Jhr.Mr. J.G.H. van Tets van Goudriaan

foto Jhr.Mr. J.G.H. van Tets van Goudriaan
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Beeldbank Nationaal Archief

Minister van Binnenlandse Zaken in het kabinet-Rochussen en minister van Financiën in het kabinet-Van Zuylen van Nijevelt/Van Heemstra. Was daarvoor als ambtenaar een belangrijke medewerker van Thorbecke en werd door hem in 1852 tot Commissaris van de Koning in Zeeland benoemd. Wist wel een wet over het gebruik van spoorwegen tot stand te brengen, maar zag zijn wetsvoorstel over de spoorwegaanleg stranden in de Eerste Kamer. Als minister van Financiën bekritiseerd vanwege de oplopende tekorten. Telg uit een oud-Hollands regentengeslacht.

liberaal
in de periode 1852-1862: minister, Commissaris van de Koning(in)

Inhoudsopgave van deze pagina:


1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Jacob George Hieronymus

geboorteplaats en -datum
Haarlem, 7 december 1812

overlijdensplaats en -datum
Nijmegen, 14 maart 1885

2.

Partij/stroming

stroming(en)
  • liberaal (Thorbeckiaan)
  • "pragmatisch liberaal", omstreeks 1862

3.

Hoofdfuncties/beroepen (7/10)

  • referendaris eerste klasse, Raad van State, van 1 augustus 1843 tot 1 januari 1853
  • referendaris eerste klasse, ministerie van Binnenlandse Zaken, van 1 april 1850 tot 1 januari 1853
  • Commissaris des Konings in Zeeland, van 1 januari 1853 tot 18 maart 1858 (benoemd bij K.B. van 19 november 1852)
  • minister van Binnenlandse Zaken, van 18 maart 1858 tot 23 februari 1860
  • ambteloos, van 23 februari 1860 tot 14 maart 1861
  • minister van Financiën, van 14 maart 1861 tot 31 januari 1862
  • ambteloos, vanaf 1 februari 1862

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Nevenfuncties

afgeleide functies, presidia etc.
tijdelijk voorzitter van de ministerraad, van 1 april 1859 tot 1 juli 1859

5.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

6.

Activiteiten

als bewindspersoon (beleidsmatig)
  • Diende in 1859 een wetsvoorstel in over het van staatswege aanleggen van een kanaal van Amsterdam naar de Noordzee. Het wetsvoorstel bleef onafgedaan.
  • Op 8 februari 1860 verwierp de Eerste Kamer met 20 tegen 17 stemmen het door hem en Van Bosse verdedigde wetsvoorstel inzake de concessiën voor de aanleg en de exploitatie van de Noorder- en Zuiderspoorwegen. Deze verwerping, die mede op aandringen van de koning geschiedde, en die vanaf de publieke tribune werd toegejuicht, leidde tot de val van het kabinet.
  • Op 31 mei 1861 verwierp de Eerste Kamer met 20 tegen 12 stemmen het door hem verdedigde wetsvoorstel over vaststelling van het briefport en regeling van de aangelegenheden der brievenposterij

als bewindspersoon (wetgeving)
  • Bracht in 1858 een wet tot stand waarbij de gemeente Schokland (het inmiddels ontvolkte eiland in de Zuiderzee) bij de gemeente Kampen werd gevoegd
  • Bracht in 1858 een wet tot stand waarbij het ledental van de Tweede Kamer werd verhoogd van 68 naar 72
  • Bracht in 1859 samen met minister Boot de Wet op het gebruik van spoorwegen tot stand. Deze bepaalde onder meer dat de exploitant van een spoorwegdienst verantwoordelijk was voor eventuele schade. Verder moest door de ondernemer worden toegestaan dat zijn spoorweg werd doorsneden door wegen en dat andere spoordiensten er gebruik van mochten maken. Er konden regels worden gesteld aan het toezicht op de spoordienst en aan zaken als de diensten op stations, de samenstelling van treinen, de snelheid en de bedienden.

7.

Wetenswaardigheden

algemeen
  • Klom als ambtenaar van Binnenlandse Zaken spoedig in 1850 op tot referendaris en speelde in die functie een voorname rol bij het ontwerpen van de organieke wetgeving door Thorbecke
  • Zijn financiële beleid werd in 1861 bekritiseerd, omdat hij de Indische baten 5 miljoen gulden te hoog had ingeschat. Het tekort op de begroting steeg naar 6 miljoen gulden.

uit de privésfeer
  • Was in Leiden een leerling van Thorbecke
  • Zijn echtgenote was verwant aan Simon van Slingelandt, raadpensionaris in 1727-1736
  • Zijn broer, G.F. van Tets, was Gedeputeerde van Noord-Holland

verkiezingen
  • Was in 1860, 1862, 1865, 1868, 1869 en 1870 Tweede Kamerkandidaat in het district Middelburg en in 1866 in het district Goes, maar werd steeds in de eerste stemmingsronde verslagen

8.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek, deel IX, 1115

Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek

9.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

10.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.


Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.