Fracties in het Europees Parlement

Een fractie is een politiek samenwerkingsverband tussen Europese parlementsleden met dezelfde politieke overtuiging (christendemocratisch, liberaal, socialistisch, etc.). Vanuit deze overtuiging probeert een fractie invloed uit te oefenen op Europees beleid. De fracties komen voort uit meer dan honderd nationale politieke partijen. Er zitten op dit moment zeven fracties in het Europees Parlement. Om een fractie te vormen zijn er minimaal 25 leden nodig uit minimaal 7 lidstaten. Naast de politieke fracties is er nog een groep 'niet-ingeschrevenen', Europarlementariërs die nog niet gekozen hebben in welke fractie zij thuishoren, of geen fractie met hun politieke overtuiging hebben kunnen oprichten.

EP-leden van politieke partijen verenigen zich dus niet in fracties op grond van hun nationaliteit of het land van waaruit ze gekozen zijn, maar op basis van hun gezamenlijke politieke voorkeur. De gezamenlijke politieke voorkeur heeft een vrij algemeen karakter. Zo hebben het CDA en de ChristenUnie diverse opvattingen over Europees beleid, maar zitten zij wel samen in de EVP-fractie. Hetzelfde geldt voor de VVD en D66, die gezamenlijk in Renew Europe zitten.

Verschillende fracties zijn ook verbonden met op Europees niveau georganiseerde partijen, die in het Verdrag worden erkend als "een belangrijke factor voor integratie binnen de Unie. Zij dragen bij tot de vorming van een Europees bewustzijn en tot de uiting van de politieke wil van de burgers van de Unie". Dat is echter geen voorwaarde om een fractie te kunnen vormen in het Europees Parlement.

Inhoudsopgave van deze pagina:


1.

Taken

De fracties spelen een essentiële rol bij het functioneren van het Europees Parlement. Zij bepalen welke onderwerpen tijdens een plenaire vergadering worden besproken. Ook kunnen zij amendementen (wijzigingsvoorstellen) indienen op wetsvoorstellen of verslagen waarover tijdens de plenaire vergadering wordt gestemd. Voorafgaand aan de plenaire zittingen stellen de fracties tijdens de fractievergaderingen hun politieke standpunt vast. De leden kunnen echter niet worden gedwongen het standpunt van de fractie te volgen.

'Fractiecoördinatoren' spelen een belangrijke rol. Zij vormen een aanspreekpunt binnen de fractie voor specifieke politieke onderwerpen en organiseren steun binnen de commissies als er over verslagen moet worden gestemd.

Elke fractie wijst een of meer voorzitters aan. De fractievoorzitters coördineren hun werkzaamheden in de Conferentie van voorzitters.

De invloed van de fracties blijkt uit het feit dat zij alle kandidaten voor de belangrijke posities leveren, waaronder ook de voorzitter van het Europees Parlement, vicevoorzitters, voorzitters van de commissies en de quaestoren. Het lidmaatschap van een fractie verzekert een parlementslid van meer spreektijd.

2.

Werkwijze

  • Fracties regelen hun interne organisatie met behulp van een voorzitter, een bureau en een secretariaat.
  • De zetels (zitplaatsen) van de leden in de grote vergaderzaal worden verdeeld overeenkomstig hun fractielidmaatschap, van links naar rechts, na overeenstemming tussen de fractievoorzitters.
  • Er zijn 25 leden nodig om een fractie te vormen en in een fractie moeten minimaal 7 lidstaten vertegenwoordigd zijn. De leden mogen lid zijn van slechts één fractie.
  • Normaal gesproken hoeft het Parlement de politieke verwantschap van leden van een fractie niet te beoordelen. De leden die een fractie oprichten, accepteren per definitie dat er sprake is van onderlinge politieke verwantschap. Alleen als de leden dit ontkennen, moet het Parlement nagaan of de fractie is opgericht in overeenstemming met het Reglement.
  • De oprichting van een fractie moet in een verklaring aan de Voorzitter worden meegedeeld. In deze verklaring moeten de naam van de fractie, de namen van haar leden en de samenstelling van haar bureau worden vermeld. De verklaring van de oprichting van een fractie wordt gepubliceerd in het Publicatieblad van de Europese Unie.
  • Voordat in de plenaire vergadering wordt gestemd, behandelen de fracties de verslagen die door de parlementaire commissies worden opgesteld en dienen zij amendementen (wijzigingsvoorstellen) in.
  • Het standpunt van de fractie wordt in overleg vastgesteld; de leden zijn niet verplicht te stemmen. De leden zijn niet verplicht het standpunt van de fractie te volgen.
  • Om hun werkzaamheden te ondersteunen krijgen fracties een toelage om een secretariaat te bekostigen.

3.

Niet-ingeschreven parlementariërs

Sommige leden zijn van geen enkele fractie lid en in dat geval maken zij deel uit van de niet-ingeschrevenen. Het gaat om enkele tientallen Europarlementariërs. Voor praktische zaken en vanwege gelijke behandeling worden de niet-ingeschreven leden in de meeste gevallen wel als één fractie beschouwd. Zo krijgen zij collectief spreektijd en krijgen zij een secretariaat ter beschikking.

4.

Relatie met politieke partijen

De fracties in het Europees Parlement kunnen zich ook buiten het Europees Parlement verenigen in een Europese politieke partij. Deze politieke partijen staan verder organisatorisch volledig los van de fractie.

5.

Overzicht fracties

De volgende fracties hebben zitting in het Europees Parlement:

 

Naam Fractie

Afkorting

Aantal zetels (2019-2024)*

Europees Unitair Links/Noords Groen Links

GUE/NGL

37

Europese Conservatieven en Hervormers

ECR

67

Fractie Europese Volkspartij

EVP

176

Fractie Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten

S&D

141

Groenen/Europese Vrije Alliantie

Groenen/EVA

72

Identiteit en Democratie

ID

59

Niet-ingeschrevenen

NI

50

Renew Europe

RENEW

101

  • Dit is de zetelverdeling na brexit per 01-01-2020, toen het zetelaantal in het Europees Parlement van 751 terugging naar 705.