China moet markten openen en intellectuele eigendomsrechten respecteren

Het Europees Parlement heeft donderdag een verslag van rapporteur Corien WORTMANN-KOOL (EVP-ED, NL) over de handels- en economische betrekkingen met China aangenomen. Europarlementsleden vragen China zijn goederen- en dienstenmarkten meer te openen en respect op te brengen voor de mensenrechten, het milieu, de duurzame ontwikkeling, sociale kwesties en de intellectuele eigendomsrechten.

De handel tussen de EU en China heeft zich sinds 2000 enorm heeft ontwikkeld. De EU is sinds 2006 China's belangrijkste handelspartner en China is sinds 2007 de op één na belangrijkste handelspartner van de EU. EP-leden wijzen op het enorme potentieel voor Europese bedrijven op de Chinese markt, maar ook op de bestaande belemmeringen en handelsbarrières.

De commissie internationale handel verzoekt de Europese Commissie door te gaan met het beleid van toenadering tot en dialoog met China. Ze spoort de Commissie aan om in de handelsbetrekkingen van de EU met China naar openheid te streven: de Europese Unie en de lidstaten moeten Chinese producten een onbelemmerde toegang tot de Europese markten blijven bieden en zich op de concurrentie-uitdaging voorbereiden en China moet hetzelfde doen.

EP-leden verwelkomen het feit dat, sinds de toetreding van China tot de WTO, steeds meer industriesectoren zijn opengesteld voor buitenlandse investeerders. Tegelijkertijd zijn echter in sommige sectoren buitenlandse investeringen beperkt of verboden. De vrije markttoegang wordt er voor veel Europese ondernemingen bemoeilijkt door protectionistische maatregelen, buitensporige bureaucratie, subsidies en een tekortschietend niveau van de handhaving van de intellectuele eigendomsrechten. EP-leden erkennen de stappen die de Chinese autoriteiten hebben gezet om de administratieve lasten terug te dringen, maar vinden dat er méér moet worden gedaan om buitenlandse ondernemingen vrije en gelijke toegang tot de Chinese markt te garanderen.

De commissie internationale handel verzoekt China de internationale normen voor producten en diensten goed te keuren en is verheugd over het feit dat China steeds meer participeert in internationale normalisatie-organen. Dat kan nog worden aangemoedigd door de participatie van de EU in de Chinese normalisatie-organen.

EP-leden zijn bezorgd over het feit dat de handhaving van intellectuele eigendomsrechten nog niet naar tevredenheid verloopt en verzoeken China om méér te doen aan het aanpakken van de tekortschietende implementatie daarvan. In dat opzicht beklemtonen ze het belang van de harmonisatie van het centrale en regionale handelsbeleid en de regelgeving op centraal en regionaal vlak in China. Ze zijn verheugd over de ondertekening van een gezamenlijk actieplan voor een efficiëntere douanesamenwerking bij de inbeslagname van namaakproducten en het implementeren van concrete maatregelen om de verkoop van namaakproducten terug te dringen. EP-leden verzoeken de Commissie om met China te onderhandelen over zijn voorwaarden om de Anti-Counterfeiting Trade Agreement (ACTA) te ondertekenen.

Europarlementsleden zijn bezorgd over het feit dat de Chinese industrie veel vervuilt en steeds meer natuurlijke hulpbronnen verbruikt. Ze wijzen wel op de Europese medeverantwoordelijkheid voor de situatie, omdat een groot deel van de Chinese industriële productie eigendom is van Europese bedrijven. China wordt met klem verzocht deel te nemen aan de klimaatconferentie in Kopenhagen eind dit jaar en zijn bijdrage te leveren aan de mondiale reductie van broeikasgasemissies en aan de bestrijding van de klimaatverandering.

De sociale kloof tussen arm en rijk is volgens Europarlementsleden nog nooit zo groot geweest. Ze zijn bezorgd over de arbeidsomstandigheden en de rechten van werknemers in China - en met name de kinderarbeid - en ze verzoeken China om de arbeidsomstandigheden te verbeteren om deze op het niveau te brengen van de basisnormen van de Internationale Arbeidsorganisatie. Ook maken ze zich ernstige zorgen over het grote aantal ongelukken met onveilige Chinese producten (kinderspeelgoed, levensmiddelen en geneesmiddelen) dat zich recent heeft voorgedaan.

Europarlementsleden oordelen dat "verandering door middel van handel" een manier is om bij te dragen aan de "transformatie van China in een open en democratische samenleving waarbij alle sectoren van de samenleving gebaat zijn". Ze betreuren dat de intensivering van de economische en handelsbetrekkingen niet gepaard gegaan is met vorderingen in de mensenrechtendialoog. Ze veroordelen ten stelligste de doodsvonnissen die door de Chinese autoriteiten zijn opgelegd aan een aantal personen die betrokken waren bij de verontreiniging door melamine van melkpoeder voor zuigelingen. De nieuwe partnerschaps- en samenwerkingsovereenkomst tussen de EU en China moet volgens hen gericht zijn op het tot stand brengen van vrije en billijke handel, op basis van de handhaving van clausules betreffende mensenrechten, het milieu, duurzame ontwikkeling en sociale kwesties.

Het High Level Economic and Trade Dialogue Mechanism (HLM) is volgend EP-leden een uitstekend forum voor het verder ontwikkelen van de EU-Chinese betrekkingen op een strategisch niveau. Ze verzoeken de Commissie om meer ambitie in het HLM te leggen door één van haar vicevoorzitters van de nieuw samengestelde Europese Commissie in 2009 aan te stellen als de coördinerende commissaris, die de HLM-delegatie van de Commissie leidt. De Commissie en de Chinese regering moeten ook samen onderzoeken hoe een parlementaire dimensie aan het werk van HLM kan worden toegevoegd.

Ten slotte verzoeken EP-leden de Commissie met klem ervoor te zorgen dat het Europese bedrijfsleven met een stand op de EXPO-2010 aanwezig is. Dat zou een unieke kans zijn om zich te laten zien en contacten te leggen.

Procedure: Initiatief / Debat: geen (art. 45 lid 2) / Stemming: 5 februari 2009 / Alternatieve ontwerpresolutie aangenomen (491-76-12)