Dr. J.H.A. (Johann) Logemann

foto Dr. J.H.A. (Johann) Logemann
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Beeldbank Nationaal Archief

Minister van Overzeese Gebiedsdelen in het kabinet-Schermerhorn/Drees die te maken kreeg met het uitroepen van de Republiek Indonesia en de daarop volgende vrijheidsstrijd van de Indonesiërs. Wilde niet met Soekarno onderhandelen vanwege diens banden met de Japanners tijdens de oorlog. Voerde op landgoed 'De Hoge Veluwe' wel besprekingen met andere Indonesiërs over de toekomst van Nederlands-Indië. Was voor de oorlog hoogleraar staatsrecht in Batavia (het latere Djakarta) en behoorde in Nederlands-Indië tot 'de Stuw'-groep van progressieve bestuurders en hoogleraren. Werd daarom in rechtse kringen gewantrouwd. Na zijn ministerschap korte tijd Tweede Kamerlid en daarna wederom hoogleraar, ditmaal in Leiden.

PvdA, partijloos
in de periode 1945-1947: lid Tweede Kamer, minister

Inhoudsopgave van deze pagina:


1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Johann Heinrich Adolf (Johann)

geboorteplaats en -datum
Rotterdam, 19 januari 1892

overlijdensplaats en -datum
Noordwijkerhout, 12 november 1969

2.

Partij/stroming

partij(en)
PvdA (Partij van de Arbeid), vanaf 9 februari 1946

3.

Hoofdfuncties/beroepen (8/11)

  • controleur te Bodjonegara (Ned.-Indië), van 1914 tot 1915
  • ambtenaar, dienst pestbestrijding te Soerakarta (Ned.-Indië), van 1915 tot 1921
  • waarnemend inspecteur woningververbetering, dienst pestbestrijding te Soerakarta (Ned.-Indië), van 1921 tot 1923
  • waarnemend inspecteur, Generale Thesaurie te Batavia (Ned.-Indië), van 1924 tot 1924
  • hoogleraar staats- en administratiefrecht Rechtshogeschool te Batavia (Ned.-Indië), van oktober 1924 tot 1939
  • minister van Overzeese Gebiedsdelen, van 25 juni 1945 tot 3 juli 1946
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 4 juni 1946 tot 8 oktober 1947
  • hoogleraar staats- en administratief recht van Nederlands-Indië, Suriname en Curaçao, later tevens in de algemene staatsleer, Rijksuniversiteit Leiden, van 31 oktober 1947 tot 1 september 1962

gevangenschap/internering
  • geïnterneerd gijzelaarskamp te Buchenwald, van juli 1940 tot november 1941
  • geïnterneerd gijzelaarskamp te Haaren, van november 1941 tot mei 1942
  • geïnterneerd gijzelaarskamp te Sint-Michielsgestel, van mei 1942 tot september 1944

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Nevenfuncties (2/9)

  • lid Staatscommissie inzake de Grondwetsherziening (Staatscommissie-Van Schaik), van april 1950 tot 1954
  • lid bestuur Stichting Radio Nederland Wereldomroep, tot 1 januari 1956

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

5.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

6.

Activiteiten

als parlementariër
  • Voerde in december 1946 namens zijn fractie het woord in het debat over het Akkoord van Linggadjati

als bewindspersoon (beleidsmatig) (3/4)
  • Legde op 16 oktober 1945 een verklaring af over de toestand in Nederlands-Indië, met name op militair gebied. Tevens kondigde hij voorbereiding van een rijksconferentie aan, waarin over een toekomstige zelfstandige positie van de rijksdelen binnen het koninkrijksverband moest worden gesproken. Het uitroepen van de Republiek Indonesia werd een onberaden avontuur genoemd. Op 21 december 1945 legde hij een aanvullende verklaring af, met name over de bescherming van de Europese bevolking in Nederlands-Indië.
  • In april 1946 had hij een belangrijk aandeel in de onderhandelingen tijdens de Hoge Veluwe-conferentie op het jachtslot Sint Hubertus
  • Streefde naar een federatief verband in Indonesië waarvan de Republiek Indonesia slechts een onderdeel zou zijn en verzette zich tegen erkenning van de Republik Indonesia als die dat federatieve verband niet wilde aanvaarden

U ziet een selectie van activiteiten. In de uitgebreide versie is het gehele overzicht van activiteiten in te zien.

7.

Wetenswaardigheden

algemeen (3/4)
  • Dankte zijn ministerschap vooral aan zijn contacten als gijzelaar in Sint-Michielsgestel. Gaf daar aan medegeïnterneerden 'colleges' over Nederlands-Indië.
  • Tijdens zijn ministerschap vond de eenzijdige onafhankelijkheidsverklaring van Indonesië plaats (17 augustus 1945)
  • Legde op 2 mei 1946 in de Tweede Kamer een verklaring af over de (mislukte) onderhandelingen tijdens de Hoge Veluwe Conferentie

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

8.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
  • C. Fasseur, "Logemann, Johann Heinrich Adolf (1892-1969)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel IV, 316
  • Wie is dat? 1931, 1956

Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland

9.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

10.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.


Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.