Van de vele voorstellen die sinds 1815 zijn gedaan om de Grondwet te herzien, waren er ook veel niet succesvol. Soms betekende dat alleen uitstel, maar vaak ging een wijziging ook definitief niet door. Bekende mislukte Grondwetsprojecten waren onder meer: afschaffing van de Eerste Kamer, invoering van een correctief referendum , instelling van een aparte Grondwetkamer, invoering van een gekozen kabinetsformateur en de mogelijkheid van het weren van 'revolutionaire' Kamerleden.
Bij die mislukte voorstellen ging het zowel om voorstellen van de regering als om parlementaire initiatieven. In sommige gevallen sneuvelde een voorstel pas in de tweede lezing omdat er geen benodigde tweederde meerderheid was.
Regeringsvoorstellen
jaar |
voorstel |
resultaat |
wanneer |
bijzonderheden |
|---|---|---|---|---|
2018 |
bepaling over de Nederlandse taal |
ingetrokken |
onvoldoende steun, geen grote noodzaak |
|
2012 |
vermindering aantal Kamerleden |
ingetrokken |
ander kabinet |
|
2007 |
benoeming burgemeester en CdK |
ingetrokken |
ander kabinet |
|
2005 |
benoeming burgemeester en CdK |
verworpen door Eerste Kamer , geen tweederde meerderheid |
||
2004 |
correctief referendum |
verworpen in eerste lezing door Tweede Kamer |
||
2000 |
benoeming burgemeester en CdK |
ingetrokken, na aanvaarding door Tweede Kamer |
op advies staatscommissie dualisme en lokale democratie nieuw voorstel |
|
1999 |
invoering correctief referendum |
verworpen door Eerste Kamer, geen tweederde meerderheid |
tweede lezing |
|
1999 |
regeling zelfstandige bestuursorganen |
ingetrokken |
noodzaak niet duidelijk |
|
1999 |
modernisering regeling briefgeheim |
ingetrokken, na aanvaarding door Tweede Kamer |
voorstel kritisch ontvangen; bij intrekking werd instelling adviescommissie aangekondigd |
|
1998 |
plicht tot regeling behandeling verzoekschriften |
verworpen in eerste lezing Tweede Kamer |
||
1995 |
mogelijkheid vervanging zwangere volksvertegenwoordigers |
verworpen door Eerste Kamer, geen tweederde meerderheid |
tweede lezing |
in 2005 werd een aangepast voorstel wel aangenomen |
1990 |
onderwijsartikel (mogelijkheid delegatie) |
ingetrokken |
geringe kans op resultaat |
|
1987 |
modernisering artikelen over verdediging |
verworpen door Tweede Kamer, geen tweederde meerderheid |
tweede lezing |
in 2000 werd een nieuw voorstel wel aangenomen |
1981 |
enquêterecht voor Kamerminderheid |
verworpen door Eerste Kamer |
tweede lezing |
in 1986 strandde een poging om dit via een initiatiefvoorstel te regelen |
1981 |
verkiezing voorzitter Verenigde Vergadering |
verworpen in eerste lezing door Eerste Kamer |
||
1981 |
vierde bestuurslaag |
ingetrokken |
Eerste Kamer keerde zich hier al in een vroeg stadium tegen |
|
1981 |
modernisering artikelen over verdediging |
verworpen in eerste lezing door Eerste Kamer |
in 1987 werd een nieuw voorstel wederom verworpen |
|
1980 |
Tweede Kamervoorzitter ook voorzitter Verenigde Vergadering |
verworpen in eerste lezing door Eerste Kamer |
kabinet kwam spoedig met nieuw aangepast voorstel |
|
1976 |
onderwijsartikel (mogelijkheid delegatie) |
verworpen door Tweede Kamer |
bezwaar tegen te grote vrijheid voor de 'gewone' wetgever |
|
1976 |
Nederlanderschap en ingezetenschap |
ingetrokken |
vervangen door nieuw voorstel |
|
1976 |
modernisering bepalingen grondrechten |
ingetrokken |
