Mededeling betreffende Mauritanië - Hoofdinhoud

Titel

Mededeling van de Commissie aan de Raad betreffende het aanknopen van overleg met Mauritanië overeenkomstig artikel 96 van de overeenkomst van Cotonou

Datum Raadsdocument

07 november 2005

Nr Raadsdocument

14031/05

Nr. Commissiedocument

COM(2005) 546

Eerstverantwoordelijk ministerie

Buitenlandse Zaken

Behandelingstraject in Brussel

Werkgroep ACP, Raad Algemene Zaken en Externe Betrekkingen

Achtergrond, korte inhoud en doelstelling van het voorstel

Het betreft hier een mededeling van de CIE die niet gericht is op nieuw te vormen beleid, maar op het starten van gesprekken met Mauritanië onder artikel 96 van de Cotonou Overeenkomst.

Een consultatie onder artikel 96 wordt gestart wanneer geconstateerd wordt dat een land niet voldoet aan de essentiele voorwaarden voor samenwerking onder de Overeenkomst van Cotonou (democratie, rechtsstaat, mensenrechten). De op 3 augustus 2005 in Mauritanië gepleegde staatsgreep door de Conseil Militaire pour la Justice en la Démocratie (CMJD) onder leiding van kolonel Ould Vall was aanleiding voor deze consultaties.

De staatsgreep werd sterk veroordeeld door de Secrataris Generaal van de Verenigde Naties (SGVN), de voorzitter van de Afrikaanse Unie (AU), het voorzitterschap van de EU en de Europese Commissie (EC). De CMJD en de aangestelde burgerregering vormen een overgangsregering tot na de parlementaire en presidentiele verkiezingen. De nieuwe regering en de CMJD worden door vrijwel alle lagen van de bevolking geaccepteerd. De CMJD heeft een grondwetswijziging voorgesteld waarin de lengte en het aantal presidentiële termijnen wordt gelimiteerd. Hierover dient de bevolking zich uit te spreken in een referendum dat in het voorjaar van 2006 zal plaatsvinden.

Verder wil de CMJD vrije en onafhankelijke parlementaire en presidentiële verkiezingen organiseren binnen twee jaar na de staatsgreep. Leden van de CMJD en de overgangsregering kunnen zich niet verkiesbaar stellen. De CMJD en de overgangsregering hebben de wens om een democratiseringsproces in beweging te zetten, om hervormingen door te voeren op justitieel terrein en om de rechtsstaat te verbeteren. Politieke vrijheden dienen gegarandeerd te worden en politieke gevangen dienen vrijgelaten te worden. Internationale verdragen en conventies die door Mauritanië geratificeerd zijn dienen te worden nageleefd.

In artikel 9 van de Partnerschapsovereenkomst tussen enerzijds de EG en haar lidstaten en de Afrikaanse, Caribische en Stille Zuidzee landen (ACS) anderzijds zijn essentiële elementen voor de samenwerking vastgelegd: mensenrechten, respect voor democratische principes en de rechtsstaat. In het licht van deze afspraken wil de EU graag opheldering over de te houden verkiezingen en met name over de kieslijsten, het instellen van een onafhankelijke kiescommissie, de omstandigheden waaronder onafhankelijke waarnemers dienen te werken en de praktische voorbereidingen voor deelname aan de verkiezingen. Verder zou de EU willen weten of de verkiezingen niet eerder gehouden kunnen worden. De EU zou ook graag willen weten in hoeverre de toezeggingen die gedaan zijn door voorgaande regeringen over goed bestuur, met name bij de exploitatie van de natuurlijke hulpbronnen, liberalisering van de transport sectoren het macro-economische management worden nageleefd door de huidige regering. Als laatste wordt opheldering gevraagd aan Mauritanië over de maatregelen die het wil nemen aangaande de hervormingen in de justitiële sector, de versterking van de burgerlijke vrijheden en de vrijheid van meningsuiting.

