol en het nieuw opgerichte Europees Openbaar Ministerie (EOM). Door de samenwerking met Europese rechtshandhavingsinstanties kunnen de nationale inlichtingen worden vergeleken met de strafregisters, databanken en andere inlichtingen die Europol en OLAF bezitten, om op die manier de daadwerkelijke daders van fraude en hun netwerken te identificeren.
• - 

  Delen van belangrijke inlichtingen over de invoer van buiten de EU: het delen van inlichtingen tussen de belasting- en douaneautoriteiten wordt verder verbeterd voor bepaalde douaneregelingen die momenteel gevoelig zijn voor btw-fraude. Onder een bijzondere regeling kunnen goederen die van buiten de EU aankomen met een lidstaat als eindbestemming, de EU binnenkomen via een andere lidstaat en vervolgens zonder btw worden doorgevoerd. De btw wordt in dat geval pas geheven als de goederen hun eindbestemming bereiken. Dit kenmerk van het btw-stelsel in de EU is erop gericht om de handel voor eerlijke bedrijven te vergemakkelijken, maar het kan worden misbruikt om goederen naar de zwarte markt te dirigeren en de betaling van btw zo helemaal te omzeilen. Met de nieuwe regels worden de inlichtingen over binnenkomende goederen gedeeld en wordt de samenwerking tussen belasting- en douaneautoriteiten in alle lidstaten versterkt.

Uitwisseling van inlichtingen over auto's: door het verschil in toepassing van de btw op nieuwe en tweedehands auto's valt ook de handel in auto's soms ten prooi aan fraude. Nieuwere of nieuwe auto's, waarbij het gehele bedrag belastbaar is, kunnen worden verkocht als tweedehands goederen en dan is alleen de winstmarge aan btw onderworpen. Om dit soort fraude aan te pakken, krijgen Eurofisc-ambtenaren ook toegang tot registratiegegevens van auto's van andere lidstaten.

Deze wetgevingsvoorstellen worden nu ter raadpleging aan het Europees Parlement en ter goedkeuring aan de Raad voorgelegd.

Achtergrond

De voorgestelde maatregelen zijn een vervolg op de "pijlers" voor een nieuwe definitieve gemeenschappelijke btw-ruimte in de EU die in oktober 2017 zijn voorgesteld, en het btw-actieplan - Naar een gemeenschappelijke btw-ruimte in de EU, dat in april 2016 is gepresenteerd.

Het gemeenschappelijke stelsel van belasting over de toegevoegde waarde (btw) speelt een belangrijke rol in de eengemaakte markt van Europa. De btw is met meer dan 1 000 miljard euro in 2015 (7 % van het bbp in de EU) een belangrijke en groeiende inkomstenbron in de EU. Ook een van de eigen middelen van de EU is gebaseerd op de btw.

Ondanks vele hervormingen heeft het btw-stelsel geen gelijke tred kunnen houden met de uitdagingen van de huidige mondiale, digitale en mobiele economie. Het huidige btw-stelsel stamt uit 1993 en was als overgangsregeling bedoeld. Het is versnipperd en veel te complex voor het toenemende aantal grensoverschrijdend opererende ondernemingen, en het zet de deur open voor fraude: binnenlandse en grensoverschrijdende transacties worden verschillend behandeld en goederen en diensten kunnen zonder btw op de eengemaakte markt worden verhandeld. De Commissie heeft voortdurend op een hervorming van het btw-stelsel aangedrongen. Als het om btw gaat, zijn grenzen nog altijd een dagelijks gegeven voor bedrijven die in de hele EU handelen. De huidige btw-regels zijn een van de laatste gebieden van het EU-recht die niet stroken met de beginselen die aan de eengemaakte markt ten grondslag liggen.

Meer informatie

Q&A over de voorgestelde instrumenten om btw-fraude te bestrijden.

Actieplan betreffende de btw - Naar een gemeenschappelijke btw-ruimte in de EU

Persbericht over de hervorming van de btw-regels van de EU.

Q&A over de hervorming van de btw-regels van de EU.

Factsheet over de hervorming van de btw-regels van de EU.

Q&A over btw voor e-commerce.

IP/17/4946