CDA
functie(s) in de periode 1977-1994: lid Eerste Kamer, fractievoorzitter EK
Personalia
voornamen (roepnaam)
Adriaan Jakobus (Ad)
geboorteplaats en -datum
Westkapelle, 13 maart 1922
overlijdensplaats en -datum
Zoutelande (gem. Valkenisse, Zld.), 11 januari 1995
Partij/stroming
partij(en)
- CHU (Christelijk-Historische Unie), tot 11 oktober 1980
- CDA (Christen-Democratisch Appèl), vanaf 11 oktober 1980
Hoofdfuncties/beroepen (6/10)
- lid gemeenteraad van Middelburg, van 1 september 1953 tot 4 september 1962
- lid Provinciale Staten van Zeeland, van 1 juli 1958 tot 4 juli 1978
- wethouder (van onder meer volkshuisvesting, openbare werken, gemeentewerken en gemeentebedrijven) van Middelburg, van 2 september 1958 tot 3 juli 1962
- lid Gedeputeerde Staten (onder meer belast met economische aangelegenheden en nutsbedrijven) van Zeeland, van 3 juli 1962 tot 7 juni 1978
- lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 20 september 1977 tot 1 januari 1994
- fractievoorzitter CDA Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 26 oktober 1988 tot 1 januari 1994
U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.
Partijpolitieke functies
In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.
Nevenfuncties (4/8)
- lid Raad van Commissarissen Gasvoorziening, omstreeks januari 1979 tot 1989
- voorzitter VEGIN (Vereniging van Exploitanten van Gasbedrijven in Nederland), van 1972 tot 1 januari 1990
- voorzitter Stichting Verpleeg- en Rusthuizen in Zeeland, omstreeks januari 1979
- lid Algemene Energieraad, omstreeks oktober 1988 tot 1991
afgeleide functies, presidia etc. (4/6)
- lid Raadgevende Interparlementaire Beneluxraad, van 1983 tot januari 1994
- lid parlementaire delegatie naar de Volksrepubliek China, van 6 oktober 1985 tot 12 oktober 1985
- voorzitter vaste commissie voor Verkeer en Waterstaat (Eerste Kamer der Staten-Generaal), van 23 juni 1987 tot 11 juni 1991
- lid College van Senioren (Eerste Kamer der Staten-Generaal), van 26 oktober 1988 tot 1 januari 1994
U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.
Opleiding
In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.
Activiteiten
als parlementariër
- Was aanvankelijk woordvoerder voor landbouw, verkeer en waterstaat, economische zaken en binnenlandse zaken van de CDA-Eerste Kamerfractie
opvallend stemgedrag (2/8)
- Behoorde in 1990 tot de tien leden van zijn fractie die tegen het wetsvoorstel aftopping reiskostenforfait stemden
- Behoorde in 1992 tot de meerderheid van zijn fractie die tegen een wijziging van de Winkelsluitingswet (verruiming openstelling) stemde
In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.
Wetenswaardigheden
algemeen
- Diende in februari 1968 in de Unieraad van de CHU een resolutie in waarin ingestemd werd het gezamenlijke televisie-optreden van fractievoorzitters Mellema met zijn collega's Schmelzer en Biesheuvel. De resolutie kreeg een grote meerderheid. Dit was een belangrijke stap naar verdere christendemocratische samenwerking.
- Werd bekend doordat hij als fractievoorzitter leiding gaf aan de CDA-senaatsfractie die een kritische houding innam ten aanzien van het kabinet-Lubbers III. Dat leidde tot een moeizame verhouding met CDA-premier en -leider Lubbers.
- Uitte in oktober 1991 in een interview met weekblad "Haagse Post" kritiek op het functioneren van Tweede Kamerleden. Hij vond vooral dat Tweede Kamerleden (met name die van zijn eigen CDA) zich als "stemvee" gedroegen, vanwege de hechte afspraken uit het regeerakkoord. Later nam hij zijn woorden enigszins terug en verklaarde hij dat hij de taak van het parlement vooral zag in het controleren van de macht.
- Riep in februari 1992 in 'De Werkgever', het blad van het NCW, het kabinet op om te stoppen in plaats van te blijven doormodderen. Vicepremier Kok betitelde dat als sfeerverpestend in de coalitie en PvdA-fractievoorzitter Wöltgens vroeg Lubbers nadrukkelijk afstand van die uitspraak te nemen.
anekdotes en citaten
- Als Bijbelkenner raakten de woorden hem pijnlijk die premier Lubbers in juli 1991 tot hem sprak in het debat over verhoging van het huurwaardeforfait [waar de CDA-fractie dreigde tegen te stemmen]. Lubbers zei, met verwijzing naar Spreuken 11-14: "waar de samenhang in de politiek gaat ontbreken, komt het volk om (...)."
verkiezingen
- In 1974 kandidaat in en in 1980 en 1981 gekozen door Groep I: Noord-Brabant, Zeeland, Utrecht en Limburg
pseudoniemen, bij-, koos- en schuilnamen
"De onderkoning van Zeeland" (verwierf deze bijnaam in de jaren zestig)
Publicaties van/over
literatuur/documentatie
- Trouw, 10 november 1989
- Vrij Nederland , 9 december 1989
- Teun Lagas, "Zeeuwse CDA'er zette dommelende Eerste Kamer weer aan het werk. Ad Kaland 1922-1995", Trouw, 12 januari 1995
- Jan-Joost Lindner, "Kaland was vooral een machtsmens", De Volkskrant, 12 januari 1995
Familie/gezin
In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.
