Drs. J. (Jaap) Boersma

foto Drs. J. (Jaap) Boersma
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Fotoarchief Spaarnestad

Progressieve antirevolutionair en vakbondsman uit Friesland die in 1973 zijn fractieleider Biesheuvel trotseerde door 'ja' te zeggen op het verzoek van informateur Burger om minister te worden in het te vormen kabinet-Den Uyl. Was voor hij in de politiek kwam economisch adviseur van het CNV. Vanaf 1964 als Tweede Kamerlid woordvoerder economische en sociale zaken. Werd in 1971 minister van Sociale Zaken in het kabinet-Biesheuvel en lag toen geregeld in de clinch met de VVD- en DS'70-ministers over het sociaaleconomische beleid. Als minister in het kabinet-Den Uyl koos hij vaak de zijde van de progressieve bewindslieden. Keerde in 1978 nog wel kort terug in de Kamer, maar stapte snel daarna uit onvrede over zijn positie in de CDA-fractie over naar het bedrijfsleven. Was later enige jaren PvdA-lid. Gedreven, emotioneel betrokken politicus.

ARP, CDA
in de periode 1964-1978: lid Tweede Kamer, minister, lid Europees Parlement (vóór 1979)

Inhoudsopgave van deze pagina:


1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Jacob (Jaap)

geboorteplaats en -datum
Leeuwarden, 2 december 1929

overlijdensplaats en -datum
Amsterdam, 6 maart 2012

2.

Partij/stroming

partij(en)
  • ARP (Anti-Revolutionaire Partij), tot 11 oktober 1980
  • CDA (Christen-Democratisch Appèl) (alleen lid via de ARP)
  • partijloos, van 11 oktober 1980 tot 1989
  • PvdA (Partij van de Arbeid), van 1989 tot januari 1996
  • partijloos, vanaf januari 1996

3.

Hoofdfuncties/beroepen (10/14)

  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 15 september 1964 tot 6 juli 1971
  • lid Europees Parlement, van 8 mei 1967 tot 6 juli 1971 (aangewezen door de Staten-Generaal)
  • minister van Sociale Zaken, van 6 juli 1971 tot 19 december 1977
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 7 december 1972 tot 7 maart 1973
  • minister van Landbouw en Visserij, van 1 januari 1973 tot 11 mei 1973 (na het aftreden van minister Lardinois)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 8 juni 1977 tot 8 september 1977
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 16 januari 1978 tot 1 november 1978
  • hoofd divisie Techniek en Bouw, bouw- en handelsconcern N.V. OGEM, van 1 december 1978 tot 1 januari 1982
  • ambteloos, van 1 januari 1982 tot 1 september 1983
  • directeur Gemeentelijke Stadsreiniging Amsterdam, van 1 september 1983 tot december 1993

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Partijpolitieke functies

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5.

Nevenfuncties (2/14)

  • voorzitter Stichting voorzieningsfonds voor kunstenaars te 's-Gravenhage, van 1 juli 1987 tot 1994
  • voorzitter RBA (Regionaal Bestuur voor de Arbeidsvoorziening) Midden-Brabant, vanaf 1 januari 1995

afgeleide functies, presidia etc. (2/4)
  • voorzitter bijzondere commissie voor de ontwerp-Wet Instelling bezitvormingsfonds (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 10 juni 1969 tot februari 1971
  • voorzitter bijzondere commissie voor het wetsontwerp Wijziging van de Bestrijdingsmiddelenwet (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 29 juni 1971 tot 14 juli 1971

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

6.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

7.

