W.H. (Willem) Vliegen

foto W.H. (Willem) Vliegen
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Fotoarchief Eerste Kamer

Eén van de grote voormannen van de sociaaldemocraten in de eerste helft van de twintigste eeuw. Was typograaf en propagandist in Limburg en werd later redacteur van dagblad Het Volk. Als politicus voor alles een pragmatisch reformist en in 1913 daarom voorstander van regeringsdeelname van de SDAP. Keerde zich in 1918 ook tegen Troelstra's revolutiepoging. Naast Kamerlid en partijvoorzitter tevens wethouder in Amsterdam. Eenvoudige arbeider, die zich door zelfstudie opwerkte tot een welsprekende afgevaardigde die goed gedocumenteerde betogen hield. Geschiedschrijver van de vooroorlogse sociaaldemocratie. Ook buiten eigen kring gerespecteerd.

SDAP
in de periode 1909-1937: lid Tweede Kamer, lid Eerste Kamer

Inhoudsopgave van deze pagina:


1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Wilhelmus Hubertus (Willem)

geboorteplaats en -datum
Gulpen, 20 november 1862

overlijdensplaats en -datum
Bloemendaal, 29 juni 1947

2.

Partij/stroming

partij(en)
  • SDB (Sociaal-Democratische Bond), van 9 september 1883 tot 26 augustus 1894
  • SDAP (Sociaal-Democratische Arbeiderspartij), van 26 augustus 1894 tot 9 februari 1946
  • PvdA (Partij van de Arbeid), van 9 februari 1946 tot 29 juni 1947

3.

Hoofdfuncties/beroepen (7/24)

  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 21 september 1909 tot 1 oktober 1915 (voor het kiesdistrict Amsterdam IX)
  • lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 27 november 1917 tot 24 juli 1922 (voor Noord-Holland)
  • wethouder (van financiën en gemeentebedrijven) van Amsterdam, van 30 oktober 1918 tot 2 september 1919
  • directeur Informatiebureau van de Vereniging van Sociaal-Democratische raadsleden, van 1919 tot 1922
  • wethouder (van onderwijs, burgerlijke stand en kunstzaken) van Amsterdam, van 17 juni 1921 tot 10 januari 1923
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 25 juli 1922 tot 8 juni 1937
  • lid gemeenteraad van 's-Gravenhage, van 6 september 1927 tot 5 september 1939

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Partijpolitieke functies

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5.

Nevenfuncties (2/8)

  • voorzitter commissie van onderzoek naar woningbouw met rijkssteun, vanaf december 1928
  • lid Nederlandse delegatie naar de Ontwapeningsconferentie, 1932

afgeleide functies, presidia etc. (2/6)
  • voorzitter begrotingscommissie voor hoofdstuk III (Buitenlandse Zaken) (Tweede Kamer der Staten-Generaal) (voor 1932)
  • voorzitter begrotingscommissie voor hoofdstuk III (Buitenlandse Zaken) (Tweede Kamer der Staten-Generaal) (voor 1935 en 1936)

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

6.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

7.

Activiteiten

als parlementariër (3/6)
  • Was in 1926 voornaamste woordvoerder van de voorstanders in zijn fractie van het Verdrag met België
  • Interpelleerde in 1933 minister Deckers over diens order waardoor militaire ambtenaren der land- en zeemacht werd verboden aangesloten te zijn of steun te verlenen aan sociaaldemocratische verenigingen
  • Interpelleerde in 1934 minister Van Schaik over de uitzetting op last van de burgemeester van Laren (N.H.) van vier Duitsers naar Duitsland en de toepassing van de Vreemdelingenwet daarbij

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.

8.

Wetenswaardigheden

algemeen (3/4)
  • Was in 1906 in de gemeenteraad van Amsterdam de opvolger van Henri Polak
  • Leidde in 1909 het SDAP-congres in Deventer waar de linkse oppositie onder leiding van Wijnkoop zich afscheidde van de SDAP
  • Als medeoprichter van de SDAP mocht hij in 1946 bij de opheffing van de partij de 'lijkrede' uitspreken

uit de privésfeer
  • Vereerde aanvankelijk de anarchistenleider Ferdinand Domela Nieuwenhuis en noemde daarom zijn oudste zoon Ferdinand
  • Oprichter van de Bond voor Algemeen Kies- en Stemrecht afdeling Maastricht

anekdotes en citaten
  • Redigeerde als jonge man in Maastricht het blad "De Volkstribuun" waarin hij een recept afdrukte voor het maken van dynamiet. Hij bood ook revolvers en patronen te koop en wekte socialistische meisjes op hun vrijers met Sinterklaas te verrassen met een vernikkelde of geëmailleerde revolver met een doos patronen.
  • Zat in 1893 een maand in de gevangenis wegens belediging van marechaussees

verkiezingen (3/4)
  • Versloeg in 1913 na herstemming V.H. Rutgers (arp)
  • Versloeg in 1917 bij een tussentijdse verkiezing van een Eerste Kamerlid in Provinciale Staten van Noord-Holland in de vierde stemmingsronde D.P.D. Fabius (arp) met 41 tegen 21 stemmen. Na de derde stemming was W.H. de Beaufort afgevallen.
  • Versloeg in 1919 bij de periodieke verkiezing van Eerste Kamerleden in Provinciale Staten van Noord-Holland in de derde stemmingsronde P.A. Diepenhorst met 38 tegen 34 stemmen

niet-aanvaarde politieke functies
  • lid Eerste Kamer, juli 1922 (koos voor het Tweede Kamerlidmaatschap)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

9.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie (6/7)
  • A.A. de Jonge, "Vliegen, Wilhelmus Hubertus (1862-1947)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel I, 620
  • A.F. Mellink, "Vliegen, Wilhelmus Hubertus", in: Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland, deel I, 141
  • A.F. Mellink, "W.H. Vliegen, politikus-geschiedschrijver", in: Vijfde jaarbroek voor de geschiedenis van socialisme en arbeidersbeweging in Nederland" (1981)
  • J. Perry, "De voorman. Een biografie van Willem Hubert Vliegen" (1994)
  • P. Hofland, "Leden van de raad. De Amsterdamse gemeenteraad 1814-1941"
  • Persoonlijkheden in het Koninkrijk der Nederlanden in woord en beeld (1938)

Biografisch Woordenboek(en)
  • biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland
  • biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland

In de uitgebreide versie is een overzicht van publicaties opgenomen.

10.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.


Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.