Commissie beveelt aan tijdelijke controles aan de binnengrenzen met drie maanden te verlengen

Commissie beveelt aan tijdelijke controles aan de binnengrenzen met drie maanden te verlengen

Aan enkele binnengrenzen van het Schengengebied in Duitsland, Oostenrijk, Denemarken, Noorwegen en Zweden vinden momenteel controles plaats in overeenstemming met een aanbeveling van de Raad van 12 mei. De Europese Commissie heeft vandaag een door de Raad vast te stellen aanbeveling voorgesteld om die controles met drie maanden te verlengen. Hoewel de situatie zich geleidelijk stabiliseert, vindt de Commissie dat de voorwaarden van het stappenplan “Terug naar Schengen” nog niet geheel vervuld zijn en dat een terugkeer naar een normaal functionerend Schengengebied daarom nog niet mogelijk is.

Eerste vicevoorzitter Timmermans: “Het Schengengebied zonder binnengrenzen is een historisch succes, dat behouden moet blijven. We werken er hard aan om het Schengengebied zo spoedig mogelijk weer normaal te laten functioneren. We maken goede vorderingen, maar we zijn nog niet waar we moeten zijn. Daarom stellen we vandaag voor de controles aan sommige binnengrenzen nog voor beperkte tijd te verlengen overeenkomstig de Schengenregels. We beschermen Schengen dus door het systeem toe te passen.”

Dimitris Avramopoulos, commissaris voor Migratie, Binnenlandse Zaken en Burgerschap: “We hebben één duidelijke prioriteit en één duidelijk doel voor ogen: Schengen veiligstellen en zodra de omstandigheden het toelaten, het Schengengebied weer normaal laten functioneren.We hebben de afgelopen maanden uitgebreide maatregelen genomen om tekortkomingen aan de buitengrenzen aan te pakken. Een mijlpaal was het recente opstarten van de Europese grens- en kustwacht om migratie- en veiligheidsproblemen beter aan te pakken. Helaas zijn de problemen daarmee nog niet verdwenen. Daarom bevelen we aan om gedurende een strikt beperkte periode aan enkele Schengengrenzen gecoördineerde en gepaste binnengrenscontroles te handhaven. Tegelijkertijd blijven we werken aan de aanpak van alle huidige migratie- en veiligheidsproblemen, met als doel de binnengrenscontroles zo snel mogelijk op te heffen.”

Het aantal nieuw aangekomen irreguliere migranten en asielzoekers is aanzienlijk verminderd, met name dankzij de maatregelen die in de verklaring EU-Turkije zijn opgenomen. Er bevindt zich echter nog een aanzienlijk aantal irreguliere migranten in Griekenland en in de lidstaten waarnaar veel van deze migranten doorreizen. Als de tijdelijke grenscontroles nu zouden worden opgeheven, zouden de secundaire bewegingen weer kunnen toenemen. Daarnaast moet er ook rekening mee worden gehouden dat de vijf Schengenlanden waaraan de aanbeveling is gericht, nog zwaar onder druk staan door de behandeling van het grote aantal asielverzoeken dat het afgelopen jaar is ingediend en de verzoeken die nog steeds binnenkomen.

Er zijn al gestaag goede vorderingen gemaakt op de in het stappenplan “Terug naar Schengen” genoemde terreinen, maar er is meer tijd nodig om de maatregelen volledig uit te voeren en resultaten te boeken. De volledige tenuitvoerlegging van de Europese grens- en kustwacht, waarmee op 6 oktober is begonnen, zal uiterlijk eind januari 2017 zijn voltooid en zal ervoor zorgen dat de buitengrenzen van de EU beter worden beschermd. Als de maatregelen van de verklaring EU-Turkije verder worden uitgevoerd en het aantal nieuw aankomende migranten duurzaam wordt verminderd, zullen de lidstaten de achterstand bij de behandeling van asielverzoeken kunnen wegwerken en hun opvangvoorzieningen kunnen stabiliseren. Ten slotte moet de toepassing van de bestaande Dublinvoorschriften worden hersteld, met de volledige medewerking van Griekenland.