Activiteiten

als parlementariër
  • Was woordvoerder economische zaken (conjunctuurbeleid, prijsbeleid, consumentenzaken, handelspolitiek), sociale zaken (inkomensbeleid, medezeggenschap), volksgezondheid en milieuhygiëne (Wet inzake de luchtverontreiniging). Voerde in 1966 het woord bij de behandeling van de ontwerp-Wet op het leerlingwezen en was in 1969 woordvoerder van zijn fractie bij de behandeling van de Wet op de loonvorming.

opvallend stemgedrag (0/11)

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.


als bewindspersoon (beleidsmatig) (3/15)
  • Bracht in 1977 samen met minister Lubbers de Nota regionaal sociaal-economisch beleid 1977 t/m/ 1980 uit. In de nota wordt onder meer voortzetting van het stimuleringsbeleid oor het Noorden des Lands, het Oosten, de IJsselmeerpolders en Zuiden uiteengezet. (14.372)
  • Diende in 1977 een ontwerp-Wet openbaarheid van inkomens in. Dit voorstel werd in 1985 ingetrokken. (14.467)
  • Diende in 1977 een ontwerp-Arbeidsomstandighedenwet in. De wet werd door zijn opvolger Albeda in 1980 in het Staatsblad gebracht. (14.497)

als bewindspersoon (wetgeving) (3/12)
  • Bracht in 1976 samen met minister Van Agt een wet (Stb. 295) inzake ontslagverbod bij huwelijk, zwangerschap en bevalling tot stand. (12.403)
  • Bracht in 1976 een wijziging (Stb. 346) van de Wet op de loonvorming 1970 tot stand, waardoor het omstreden artikel 8 over het onverbindendverklaren van c.a.o.'s - dat overigens nooit werd toegepast - werd geschrapt. (13.907)
  • Bracht in 1977 een wijziging (Stb. 360) van de Arbeidswet 1919 tot stand, waarbij een apart jongerenstatuut werd ingevoerd. Dit statuut bevat onder meer regels over arbeid van lichte aard door kinderen van 14 en 15 jaar (zoals vakantiewerk, kranten bezorgen, culturele optredens) en over rusttijden na die arbeid. (13.547)

U ziet een selectie van activiteiten. In de uitgebreide versie is het gehele overzicht van activiteiten in te zien.

8.

Wetenswaardigheden

algemeen (3/6)
  • Antwoordde op 27 februari 1973, tegen de wens van partijleider Biesheuvel, positief op het verzoek van formateur Burger om toe te treden tot het kabinet-Den Uyl. Maakte later het voorbehoud dat de fractie(voorzitter) daarmee moest instemmen.
  • Vroeg in 1978 ontslag als lid der Tweede Kamer, omdat hij zich niet meer kon verenigen met het beleid van het kabinet-Van Agt/Wiegel, uit onvrede over het functioneren van het CDA in de regeringscoalitie met de VVD en omdat het ARP-geluid te weinig doordrong in het CDA. Hij was bovendien ontstemd dat zijn fractie hem niet als medewoordvoerder wilde aanvaarden in de begrotingsdebatten.
  • Verklaarde in december 1981 in een interview met "Vrij Nederland" op grond van onder meer zijn ervaringen bij OGEM dat veel topmensen in het bedrijfsleven uitsluitend bezig waren hun eigenbelang te behartigen. Door deze en andere pittige uitspraken van hem en verdachtmakingen tegen hem liep hij nieuwe functies mis, zoals het directeurschap van de Staatsuitgeverij en het burgemeesterschap van Leeuwarden.

uit de privésfeer
  • Zijn zoon kwam in augustus 1973 om het leven bij een militair-vliegongeluk

anekdotes en citaten
  • Verklaarde in oktober 2002 in het tv-geschiedenisprogramma 'Andere Tijden' over de rol van DS'70 in het kabinet-Biesheuvel, dat hij indertijd het bloed van zijn collega De Brauw wel kon drinken. De Brauw keerde zich tegen de loonpolitiek van Boersma.

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

9.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
  • "'Er wordt vaak gezegd dat calvinisten zo dor zijn, maar velen waren levensgenieter'", Bibeb-interview, Vrij Nederland
  • De Nieuwe Linie 25 oktober 1978
  • F. van der Molen, "Wie is Wie in de Tweede Kamer?" (1970)
  • Hans Goslinga, "Verrader en held", Trouw, 8 maart 2012
  • Willem Aantjes, "In memoriam Jaap Boersma (1929-2012)", in: Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2012, 153

10.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.


Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.