H.J. (Henk) Hofstra

foto H.J. (Henk) Hofstra
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Beeldbank Nationaal Archief

Autoriteit op fiscaal gebied ('de Hercules onder de Nederlandse fiscalisten') en woordvoerder financiën van de PvdA-Tweede Kamerfractie in de jaren 1945-1956. Werd daarna minister van Financiën in het vierde kabinet-Drees. Mede dankzij de door hem doorgevoerde bestedingsbeperking herstelde de economie zich begin jaren zestig snel. Had het voortdurend aan de stok met de KVP-woordvoerder financiën, de leraar boekhoudkunde Lucas, en was met hem hoofdrolspeler bij de kabinetscrisis van 1958. Keerde korte tijd terug als Kamerlid en werd daarna vicepresident van scheepswerf Verolme. Lid en voorzitter van diverse commissies over belastingwetgeving. Deed in 1966 doctoraal rechten en werd meteen benoemd tot hoogleraar belastingrecht. Was toen bijna 62 jaar. Stond bekend als 'de best geklede man van het Binnenhof'.

SDAP, PvdA
in de periode 1945-1961: lid Tweede Kamer, minister

Inhoudsopgave van deze pagina:


1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Hendrik Jan (Henk)

wijziging in naam en/of titulatuur
  • H.J. Hofstra, tot 1966
  • Mr. H.J. Hofstra, vanaf 1966 (na behalen doctoraal examen in 1966)

geboorteplaats en -datum
Amsterdam, 28 september 1904

overlijdensplaats en -datum
Wassenaar, 16 februari 1999

2.

Partij/stroming

partij(en)
  • SDAP (Sociaal-Democratische Arbeiderspartij), tot 9 februari 1946
  • PvdA (Partij van de Arbeid), vanaf 9 februari 1946

3.

Hoofdfuncties/beroepen (8/16)

  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 20 november 1945 tot 4 juni 1946
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 30 oktober 1946 tot 13 oktober 1956
  • directeur N.V. "Centrale Arbeiders-Verzekeringsbank" te 's-Gravenhage, van 1948 tot 3 oktober 1956
  • directeur N.V. "De Centrale Algemene Verzekeringsmaatschappij" te 's-Gravenhage, van 1948 tot 3 oktober 1956
  • minister van Financiën, van 13 oktober 1956 tot 22 december 1958
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 20 maart 1959 tot 1 januari 1961
  • financieel directeur en vicevoorzitter Raad van Bestuur "Verolme United Shippyards" N.V., van 1 januari 1961 tot 1 september 1966
  • hoogleraar belastingrecht, Rijksuniversiteit Leiden, van 1 september 1966 tot 1 oktober 1974 (benoemd bij K.B. van 22 maart 1966)

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Partijpolitieke functies

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5.

Nevenfuncties (2/25)

  • lid bestuur Stichting Lubbers (beheer van belangen en onroerend goed van minister-president Lubbers)
  • lid Commissie voor de belastinghervorming (Commissie-Stevens), van 19 maart 1990 tot 1991

afgeleide functies, presidia etc. (2/3)
  • voorzitter begrotingscommissie voor Economische Zaken (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 28 september 1948 tot 21 september 1949
  • ondervoorzitter vaste commissie voor overleg inzake effecten-rechtsherstel (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van februari 1952 tot september 1953

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

6.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

7.

Activiteiten

als parlementariër
  • Was financieel-woordvoerder van de PvdA-Tweede Kamerfractie. Voerde in de jaren 1946-1956 en in 1959 en 1960 namens zijn fractie het woord bij de algemene financiële beschouwingen.

opvallend stemgedrag (0/2)

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.


als bewindspersoon (beleidsmatig)
  • Bracht in 1957 de Nota inzake de bestedingsbeperking uit. Omdat de bestedingen de nationale productie hadden overtroffen, werden uitgaven van de rijksoverheid (met f 197 miljoen) en van lagere overheden (met f 100 miljoen) verminderd. Verder werden consumentensubsidies op suiker en melk afgeschaft. Om particuliere investeringen af te remmen, werden fiscale maatregelen genomen, zoals het tijdelijk opschorten van de investeringsaftrek en verhoging van de vennootschapsbelasting. (4.600)
  • Verdedigde in 1958 samen met minister Samkalden in de Tweede Kamer de ontwerp-Algemene wet inzake rijksbelastingen. De wet werd in 1959 door staatssecretaris Van den Berge en minister Beerman in het Staatsblad gebracht. (4.080)
  • Diende in 1958 de ontwerp-wetsvoorstellen Wet op de inkomstenbelasting, Wet op de vermogensbelasting en Wet op de loonbelasting in. Deze wetsvoorstellen werden door minister Witteveen en staatssecretaris Van den Berge in 1964 in het Staatsblad gebracht. (5.380)

8.

Wetenswaardigheden

algemeen (3/5)
  • In 1952 verhinderde de KVP zijn benoeming tot minister van Financiën of staatssecretaris van belastingen
  • Hoofdrolspeler in de kabinetscrisis van december 1958 toen hij het amendement-Lucas onaanvaardbaar verklaarde
  • Verrichtte in 1978 namens de regering onderzoek naar de vereenvoudiging van de belastingwetgeving

uit de privésfeer
  • Studeerde twee jaar rechten achter in de auto tussen huis en kantoor
  • In 1984 stelde uitgeverij Kluwer de prof.mr. H.J. Hofstrapenning in

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

9.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie (6/7)
  • S. Hol, "De minister van financiën H.J. Hofstra: De theorie en de praktijk van socialistisch begrotingsbeleid en belastingpolitiek" (z.p., 1993)
  • S. Hol, H. Mobach, "Hendrik Jan Hofstra. Socialistische belastingpolitiek tussen zuinig beheer en maatschappelijke hervorming", in: Van Troelstra tot Den Uyl, Het vijftiende jaarboek voor het democratisch socialisme (Amsterdam 1994) 228-246
  • P. van der Heiden, "Henk Hofstra (1904-1999): 'De best geklede man van de Kamer'", in: Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 1999, 140-142
  • L.J.A. Pieterse, "Over H.J. Hofstra (1904-1999)" (2021)
  • Wie is dat? 1956
  • NRC Handelsblad, 17 februari 1999

In de uitgebreide versie is een overzicht van publicaties opgenomen.

10.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.


Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.