De buitengewone omstandigheden die tot de aanbeveling van de Raad van 12 mei hebben geleid, zijn dus nog steeds aanwezig. De betrokken lidstaten mogen daarom de controles aan de binnengrenzen die zij momenteel toepassen, nog voor een beperkte, gepaste periode verlengen. Op basis van de feiten zoals die in dit stadium beschikbaar zijn, zou de verlenging maximaal drie maanden mogen duren. De betrokken lidstaten zouden, voor zij voor verlenging kiezen, tevens moeten onderzoeken of met andere maatregelen dan grenscontroles dezelfde resultaten kunnen worden bereikt en de andere lidstaten, het Europees Parlement en de Commissie over het resultaat van dat onderzoek inlichten. Lidstaten die ervoor kiezen controles aan de binnengrenzen te blijven uitvoeren naar aanleiding van deze aanbeveling, zouden wekelijks de noodzaak, de frequentie, de plaats en het tijdstip van de controles moeten evalueren, de intensiteit van de controles moeten aanpassen aan het dreigingsniveau en de controles geleidelijk moeten afschaffen waar dat passend is. De betrokken lidstaten moeten tevens vanaf nu maandelijks verslag uitbrengen over de uitgevoerde controles en de noodzaak daarvan.

De Commissie beveelt een verlenging met drie maanden aan van de controles aan dezelfde binnengrenzen als die waarop de aanbeveling van 12 mei betrekking had:

• - 

  Oostenrijk: aan de landgrens met Hongarije en Slovenië;

• - 

  Duitsland: aan de landgrens met Oostenrijk;

• - 

  Denemarken: in Deense havens met een veerverbinding met Duitsland en aan de landgrens met Duitsland;

• - 

  Zweden: in Zweedse havens in de politieregio's Zuid en West en aan de Öresundbrug (Sontbrug),

• - 

  Noorwegen: in Noorse havens met een veerverbinding met Denemarken, Duitsland en Zweden.

Achtergrond

Er waren in Griekenland ernstige tekortkomingen bij het beheer van de buitengrens en er bevond zich in het land een aanzienlijk aantal niet-geregistreerde migranten die irregulier naar andere lidstaten wilden reizen. Die combinatie leidde tot uitzonderlijke omstandigheden die een ernstig dreiging vormden voor de openbare orde en de binnenlandse veiligheid en het algehele functioneren van het Schengengebied in gevaar brachten. Door die uitzonderlijke omstandigheden werd de vrijwaringsprocedure van artikel 29 van de Schengengrenscode geactiveerd en stelde de Raad op 12 mei 2016 een aanbeveling vast om aan bepaalde binnengrenzen van het Schengengebied in Duitsland, Oostenrijk, Zweden, Denemarken en Noorwegen gedurende zes maanden evenredige controles te handhaven.

De Commissie bracht op 28 september 2016 verslag uit over de uitvoering van de aanbeveling van de Raad. De conclusie luidde dat de tijdelijke controles aan de binnengrenzen van de betrokken Schengenlanden nog steeds voldeden aan de voorwaarden van de aanbeveling van de Raad. De controles werden beperkt tot wat strikt noodzakelijk en evenredig was in het licht van de ernstige bedreiging van de openbare orde en de binnenlandse veiligheid in verband met het risico dat irreguliere migranten vanuit Griekenland verder zouden reizen. De Commissie concludeerde tevens dat op het moment van het opstellen van het verslag de omstandigheden nog niet in die mate waren veranderd dat de aanbeveling zou moeten worden gewijzigd.

Meer informatie

Uitvoeringsbesluit van de Raad tot vaststelling van een aanbeveling tot verlenging van het tijdelijke toezicht aan de binnengrenzen in uitzonderlijke omstandigheden waarbij de algemene werking van het Schengengebied in gevaar komt

Vragen en antwoorden: Een gecoördineerde EU-aanpak voor tijdelijke controles aan de binnengrenzen

Factsheet: De Schengenregels toegelicht

Terug naar Schengen - Een stappenplan

Persbericht: Commissie zet nieuwe stappen voor de opheffing van tijdelijke controles aan de binnengrenzen

Voorstel van de Commissie voor een aanbeveling van de Raad inzake controles aan de binnengrenzen

Persbericht: Commissie stelt tweede aanbeveling vast met maatregelen om Dublinoverdrachten naar Griekenland te hervatten

Persbericht: Europees grens- en kustwachtagentschap gaat van start

Vragen en antwoorden over het nieuwe Europees grens- en kustwachtagentschap

Persbericht: Commissieverslag over uitvoering Europese migratieagenda

Persbericht: Commissievoorstel voor volgende stappen naar opheffing tijdelijke grenscontroles door Raad aangenomen

IP/16/3501