Tweede Kamerverkiezingen 1972

Het politieke beeld veranderde door de vervroegde Tweede Kamerverkiezingen van 29 november 1972 drastisch. KVP en CHU verloren flink (elf zetels), waar PvdA en VVD wonnen. De PvdA bleef met Joop den Uyl als lijsttrekker de grootste. Hans Wiegel leidde de VVD naar zes zetels winst. Winnaar was ook de PPR, die vijf zetels won. Ter rechterzijde won de Boerenpartij twee zetels en behaalde de conservatief-katholieke RKPN één zetel.

De verkiezingen waren nodig door de val van het Kabinet-Biesheuvel I. Centrumrechts behield een krappe meerderheid, maar door het verlies van DS'70 was terugkeer van een kabinet-Biesheuvel vrijwel uitgesloten. Lange tijd was er sprake van een impasse, maar uiteindelijk formeerden PvdA, KVP, ARP, PPR en D66 het Kabinet Den Uyl. Bij deze verkiezingen hadden voor het eerst ook 18- tot 21-jarigen stemrecht.

1. Uitslag

Partij	Stemmen	%	Zetels	Winst/verlies
PvdA	2.021.454	27,3	43	+4
KVP	1.305.401	17,7	27	-8
VVD	1.068.375	14,4	22	+6
ARP	653.609	8,8	14	+1
PPR	354.829	4,8	7	+5
CHU	354.463	4,4	7	-3
CPN	330.398	4,4	7	+1
D'66	307.048	4,1	6	-5
DS'70	304.714	4,1	6	-2
SGP	163.114	2,2	3
Boerenpartij	143.239	1,9	3	+2
GPV	131.236	1,7	2
PSP	111.262	1,5	2
RKPN	67.658	0,9	1	+1
Democratische Middenstandspartij	41.262	0,5	0
NMP	32.970	0,4	0	-2
Lijst-Stam	1547	0,0	0
Partij van het Recht	656	0,0	0
Anti-Woningnood Actie	574	0,0	0
Nieuwe Roomse Partij	236	0,0	0

2. Kerngegevens

In onderstaande tabel zijn de kerngegevens van de verkiezingen in 1972 opgenomen.

Tweede Kamerverkiezingen 1972
verkiezingsdatum	29 november
aantal kiesgerechtigden	8.915.179
aantal uitgebrachte stemmen	7.445.287
aantal geldige stemmen	7.394.045
aantal ongeldige stemmen	29.855
blanco stemmen	21.387
opkomstpercentage	83,5
aantal deelnemende partijen	20
aantal partijen dat zetel behaalde	14

3. Lijsttrekkers en verkiezingsprogramma's

In onderstaande tabel is per partij aangegeven wie de lijsttrekker was en met welk verkiezingsprogramma een partij mee heeft gedaan aan de verkiezingen.

Partij	Lijsttrekker	Verkiezingsprogramma
PvdA	Joop Den Uyl	Keerpunt 1972. Regeerakkoord van de progressieve drie.
KVP	Frans Andriessen	Schets van beleid voor 1973 en volgende jaren.
VVD	Hans Wiegel	De VVD belooft niet meer dan mogelijk is
ARP	Barend Biesheuvel	Schets van beleid voor 1973 en volgende jaren.
PPR	Bas de Gaay Fortman	Keerpunt 1972. Regeerakkoord van de progressieve drie.
CHU	Arnod Tilanus	Schets van beleid voor 1973 en volgende jaren.
CPN	Fré Meis, Marcus Bakker	Verkiezingsprogramma 1972*
D'66	Hans van Mierlo	Keerpunt 1972. Regeerakkoord van de progressieve drie.
DS'70	Wim Drees jr.	Werkprogramma.
SGP	Hette Abma	Verkiezingsprogramma 1972*
Boerenpartij	Hendrik Koekoek	Wat de Boeren-Partij wil
GPV	Piet Jongeling	De weg uit de chaos.
PSP	Bram van der Lek	Naar een nieuwe, rechtvaardiger maatschappij.
RKPN	Klaas Beuker	Partijprogramma Rooms Katholieke Partij Nederland.

*

(nog) niet beschikbaar

Gekozenen

Neem contact op met de redactie van PDC voor een overzicht van de gekozen Kamerleden.

4. Achtergrond verkiezingen

kabinetscrisis 1972

Polygoon-journaal over verkiezingsstrijd

Meer over

Bent u als journalist of wetenschapper op zoek naar statistische gegevens over personen uit het biografisch archief, bijvoorbeeld gemiddelde leeftijd, ervaring, herkomst, beroep, m/v of zittingsduur? De redactie van PDC kan deze gegevens onder voorwaarden beschikbaar stellen voor wetenschappelijk onderzoek en journalistieke publicaties. Neem voor meer informatie contact op.

Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.