vervangen door nieuw voorstel |
|
1971 |
verlaging leeftijd passief kiesrecht |
verworpen in eerste lezing door Eerste Kamer |
werd in 1972 alsnog gerealiseerd |
|
1963 |
handhaving minimumleeftijd Eerste Kamer |
verworpen in eerste lezing door Eerste Kamer |
een afwijkende minimumleeftijd voor beide Kamers werd afgewezen |
|
1956 |
voorkomen parlementloos tijdvak |
verworpen door Eerste Kamer, geen tweederde meerderheid |
tweede lezing |
|
1955 |
verhoging leeftijd meerderjarigheid troonopvolger |
ingetrokken |
||
1955 |
verlaging leeftijdsgrens Tweede Kamer |
ingetrokken |
||
1952 |
handhaving minimumleeftijd Eerste Kamer |
geen vervolg aan gegeven |
||
1952 |
verlaging minimumleeftijd Tweede Kamer en Provinciale Staten |
verworpen in eerste lezing door Eerste Kamer |
||
1952 |
uitbreiding aantal leden Tweede Kamer |
verworpen door Eerste Kamer, geen tweederde meerderheid |
tweede lezing |
in 1956 nieuw, aangepast voorstel, aangenomen |
1952 |
uitbreiding aantal leden Eerste Kamer |
verworpen in eerste lezing door Eerste Kamer |
in 1956 nieuw, aangepast voorstel, aangenomen |
|
1952 |
vastlegging nieuwe rechtsorde Koninkrijk |
verworpen in eerste lezing door Eerste Kamer |
||
1951 |
instelling Grondwetskamer |
ingetrokken |
na kritiek Tweede Kamer |
|
1946 |
instelling Grondwetskamer |
verworpen door Tweede Kamer, geen tweederde meerderheid |
tweede lezing |
|
1937 |
beperking parlementaire onschendbaarheid |
verworpen door Tweede Kamer, geen tweederde meerderheid |
tweede lezing |
|
1937 |
mogelijkheid tot weren 'revolutionaire' Kamerleden |
verworpen door Tweede Kamer, geen tweederde meerderheid |
tweede lezing |
|
1921 |
ander kiesstelsel Eerste Kamer, mogelijkheid ontbinding Provinciale Staten |
verworpen in eerste lezing door Eerste Kamer |
nieuw, aangepast voorstel in 1923 wel aangenomen |
Initiatiefvoorstellen
jaar |
indiener(s) |
voorstel |
resultaat |
wanneer |
bijzonderheden |
|---|---|---|---|---|---|
2017 |
Fokke (PvdA)/ Voortman (GL)/ Schouw (D66), 2e lezing: Van Raak (SP) |
verworpen door Tweede Kamer |
tweede lezing |
||
2016 |
Taverne (VVD) |
procedure toetsing nationale wetten aan internationaal recht |
verworpen door Tweede Kamer |
eerste lezing |
|
2005 |
Rehwinkel (PvdA) |
ingetrokken |
|||
2001 |
Rietkerk (CDA) |
ingetrokken |
|||
1997 |
Koekkoek (CDA) / Van Middelkoop (GPV ) |
verworpen door Tweede Kamer |
eerste lezing |
||
1986 |
Van der Burg (CDA ) / Stoffelen (PvdA) |
enquêterecht voor Kamerminderheid |
verworpen door Eerste Kamer |
eerste lezing |
|
1977 |
Van der Sanden / Westerterp (KVP) |
regeling verkiezing leden Europees Parlement |
ingetrokken |
||
1971 |
Westerterp (KVP ) e.a. |
mogelijkheid vervroeging Prinsjesdag |
verworpen door Eerste Kamer |
tweede lezing |
werd in 1983 alsnog mogelijk |
1971 |
verlaging leeftijd kiesrecht |
verworpen door Tweede Kamer |
eerste lezing |
werd in 1972 alsnog gerealiseerd |
|
1971 |
gekozen kabinetsformateur |
ingetrokken |
na verwerping eerste artikel |
||
1936 |
Albarda (SDAP) |
goedkeuring Staten-Generaal bij mobilisatie |
ingetrokken |
||
1922 |
afschaffing Eerste Kamer |
verworpen Tweede Kamer |
eerste lezing |
||
1916 |
Troelstra (SDAP) |
invoering algemeen kiesrecht, afschaffing Eerste Kamer, invoering referendum |
ingetrokken |
||
1916 |
hervorming Eerste Kamer, uitbreiding kiesrecht , invoering referendum |
ingetrokken |
Meer over