Zomernieuws in het verleden: 1972 kabinetscrisis, 1986 Lubbers blijft premier

In de zomermaanden is het ook in de politiek vaak komkommertijd. Er waren in juli en augustus in het verleden echter ook enkele belangrijke politieke gebeurtenissen. Wat gebeurde er in de derde week van juli?

Inhoudsopgave van deze pagina:

1.

1986: Lubbers

Op 14 juli 1986 beëdigde Koningin Beatrix het tweede kabinet-Lubbers. Na de verkiezingswinst van het CDA (met als leuze: 'Laat Lubbers zijn karwei afmaken') lag dat voor de hand, hoewel de VVD flink verloren had. VVD-leider Ed Nijpels werd voor die nederlaag verantwoordelijk gehouden. Hij onderhandelde nog wel namens zijn fractie tijdens de formatie, maar moest vervolgens het veld ruimen voor Voorhoeve. Nijpels werd minister.

Kabinet-Lubbers II - Voorste rij v.l.n.r.: De Koning, Smit-Kroes, Lubbers, koningin Beatrix, De korte, Van den Broek en Van Dijk. Achterste rij v.l.n.r.: Bukman, Nijpels, Deetman, Korthals Altes, Ruding, Braks, Brinkman en Van Eekelen.
Bron: RVD

meer over

2.

1972: Biesheuvel

Op 17 juli 1972 ontstond tijdens nachtelijk beraad een crisis in het kabinet-Biesheuvel, dat een jaar eerder was gevormd. De ministers van DS'70, Drees jr. en De Brauw, konden niet instemmen met het financieel-economische beleid. Zij wilden dat het kabinet harder zou ingrijpen in de loonontwikkeling om zo de inflatie tegen te gaan. Drees en De Brauw maakten tevens bezwaar tegen de bezuinigingen op verkeer en het hoger onderwijs en de academische ziekenhuizen, waarvoor zij als minister verantwoordelijk waren.

meer over

3.

1979: Dolman en Vondeling

Op 17 juli 1979 kreeg de Tweede Kamer een nieuwe voorzitter: Dick Dolman. Hij volgde Anne Vondeling op, die lid van het Europees Parlement werd. Dat was het eerste rechtstreeks gekozen Europese Parlement.

 
Dick Dolman

Dolman was op de laatste dag voor het reces met overgrote meerderheid tot Kamervoorzitter gekozen. Van Vondeling, die al sinds 1946 Kamerlid was, werd op die dag feestelijk afscheid genomen. Enkele maanden later (op 22 november) zou Vondeling bij een auto-ongeluk in de Belgische Ardennen om het leven komen.

4.

1946: Prinsjesdag in juli

Na de Tweede Kamer- en Statenverkiezingen van voorjaar 1946 en de daaropvolgende verkiezing van de Eerste Kamer kende Nederland vanaf 23 juli van dat jaar weer een volledig gekozen parlement.

In september en oktober 1945 waren de Tweede en Eerste Kamer al wel als tijdelijke Staten-Generaal bijeengekomen. Die Kamers waren echter incompleet doordat sommige leden tijdens de oorlogsjaren waren overleden of ontslag hadden genomen, en omdat de NSB'ers niet mochten terugkeren. In november 1945 waren nieuwe leden benoemd om deze vacatures te vervullen. De koningin had toen op sobere wijze de zitting van dat noodparlement geopend.

Op 23 juli 1946 opende de koningin de buitengewone zitting van de nieuwgekozen Staten-Generaal. Er was nog geen Gouden Koets en de stoet was nog beperkt, maar toch was er sprake van een feestelijke gebeurtenis die net als op 'gewone' Prinsjesdagen veel belangstelling trok.

In september 1946 zou er geen Prinsjesdag zijn. Toen opende minister Beel met een korte rede de zitting.

5.

1935: Kabinetscrisis Colijn II

Op 23 juli 1935 ontstond er een kabinetscrisis. Toen was het de katholieke Tweede Kamerfractie onder leiding van fractievoorzitter Aalberse die in conflict kwam met het kabinet. Ook toen was de financieel-economische politiek inzet van het conflict. Colijn had tijdens een debat over een groot bezuinigingsvoorstel om vertrouwen in zijn kabinet gevraagd. De katholieken wilden dat niet geven.

Een poging van Aalberse om een kabinet te vormen waaraan ook de sociaaldemocraten deelnamen mislukte. De VDB weigerde medewerking, en de katholieken wilden per se dat er een derde partij zou meedoen. Colijn keerde toen terug met een nieuw kabinet, dat in samenstelling echter weinig verschilde van het vorige kabinet.

6.

En verder...