De EU stelt daarom voor dat de Raad de Islamitische Republiek Mauritanië uitnodigt om beraadslagingen te houden onder artikel 9 en 96 van de Cotonou Overeenkomst. Vanwege de bijzondere omstandigheden waarin Mauritanië zich thans bevindt stelt de Commissie voor dat gebruik wordt gemaakt van artikel 96. De samenwerking en de financiële overeenkomsten met Mauritanië blijven gedurende de beraadslagingen gehandhaafd. Als laatste stelt de Commissie voor dat reeds geplande samenwerkingsprojecten op het gebied van goed bestuur en het herstel van de democratische rechtsstaat doorgang moeten vinden.

Rechtsbasis van het voorstel

n.v.t.

Besluitvormingsprocedure en rol Europees Parlement: n.v.t.

Instelling nieuw Comitologie-comité

nee

Subsidiariteit en proportionaliteit

Subsidiariteit

Strikt genomen niet van toepassing, want het betreft een mededeling. Voor zover tot een beoordeling dient te worden overgegaan, luidt het oordeel: positief. De Cotonou-overeenkomst is een gemengd akkoord waarbij zowel de EG als de lidstaten partij zijn en waarbij de EG en lidstaten hun optreden naar buiten toe coördineren. NL steunt daarom het voorstel van de Commissie dat de Raad namens de EG en de lidstaten op EG niveau op zal treden.

Proportionaliteit

Strikt genomen niet van toepassing, want het betreft een mededeling. Voor zover tot een beoordeling dient te worden overgegaan, luidt het oordeel: positief. Het voorstel van de Commissie is het geëigende middel om de Raad voor te stellen artikel 96 van de Cotonou-Overeenkomst toe te passen. Een mededeling is daarvoor het juiste rechtsinstrument.

Consequenties voor de EU-begroting

geen

Financiële, personele en administratieve consequenties voor de rijksoverheid, decentrale overheden en/of bedrijfsleven en burger

n.v.t.

Consequenties voor nationale en decentrale regelgeving/beleid, (informatie over het inschakelen van nationale agentschappen/zelfstandige bestuursorganen e.d., implementatie en uitvoering, notificatie en handhaving en/of sanctionering)

n.v.t.

Voorgestelde implementatietermijn (bij richtlijnen) dan wel voorgestelde datum inwerking treding (bij verordeningen en beschikkingen) met commentaar t.a.v. haalbaarheid

n.v.t.

Consequenties voor ontwikkelingslanden

Geen, Nederland heeft geen OS relatie met Mauritanië. Het is wel een OS land voor de EU. De EU gaat nadrukkelijk de dialoog aan met Mauritanië over democratisering.

Nederlandse belangen en eerste algemene standpuntbepaling

Nederland is van mening dat de initiatieven en de positie van de Afrikaanse Unie (AU) ten opzichte van Mauritanië zoveel mogelijk gevolgd dienen te worden. Nederland steunt de suggestie van het voorzitterschap om de «Extractive Industries Transparency Initiative» (initiatief grondstoffen exploitatie industrie transparanter te maken) in Mauritanië aan te moedigen en om de gesprekken met Mauritanië over de aanvraag van lidmaatschap voor het Barcelona-proces uit te stellen totdat de democratische rechtsstaat hersteld is. Nederland ondersteunt een constructieve dialoog tussen de EU en de nieuwe machthebbers in Mauritanië om het democratiseringsproces te versnellen.

Nederland steunt de voorstellen van de Commissie om Mauritanië uit te nodigen om opheldering te verschaffen over de te houden verkiezingen, toezeggingen die gedaan zijn door voorgaande regeringen over goed bestuur, met name bij de exploitatie van de natuurlijke hulpbronnen, liberalisering van de transport sectoren het macro-economische management en over de maatregelen met betrekking tot de hervormingen van de justitiële sector, de burgerlijke vrijheden en de vrijheid van meningsuiting. Nederland steunt de EC in haar voorstel om voorlopige samenwerkingsactiviteiten door te laten gaan, om financiële overeenkomsten te handhaven en om geplande samenwerkingsactiviteiten op het terrein van goed bestuur en herstel van de democratische rechtsstaat te laten plaatsvinden. De bijzondere omstandigheden waarin Mauritanië zich thans bevindt hebben er terecht toe geleid dat gebruik wordt gemaakt van artikel 96.