J.F. Zijlker

foto J.F. Zijlker
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Collectie-Van Eck (Nationaal Archief)

Typische negentiende-eeuwse vertegenwoordiger van de liberale Groningse herenboeren. Was zelf eigenaar van een groot boerenbedrijf in Nieuw-Beerta. Ontwikkelde zich door zelfstudie. vóór 1848 al actief in bewegingen die aandrongen op democratisering van het bestuur. Kwam in de Kamer op voor de belangen van Oost-Groningen en was tamelijk actief. Bewoog zich aanvankelijk wat onwennig en wat schuchter in Haagse kringen, maar kreeg allengs meer zelfvertrouwen en gezag. Vooral bekend geworden door zijn dagboek dat in 1948 werd gepubliceerd. Werd na zijn overlijden opgevolgd door zijn zoon.

Thorbeckiaan
in de periode 1849-1868: lid Tweede Kamer

Inhoudsopgave van deze pagina:


1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Jan Freerks

geboorteplaats en -datum
Nieuw-Beerta (gem. Beerta, Gr.), 28 april 1805

overlijdensplaats en -datum
Winschoten, 2 maart 1868

2.

Partij/stroming

stroming(en)
liberaal (Thorbeckiaan)

3.

Hoofdfuncties/beroepen

  • landbouwer (landbouwbedrijf van circa 60 ha.) te Nieuw-Beerta, van 1829 tot 1861
  • lid gemeenteraad van Beerta, vanaf 1830 (nog in 1839)
  • lid Provinciale Staten van Groningen, van 6 juli 1847 tot februari 1849 (voor de landelijke stand, district Zuidbroek)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 13 februari 1849 tot 20 augustus 1850 (voor het kiesdistrict Winschoten)
  • lid Provinciale Staten van Groningen, van 24 september 1850 tot januari 1851 (voor het kiesdistrict Winschoten)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 7 oktober 1850 tot 26 april 1853 (voor het kiesdistrict Appingedam)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 14 juni 1853 tot 1 oktober 1866 (voor het kiesdistrict Appingedam)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 19 november 1866 tot 3 januari 1868 (voor het kiesdistrict Appingedam)

4.

Nevenfuncties

vicepresident Genootschap ter bevordering van de nijverheid te Onderdendam, afdeling Beerta, vanaf 1845

5.

Activiteiten

als parlementariër
  • Voerde in de Kamer regelmatig het woord over uiteenlopende onderwerpen (landbouw, handel, waterstaat, onderwijs, defensie, koloniën) en over zaken betreffende Groningen
  • Behoorde in 1854 tot de 19 leden die tegen het wetsvoorstel tot vaststelling van het reglement op het beleid der regering van Nederlandsch-Indië stemden
  • Stemde in 1860 vóór de ontwerp-Wet aanleg van spoorwegen voor rekening van de staat

6.

Wetenswaardigheden

algemeen
  • Vóór 1840 was hij actief in adresbewegingen in Groningen die aandrongen op afschaffing van de Ridderschap en van de heerlijke rechten en die pleitte voor democratische hervormingen, zoals directe verkiezingen
  • Werd in januari 1868 wel herkozen, maar kon niet meer worden beëdigd in verband met zijn gezondheidstoestand

uit de privésfeer
  • Zijn zoon Aeilko was in 1890 oprichter van de Koninklijke Nederlandse Petroleum Maatschappij in Nederlands-Indië, een voorloper van Shell

verkiezingen (3/5)
  • Werd in 1854, 1858, 1862 en 1866 bij de periodieke verkiezingen steeds met grote meerderheid in de eerste stemmingsronde gekozen
  • Werd in 1866 bij de algemene verkiezingen samen met R. Westerhoff gekozen. Zij versloegen onder anderen B.J. Gratama en jhr. O.Q.J.J. van Swinderen.
  • Werd in 1868 bij de algemene verkiezingen samen met R. Westerhoff gekozen. Zij versloegen onder anderen G. Groen van Prinsterer en B.J. Gratama.

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

7.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
  • J.A. Lok, scriptie geschreven in het kader van de studie basisdoctoraal, vak geschiedenis der staatsinstellingen, R.U. Leiden, 1981
  • W.J. Formsma, "Het dagboek van Jan Freerks Zijlker" in: Groningse Volksalmanak 1948 (83-221)
  • Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek, deel III, 1529

Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek

8.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

9.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.


Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.