Nieuwe regels van EU om scheepvaartmaatschappijen met slechte naam aan te pakken

De Europese Commissie heeft vandaag nieuwe regels vastgesteld om de veiligheid van schepen te verbeteren. Daardoor wordt vanaf 1 januari 2011 een onlineregister geopend waarop de namen worden bekendgemaakt van scheepvaartmaatschappijen die slecht presteren bij essentiële veiligheidsinspecties (havenstaatcontrole), terwijl maatschappijen met goede resultaten in een positief daglicht zullen worden gesteld. Havenstaatscontroles zijn essentieel om scheepsrampen en de daaruit voortvloeiende verliezen van mensenlevens en schade voor het milieu te voorkomen. Maatschappijen en staten die slecht presteren zullen onderworpen worden aan intensievere, gecoördineerde inspecties in EU-havens. Fabrikanten en andere industrieën zullen bij hun keuze van scheepvaartmaatschappijen voor vracht- of passagiersvervoer over alle veiligheidsinformatie beschikken.

Vicevoorzitter Siim Kallas, bevoegd voor vervoer: "Veiligheid is de grootste prioriteit voor de EU. Wij hebben de tragische gevolgen kunnen zien van de scheepsrampen met de veerboot Estonia, met de Erika of de Prestige, zowel qua mensenlevens als voor het milieu. Zoals altijd ben ik overtuigd van het belang van transparantie. Wij willen de veiligheidsdossiers van scheepvaartmaatschappijen, vlaggenstaten en certificeringsinstellingen bekendmaken. Meer transparantie in deze sector zal maatschappijen met een sterke veiligheidsreputatie in een positief daglicht stellen en hen een concurrentievoordeel geven. Scheepvaartmaatschappijen die slecht presteren zullen met naam worden genoemd, en strengere inspecties en publieke druk zullen hen ertoe aanzetten beter te presteren zodat hen de toegang tot de EU-wateren niet wordt ontzegd."

De nieuwe regels

Op 1 januari 2011 zal het havenstaatcontrolestelsel (technische veiligheidsinspecties in havens) aanzienlijk veranderen ingevolge Richtlijn 2009/16/EG betreffende havenstaatcontrole. Onder het nieuwe stelsel zullen de normen voor havenstaatcontrole voor de hele EU worden geharmoniseerd en zal er ook voor het eerst een volledig gecoördineerd systeem van alle havenveiligheidsinspecties in de EU worden geïntroduceerd.

Dit nieuwe systeem zal gebaseerd zijn op een geavanceerd informatie-instrument, "THETIS" genaamd (beheerd door het Europees Agentschap voor maritieme veiligheid). THETIS verzamelt alle veiligheidsinspecties op schepen in EU-havens en maakt een risicoanalyse, die de frequentie en de prioriteiten voor inspecties door de bevoegde instanties van de lidstaten bepaalt. In de vandaag door de Commissie vastgestelde regels worden de criteria voor de beoordeling van het risicoprofiel van schepen bepaald aan de hand van de door THETIS geanalyseerde prestaties van de maatschappij en van de vlaggenstaat.

Het pan-Europese systeem van coördinatie en analyse zal leiden tot een efficiënter gebruik van inspectiemiddelen in de havens en met name tot een efficiëntere opsporing van risicoschepen en maatschappijen met slechte veiligheidsprestaties. In het onlineregister worden alle maatschappijen opgenomen waarvan de veiligheidsprestaties gedurende drie maanden of langer slecht of heel slecht zijn. De schepen in het register die geëxploiteerd worden door maatschappijen met een slechte veiligheidsreputatie wat tekortkomingen en aanhoudingen betreft, zullen heel frequent worden geïnspecteerd, terwijl schepen die geëxploiteerd worden door maatschappijen met goede prestaties minder zullen worden geïnspecteerd.

Achtergrond - de huidige regelgeving inzake havenveiligheidsinspecties

Elke jaar doen meer dan 80 000 individuele schepen Europese havens aan. De veiligheidsinspecties van schepen in havens (havenstaatcontroles) zijn van essentieel belang om scheepsrampen te vermijden. In het kader van de huidige EU-regels bestaan er geharmoniseerde normen voor inspecties en zijn de lidstaten verplicht 25% van de schepen die hun havens binnenvaren, te inspecteren. Schepen met ernstige tekortkomingen en schepen die worden aangehouden, kunnen overeenkomstig de EU-wetgeving op de zwarte lijst worden geplaatst en de toegang tot de EU-wateren kan hen worden ontzegd.

In het huidige stelsel wordt echter nog altijd uitgegaan van een "nationale logica", d.w.z. dat de selectie van 25% van de schepen voor inspectie in nationale havens wordt uitgevoerd door de verschillende nationale instanties. Er is maar een beperkte coördinatie op EU-niveau tussen de nationale instanties. De resultaten van de verschillende nationale inspecties worden momenteel niet systematisch op pan‑Europese basis geanalyseerd of op EU-niveau gepubliceerd.

Voor meer informatie over havenstaatcontrole:

http://www.emsa.europa.eu/end185d007d002d001.html

De "Company performance calculator":

http://www.emsa.europa.eu/appl/Company_Performance_Calculator.html

Meer informatie over het zeevervoersbeleid van de EU:

http://ec.europa.eu/transport/maritime/index_en.htm

Zie ook: MEMO/10/401