Roemenië

Roemenië heeft een instabiel politiek stelsel met veel kabinetswisselingen. In februari 2020 overleefde de regering een motie van wantrouwen niet. De regering was demissionair en had minder bevoegdheden. Dit was een minderheidsregering onder leiding van de liberaal Ludovic Orban. In maart 2020 trad het kabinet-Orban II aan.

In Roemenië zijn na het herstel van de democratie centrumrechtse (liberale) en socialistische kabinetten afwisselend aan de macht geweest. Ook het Verbond van de Hongaarse minderheid heeft regelmatig deel uitgemaakt van de coalitie. De scheiding tussen links en rechts is niet altijd duidelijk en nationalisme en traditionele waarden spelen een belangrijke rol in de Roemeense politiek. Vooral de sociaaldemocratische regeringen kregen te maken met diverse corruptieschandalen.

Roemenië is sinds 2007 lid van de Europese Unie. Het land was in de eerste helft van 2019 voorzitter van de Raad van de Europese Unie. De Roemeense politicus Adina Ioana Vălean is Eurocommissaris voor vervoersbeleid.

Roemenië is een parlementaire republiek, waarin de president staatshoofd en de premier regeringsleider is. De president wordt rechtstreeks gekozen voor een periode van vijf jaar (maximaal twee periodes). De president benoemt formeel de premier, maar daarbij is parlementaire steun voor de kandidaat essentieel. Een door de minister-president voorgedragen kabinet kan alleen aantreden na aanneming van een vertrouwensmotie. Het parlement bestaat uit twee Kamers: Camera Deputatilor (Kamer van Afgevaardigden) en Senat (Senaat). Beide 'Kamers' hebben dezelfde rechten. Wetsvoorstellen worden in Kamer en Senaat beoordeeld en eventueel geamendeerd. Steeds worden voorstellen heen en weer gezonden om het oordeel van de andere 'Kamer' te vragen. Als bij wetgeving Kamer en Senaat verschillend oordelen over een wetsvoorstel treedt één van beide 'Kamers' uiteindelijk op als beslissingsorgaan (Cameră decizională). Er is een Constitutioneel Hof dat wetten kan toetsen aan de Grondwet.

Kiesstelsel

In 2016 is voor de Kamer een nieuw kiesstelsel ingevoerd. 308 Kamerleden worden in districten op basis van evenredige vertegenwoordiging gekozen (1 afgevaardigde per 73.000 inwoners). Hier worden nog 18 vaste zetels voor nationale minderheden aan toegevoegd. Er is een kiesdrempel van circa vijf procent. Voor lijstverbindingen ligt de kiesdrempel tussen de acht en tien procent.

De senatoren worden eveneens via evenredige vertegenwoordiging gekozen (1 afgevaardigde per 168.000 inwoners).

Partijen

In het parlement zijn grote en middelgrote blokken aanwezig. Politieke partijen wisselen regelmatig van samenwerkingsverbond. Momenteel staat aan de linkerzijde de Sociaaldemocratische PSD (Partidul Social Democrat). Met 154 zetels in de Camera Deputalitor is het de grootste partij in het parlement. Aan de rechterzijde staan de liberale PNL (Partidul Național Liberal) en de Christendemocratische PMP (Partidul Mișcarea Populară). De USR (Uniunea Salvați România) is een middenpartij, de focus ligt op het bestrijden van corruptie en het versterken van de rechtsstaat. Een andere centrumpartij is de ALDE (Alianța Liberalilor și Democraților), een liberale-centrum partij. De UMDR (Uniunea Democrată Maghiară din România) komt op voor de rechten van de Hongaarse minderheid in Roemenië.